15. Hukuk Dairesi 2016/3221 E. , 2017/1658 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinin feshi, ödenen bedelinin iadesi, bakiye bedel nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti ve manevi tazminat taleplerine ilişkin olup; mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen hüküm, davalı vekilince temyiz olunmuştur.
Davacı iş sahibi, taraflar arasındaki eser sözleşmesine göre davalı yükleniciyle evinin tadilatı konusunda anlaştıklarını, davalının üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediğini beyan ederek öncelikle sözleşmenin feshini, fazla ödenen 14.866,09 TL"nin iadesini, sözleşme hükümlerinin yerine getirilmemesi nedeniyle bakiye 25.000,00 TL bakımından davalıya borçlu olmadığının tespitini, oluşan olaydan dolayı duyulan üzüntü ve acı nedeniyle de 5.000,00 TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu Kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabiîdir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilâm harcının 1/4 ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Açılan davada, 14.866,09 TL"nin iadesi, 25.000,00 TL borçlu olunmadığının tespiti ve 5.000,00 TL manevi tazminatın tahsili istenilmiş ise de; dava değeri olan 44.866,09 TL yerine 15.000,00 TL üzerinden 256,20 TL nispi harç yatırılarak dava açılmıştır. Mahkemece
Harçlar Kanunu"nun 30. maddesine göre harcın tamamlanması için süre verilmeksizin yargılamaya devam edilerek dava sonuçlandırılmıştır. Harçlar Yasası"ndaki düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, emredici nitelikte bulunduğundan mahkemece ve Yargıtay"ca re"sen dikkate alınır.
Bu durumda mahkemece Harçlar Kanunu"nun 28-a maddesi gereğince tahsili talep edilen miktar üzerinden alınması gereken 1/4 peşin nispi ilâm harcı hesaplanıp bundan peşin yatırılan ilâm harcı düşüldükten sonra eksik yatırılan harç miktarı tespit edilip Harçlar Kanunu"nun 30, 32. maddeleri gereğince davacıya noksan harcı tamamlamak üzere bir sonraki duruşmaya kadar süre verilerek, tamamlanması halinde yargılamaya devam edilmesi, ikmâl edilmemesi durumunda 30. maddenin son cümlesi uyarınca işlem yapılması gerekirken bu husus gözden kaçırılarak Harçlar Yasası"nın 32. maddesine aykırı olarak yargılamaya devamla davanın sonuçlandırılması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 11.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
