Danıştay 13. Daire 2021/2985 Esas 2021/2530 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2985
Karar No:2021/2530

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bayraklı Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü'nce 25/01/2021 tarihinde açık ihale usûlüyle gerçekleştirilen 2021/6168 ihale kayıt numaralı "Belediye Başkanlığımız Büro Hizmetlerinde Kullanılmakta Olan Yazıcı ve Fotokopi Makinelerinde Kullanılmak Üzere Muadil Toner ve Orijinal Toner Alımı İşi" ihalesine ilişkin olarak davacı tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusun reddine dair 24/02/2021 tarih ve 2021/UM.II-482 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; ihale komisyonunca davacının sunmuş olduğu teklif zarfı, birim fiyat teklif mektubu ve ekinde yer alan birim fiyat teklif cetvelindeki imzaların … ve vekili tayin edilen …’a ait olmadığı gerekçesiyle davacının teklifinin değerlendirilme dışı bırakılması üzerine davacı tarafından şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyete verilen cevapta, bahse konu imzaların, gerek şirket yetkilisi … adına düzenlenen imza beyannamesinde yer alan imzalar ile gerekse vekil tayin edilen … adına düzenlenen imza beyannamesinde yer alan imzalar ile hiçbir benzerlik göstermediği, söz konusu imzalar arasında çıplak gözle ayırt edilebilir bariz farklılıkların bulunduğunun belirtildiği, davacı tarafından söz konusu belgelerdeki imzaların vekâlet verilmiş kişiye ait olduğu iddiasıyla itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması üzerine Kurul kararıyla davacıya ait teklif mektubu ile teklif cetvelinde yer alan imzalar ile şirketi temsile yetkili vekil tayin edilen …’a ait imza beyannamesinde yer alan imzaların birbirine benzemediği ve imzalar arasında farklılıkların bulunduğu gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı; söz konusu imzalar üzerinde bilirkişi marifetiyle imza incelemesi yaptırılarak, el ürünü olan ıslak imzanın kimden sadır olduğunun belirlenmesi için düzenlenecek kesin ve resmî nitelikteki kriminal rapor doğrultusunda tespit yapılmadan sadece çıplak gözle yapılan karşılaştırma sonucunda davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, davacının vekil tayin ettiği …’a ait 06/03/2017 tarihli imza beyannamesi sureti ve 04/05/2020 tarihli imza beyannamesinde yer alan imzalar ile teklif zarfı, birim fiyat teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelindeki imzaların, benzerlik gösterdiği anlaşıldığından, itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacıya ait teklif mektubu ile teklif zarfında yer alan imza ile temsile yetkili kılınan …'a ait imza beyannamesinde yer alan imzanın karşılaştırılması neticesinde, adı geçen belgelerde yer alan imzaların birbirine benzemediği ve imzalar arasında farklılıkların bulunduğunun tespit edildiği, teklif mektubunun yetkili kişilerce imzalanmamış olmasının teklifin esasını etkileyecek nitelikte bir eksiklik olduğu Mahkeme kararında kriminal inceleme yapılmadan karar verildiği belirtilmekte ise de, söz konusu imzalarda teknik incelemeyi gerektirecek nitelikte bir benzerlik tespit edilmediğinden dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, teklif dosyası içerisinde yer alan …'a ait imzaların hızlı bir şekilde atıldığı, söz konusu imzaların anılan vekile ait olduğunun kolaylıkla anlaşılabileceği, herhangi bir imza incelemesine gerek duyulmadan idarenin keyfi uygulaması sebebiyle ihale dışı bırakılmasının hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile İdare Mahkemesi kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere yönelik başvurular" başlıklı 54. maddesinde, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolları olduğunun kurala bağlandığı, ihaleyi yapan idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen işlem, kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığından dava konusu edilemeyeceği, davacı tarafından da ihaleyi yapan Bayraklı Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü'ne şikâyet başvurusunda bulunulmasının ardından Kamu İhale Kurumu'na yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddedilmesine yönelik Kurul kararının iptali istemiyle dava açıldığı göz önünde bulundurulduğunda, temyize konu Mahkeme kararında hasım mevkiinde bulunan Bayraklı Belediye Başkanlığı'nın, açıklanan sebeplerle hasım mevkiinden çıkarılmasına oybirliğiyle karar verilerek, esasın incelenmesine geçildi;
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Bayraklı Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü'nce 25/01/2021 tarihinde açık ihale usûlüyle "Belediye Başkanlığımız Büro Hizmetlerinde Kullanılmakta Olan Yazıcı ve Fotokopi Makinelerinde Kullanılmak Üzere Muadil Toner ve Orijinal Toner Alımı İşi" ihalesi yapılmıştır.
