MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "bir arazinin kullanım süresi ve niteliği ile üzerinde imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde hava fotoğraflarından yararlanılmadığı açıklanarak dava konusu taşınmazın tespit tarihi olan 2004 yılından 20–30 yıl öncesine ait (1974–1984 yılları arası) iki ayrı tarihte çekilmiş yüksek çözünürlüklü hava fotoğraflarının Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilerek dosyanın ikmal edilmesi, bundan sonra mahallinde yapılacak keşifte ziraat mühendisi, kadastro fen elemanı, jeodezi veya fotoğrametri mühendisinden oluşacak üç kişilik uzman bilirkişi kurulu marifetiyle hava fotoğraflarının uygulanıp taşınmazın niteliğinin ve kullanım süresinin belirlenmesine çalışılması, yerel bilirkişi ve tanıkların HMK"nın 243, 244, 259 ve 290/2. maddeleri gereğince keşif yerine davetiyeyle çağırılarak uyuşmazlığın taşınmaza ilişkin bulunması nedeniyle keşif yerinde dinlenilmesi, beyanları arasında çelişki bulunduğu takdirde HMK"nun 261. maddesi uyarınca yüzleştirilmek suretiyle aykırılığın giderilmesi, beyanlarının ilmi esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmesi, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetlik başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlendikten sonra iddia ve savunma çerçevesinde değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 171 ada 369 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile fen bilirkişisinin 10.07.2015 tarihli raporunda (A) ve (B) harfi ile gösterilen toplam 12.709,00 metrekare yüzölçümündeki kısmının davacı ... adına, geriye kalan kısmının ise kayıt maliki Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümleri üzerinde davacı lehine zilyetlikle kazanım koşullarının oluştuğu gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahallinde icra edilen keşifler sırasında dinlenen mahalli bilirkişiler, dava konusu taşınmaz bölümlerinde davacı yanın eklemeli zilyetliğini doğrulamakla birlikte, zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü hususunda ayrıntılı beyanları alınmamış, ilk keşif sırasında dinlenen mahalli bilirkişilerden..., taşınmazların keşiften önceki yıl ekildiğini, bunun dışında ekilip biçildiğini görmediğini, mahalli bilirkişi ... ise, taşınmazların 30 yıldır ekilmediğini, beyan ettikleri halde; ikinci keşif sırasında bu kez, taşınmazların, davacının yurt dışında bulunması nedeni ile eşi, çocukları ve babası tarafından kullanıldığını, 7 – 8 yıldır ise davacı tarafından arpa, buğday ve yonca ekilerek kullanıldığını beyan ettikleri anlaşılmakta olup, mahalli bilirkişilerin ilk keşifteki beyanlarıyla ikinci keşifteki beyanları arasında çelişki bulunduğu halde bu çelişkiler giderilmemiş, yine jeodezi mühendisi bilirkişi raporunda taşınmazların 1973 ve 2004 tarihli hava fotoğraflarında tarımsal faaliyet yapılan yer olduğu, zirai bilirkişi raporlarında ise soyut şekilde taşınmazların özel mülkiyete konu edilebilecek yerlerden olduğu belirtilmekle birlikte, ilk keşif sonucu dosyaya ibraz edilen fotoğraflarda taşınmazın yeni sürülü vaziyette bulunduğu, ikinci keşif sonucu dosyaya ibraz edilen fotoğraflarda ise kendiliğinden yetişen otlarla kaplı olduğu, dolayısı ile bilirkişi raporları ile taşınmaza ait fotoğraflar arasında taşınmazın niteliği hususunda çelişki bulunduğu halde, bu çelişki üzerinde de durulmamış, çelişkilerin giderilmesi amacıyla 3 kişilik ziraat ve 3 kişilik jeodezi mühendisi bilirkişilerden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, bilirkişilerin soyut içerikli raporlarına dayalı olarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, taşınmazların öncesinde kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, tespit tarihi esas alınmak suretiyle taşınmazların ne zamana kadar kullanıldığı, kullanılmıyorsa kullanılmama sebebinin ne olduğu hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri, komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, önceki ziraat bilirkişi raporlarını da irdeler şekilde taşınmaz bölümlerinin toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz bölümleri üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmaz bölümlerinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, bilimsel verilere ve somut bulgulara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan ise dosyada mevcut stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; teknik bilirkişiye ise, keşfi takibe elverişli, dava konusu taşınmaz bölümlerini taşınmazın geriye kalan kısmı ile birlikte gösterir şekilde krokili rapor düzenlettirilmeli ve böylelikle zilyetlikle kazanma şartlarının davacı taraf yararına oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.