Danıştay 10. Daire 2016/13713 Esas 2021/3673 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/13713
Karar No : 2021/3673

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kırşehir ili, Mucur ilçesi, … köyünde çiftçilik yapan davacı tarafından, Çevre Amaçlı Tarım Arazilerini Koruma (ÇATAK) programı kapsamında … nolu parsel ve … parsel sayılı taşınmazlara sehven ödenen 4.422,00 TL destekleme ödemesinin yasal faiziyle birlikte geri istenilmesine ilişkin Çatak Uygulama Komisyonunun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının ekeceği bitki hususunda davalı idareyi kandırmadığı, korunga ekmesine rağmen sırf desteklemeden faydalanmak için arpa ekmiş gibi göstermediği, sadece genelge ile belirlenen düzenlemeden bilgisi olmadığı için yanıldığı, aynı bitkiyi ekmek için başvuruda bulunduğu ve davalı idare yetkilileri tarafından da uyarılmadığı, dolayısıyla sahte ve içeriği itibariyle gerçek dışı belge düzenlemediği açık olduğundan tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı Mucur Kaymakamlığı tarafından, davacının haksız yere destekleme ödemesinden faydalandığının açık olduğu, davacının ilgili Tebliğ hükümlerinden haberi olmadığı iddiasının kabul edilemeyeceği, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Kırşehir ili, Mucur ilçesi, … köyünde çiftçilik yapan davacı tarafından, ÇATAK projesi kapsamında ... parsel ve ... parsel sayılı arazilere korunga bitkisi ekmek talebiyle 26/01/2007 tarihinde başvuru yapılmıştır. İdare elemanlarınca yapılan çalışma sonucu düzenlenen 03/05/2007 tarihli tutanakta, anılan parsellerin ÇATAK projesine dahil edilmesinde herhangi bir sakıncanın bulunmadığı ve projenin 3. kategorisi kapsamında arazilere korunga ekiminin gerçekleştiği imza altına alınmıştır. ÇATAK projesinin 3 yıl süreyle uygulanmasına ilişkin olarak taraflar arasında 12/06/2007 tarihinde hibe sözleşmesi imzalanmış olup; davacı adına 29/06/2007 tarihinde hakediş destekleme ödemesi yapılmıştır.
Davacı tarafından, 16/05/2013 tarihinde yapılan başvuru ile ... parsel ve ... parsel sayılı arazilere ÇATAK projesinin 2. kategorisinde belirtilen uygulamaların yapılacağı taahhüdüyle korunga bitkisi ekmek talebiyle başvuru yapılmıştır. Taraflar arasında 12/06/2013 tarihinde (2. Kategori) hibe sözleşmesi imzalanmıştır. İdare elemanlarınca yapılan çalışma sonucu ÇATAK projesinin 2. kategorisinden destekleme alması uygun olacağı görüşünün bildirilmesi üzerine davacı destekleme ödemesinden faydalanmıştır.
Ancak, Çatak Uygulama Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararıyla, davacının … parsel ve … parsel sayılı arazilere 2007 yılında ÇATAK 2. Kategori kapsamında korunga ekimi yaptığı ve destekleme aldığı, aynı kategori ve aynı konudan 2013 yılında da başvuru yaptığı tespit edildiğinden haksız yere alınan 4.422,00 TL destekleme ödemesinin yasal faiziyle birlikte geri istenilmesine karar verilmiş, bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
5488 sayılı Tarım Kanunu'nun 19. maddesinin (f) bendinde; "Erozyon ve olumsuz çevresel etkilere maruz kalan tarım arazilerinde, işlemeli tarım yapan üreticilerin, arazilerini doğal bitki örtüleri, çayır, mera, organik tarım ve ağaçlandırma için kullanmalarını teşvik etmek üzere, kendilerine belirli bir süreyi kapsayacak şekilde, çevre amaçlı tarım arazilerini koruma programı destekleri sağlanır. Ödemeler, Bakanlık ile üreticiler arasında akdedilecek sözleşmelere dayalı olarak ve birim arazi üzerinden yapılır. Her bir üretici için yapılacak çevre amaçlı tarım arazilerini koruma programı destekleri ödemesi, üreticilerin bu program için tahsis edecekleri arazi miktarı ile birim ödeme miktarının çarpımı ile hesaplanır. Üreticilerin, bu araziler üzerinde ayrıca çevre koruma tedbirleri almaları da istenir. Çevre amaçlı tarım arazilerini koruma programı destekleri ödemelerinin hangi arazilerde uygulanacağı, sözleşmelerin kapsamı, ödemelerin süresi ve ödeme miktarları Kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir." kuralına yer verilmiş; 23.maddesinde de; "Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar. Bu Kanunla belirlenen destekleme ödemelerinden, idarî hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar." hükmüne yer verilmiştir.
27/04/2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2011/24 sayılı Çevre Amaçlı Tarım Arazilerini Koruma Programını Tercih Eden Üreticilerin Desteklenmesine Dair Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin 10. maddesinin 1. fıkrasında; " Uygulamaya yönelik işlemlerde yapılacak olan denetim Bakanlık tarafından yürütülür." hükmüne, 2. fıkrasında; "Bu Tebliğde belirtilen ilgili merciler kendilerine ibraz edilen, ödemelere esas teşkil eden belgelerin gerçekliğini araştırmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyerek haksız yere ödeme yapılmasına neden olanlar ile haksız yere ödemeden yararlanmak üzere sahte ve içeriği itibariyle gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli cezai ve kanuni işlemler yapılır." hükmüne , 3. fıkrasında ise; "Mücbir sebepler (ölüm ve tabii afetler gibi) dışında, bu Tebliğ kapsamında haksız yere yapılan ödemelerden yararlanıldığının tespit edilmesi halinde; haksız yere yapılan ödemeler, ödeme yapılan çiftçilerden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde, haksız ödeme tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için anılan Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda anılan 2011/24 sayılı Tebliğ'in uygulanmasında dikkate alınacak hususlara ilişkin Genelgede ise, ÇATAK programı kapsamında 3 yıllık uygulamaları sona eren üreticilerin aynı parselde aynı kategorinin farklı uygulama veya diğer kategorilerin uygulamalarını yapmaları halinde ÇATAK programı kapsamında destekleme ödemesinden faydalanabilecekleri belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden, ÇATAK projesi kapsamında 3 yıllık uygulamaları sona eren üreticilerin aynı parsellerde aynı kategorinin farklı uygulamalarını veya farklı kategorilerin uygulamalarını gerçekleştirmeleri halinde ÇATAK programı kapsamında destekleme ödemelerinden yararlanabilecekleri anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından, ÇATAK projesi kapsamında 2007 yılında 3. kategori uygulamaları üzerinden 3 yıllık korunga ekimi yapıldığı ve destekleme ödemesinden faydanıldığı, bu uygulama sona erdikten sonra ÇATAK projesine 2. kategoriye ilişkin uygulamaların gerçekleştirileceği taahhüdüyle 2013 yılında tekrar başvurulduğu ve destekleme ödemesinden faydalanıldığı, farklı tarihlerde yapılan başvurulara konu parsellerde aynı kategorinin aynı uygulamalarının gerçekleştirilmediği, bir başka anlatımla anılan parsellerde farklı kategoriye ait uygulamaların gerçekleştirildiği açık olduğundan, aynı parsellere tekrar aynı kategori ve konudan korunga ekimi yapıldığı gerekçesiyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen ve sonucu itibarıyla hukuka uygun olduğu anlaşılan İdare Mahkemesi kararının, yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.