26/01/2021 tarihli ihale komisyonu kararıyla, davacının teklifinin, teklif zarfı, birim fiyat teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelindeki imzaların … ve vekil tayin edilen ...’a ait olmadığı gerekçesiyle değerlendirilme dışı bırakılmasına karar verilmiştir.
Davacı tarafından Bayraklı Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü'ne 01/02/2021 tarihli dilekçeyle yapılan şikâyet başvurusunun reddi üzerine, Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş, başvurusunun reddine dair 24/02/2021 tarih ve 2021/UM.II-482 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde, “Teklif mektubu ve geçici teminat da dâhil olmak üzere ihaleye katılabilme şartı olarak istenilen bütün belgeler bir zarfa konulur. Zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan idarenin açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır ve mühürlenir.
Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur. Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm bulunması hâlinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur (…)”;
“Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde, “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30'uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usûlüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.”;
“Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde, “(…) Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usûlüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması hâlinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usûlüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” kuralına yer verilmiştir.
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 52’nci maddesinde, “(1) Başvuru ve teklif mektupları, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır. Ancak birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerde teklif mektuplarının, birim fiyat teklif mektubu esas alınarak hazırlanması zorunludur.
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
(…)
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.
(…)
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” kuralı yer almaktadır.
İdarî Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde, “23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.
23.2. Teklif mektubunda;
a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,
b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,
c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,
ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye'de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,
d) Teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması, zorunludur (…)”;
“Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 30’uncu maddesinde, “30.2. İhale komisyonu tarafından, tekliflerin alınması ve açılmasında aşağıda yer alan usul uygulanır:
30.2.1. İhale komisyonunca bu Şartname'de belirtilen ihale saatinde ihaleye başlanır ve bu saate kadar kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur.
30.2.2. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. Bu incelemede, zarfın üzerinde isteklinin adi, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi ise ait olduğu, ihaleyi yapan İdarenin açık adresi ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp mühürlenmesi veya kaşelenmesi hususlarına bakılır. Bu hususlara uygun olmayan zarflar bir tutanakla belirlenerek değerlendirmeye alınmaz.(...)"düzenlemesi yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Aktarılan kuralların değerlendirilmesinden, teklif mektubunun yetkili kişilerce imzalanması gerektiği, yetkili kişilerce imzalanmamış olmasının teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edileceği, teklif zarfının üzerinde, isteklinin adı, soyadı veya ticaret unvanı, tebligata esas açık adresi, teklifin hangi işe ait olduğu ve ihaleyi yapan idarenin açık adresinin yazılması ve teklif zarflarının yapıştırılan yerinin istekliler tarafından imzalanıp mühürlenmesi veya kaşelenmesi gerektiği, aksi hâlde teklif zarflarının değerlendirmeye alınmayacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu olayda, 26/01/2021 tarihli ihale komisyonu kararıyla, davacının teklifinin, teklif zarfı, birim fiyat teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelindeki imzaların ... ve vekili ...’a ait olmadığı gerekçesiyle değerlendirilme dışı bırakılmasına karar verildiği, davacı tarafından yapılan şikâyet başvurusunun, bahse konu imzaların, gerek şirket yetkilisi … adına düzenlenen imza beyannamesinde yer alan imzalar ile gerekse vekil tayin edilen ... adına düzenlenen imza beyannamesinde yer alan imzalar ile hiçbir benzerlik göstermediği, imzalar arasında çıplak gözle ayırt edilebilir bariz farklılıkların bulunduğu gerekçesiyle reddi üzerine davacı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, dava konusu Kurul kararıyla, davacıya ait teklif mektubu ile teklif cetvelinde yer alan imzalar ile vekil tayin edilen ...’a ait imza beyannamesinde yer alan imzaların birbirine benzemediği ve imzalar arasında farklılıkların bulunduğu gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Temyize konu Mahkeme kararında her ne kadar, "davacının vekil tayin ettiği ...’a ait 06/03/2017 tarihli imza beyannamesi sureti ve 04/05/2020 tarihli imza beyannamesinde yer alan imzalar ile teklif zarfı, birim fiyat teklif mektubu ve birim fiyat teklif cetvelindeki imzaların benzerlik gösterdiği gerekçesiyle" dava konusu işlemin iptaline karar verilmişse de, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Kamu İhale Kurumu'nca söz konusu belgelerde bulunan imzalar ile ... ve vekil tayin edilen ...'a ait imzaların benzerliği hususu tam olarak araştırılıp belgelerdeki imzalar için kriminal inceleme yaptırılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, bu yola başvurulmadan çıplak gözle yapılan inceleme neticesinde adı geçen belgelerde yer alan imzaların birbirine benzemediği ve imzalar arasında farklılıkların bulunduğu tespit edildiğinden bahisle davacının itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 29/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.