Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2018/7401 Esas 2019/2896 Karar Sayılı İlamı

2. Hukuk Dairesi
Esas No: 2018/7401
Karar No: 2019/2896

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2018/7401 Esas 2019/2896 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davanın konusu, Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesine dayalı olarak açılan, malik olmayan eş tarafından ipoteğin kaldırılması istemine ilişkin bir dava. İlk derece mahkemesi, taşınmazın aynına ilişkin olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vererek dava konusunun bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğunu belirtmiş. Ancak davalı şirket istinaf kanun yoluna başvurmuş ve istinaf talebi kabul edilerek, taşınmazın cebri icra yolu ile satıldığından dava konusunun kalmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş. Davacı bu karara temyiz yoluna başvurmuştur.
Kanun maddeleri:
-Türk Medeni Kanunu'nun 194. maddesi: Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu üzerinde hakkını sınırlayamaz ise de; bu kurala aykırı davranış durumunda malik olmayan eş aile konutu üzerindeki haklarını sınırlandırılmasına sebep olan işlemin iptali için dava açabilir. Bu hak, ayni bir hak değil, şahsi bir hak olarak nitelendirilmektedir.
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 12. maddesi: Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi, taşınmazın aynı ile ilgili davalarda yetkilidir.
- Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. madd

2. Hukuk Dairesi 2018/7401 E. , 2019/2896 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
DAVALILAR :
DAVA TÜRÜ : İpoteğin İptali

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, Türk Medeni Kanunu"nun 194. maddesine dayalı olarak açılmış, ipoteğin kaldırılması istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince davanın taşınmazın aynına ilişkin olduğu gerekçesiyle Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 12. maddesi gereğince taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu belirtilerek yetkisizlik kararı verilmiştir. Davalı şirket istinaf kanun yoluna başvurmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi 21.02.2018 tarihli kararı ile davalı şirketin istinaf talebini kabul etmiş, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, dava konusu taşınmaz cebri icra yolu ile satıldığından dava konusu kalmadığı gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığına karar vermiş, davacı bu karar üzerine süresinde temyiz yoluna başvurmuştur.
Türk Medeni Kanunu"nun 194. maddesi hükmüne göre, eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça aile konutu üzerinde hakkını sınırlayamaz ise de; bu kurala aykırı davranış durumunda malik olmayan eş aile konutu üzerindeki haklarını sınırlandırılmasına sebep olan işlemin iptali için dava açabilir. Kanunun malik olmayan eşe tanıdığı bu hak, ayni bir hak olmayıp, şahsi bir haktır. Dava, malik olmayan eş tarafından açılmış Türk Medeni Kanunu"nun 194. maddesine dayalı ipoteğin kaldırılması davası olup, bu davalarda yetkili mahkeme davalının ikametgahı mahkemesi olup, genel yetki kuralı uygulanır. Bu durumda ilk derece mahkemesince verilen yetkisizlik kararı ve yetkisizlik kararı ile ilgili bölge adliye mahkemesi gerekçesi hatalıdır. Dava konusu taşınmazın cebri icra yolu ile satıldığı gerekçesi ile davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığı şeklinde karar verme yetkisi de; davaya bakmaya yetkili ve görevli ilk derece mahkemesine aittir. Bu husus nazara alınmadan bölge adliye mahkemesince esas hakkında verilen karar doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple: ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin 21.02.2.018 tarih, 2017/2061 esas ve 2018/250 karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... 16. Aile Mahkemesi"nin 02.03.2017 tarih, 2015/216 esas ve 2017/248 karar sayılı kararının BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 373/1. maddesi gereğince ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi.18.03.2019 (Pzt.)