Danıştay 8. Daire 2020/3830 Esas 2021/3483 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/3830
Karar No : 2021/3483

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Üniversitesi Rektörlüğü - …
VEKİLİ : Av. …
2- … Başkanlığı - …/…
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümünde doçent doktor öğretim üyesi olarak görev yapan davacıya, 2547 sayılı Kanunun 53/b-5 maddesi uyarınca "Üniversite Öğretim Mesleğinden Çıkarma" cezası verilmesine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Hukuk Müşavirliği'nin … tarih ve … sayılı işlemi ile bildirilen Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu'nun 20.09.2018 tarih ve 2018/82 sayılı kararının iptali ile bu işlem nedeniyle mahrum kalındığı iddia edilen parasal ve özlük hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… kararda; soruşturmanın usulüne uygun olarak yürütüldüğü, soruşturma ve ceza zamanaşımından söz edilemeyeceği, uyuşmazlığın özel ve teknik bilgiyi gerektirmesi nedeniyle 21.02.2019 tarihli ara kararı ile dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği ve davacının anılan fiili gerçekleştirdiğinin bilirkişi raporuyla ortaya konulduğu, 2547 sayılı Kanun'un 53/D maddesinin üçüncü fıkrasında, idareye kendilerine disiplin cezası verilenlerden geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alanlara bir derece hafif olan disiplin cezasını uygulamak konusunda takdir hakkı tanınmış olup, söz konusu yetkinin kullanılması açısından idarenin yargı kararıyla yönlendirilmesine veya takdir hakkına müdahale edilmesine hukuken olanak bulunmadığı ve davacının fiilinin ağırlığı dikkate alındığında takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullanıldığından da bahsedilemeyeceğinden, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53/b-5 maddesi uyarınca “Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma” cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemsi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı vekili tarafından, altı aylık soruşturma zamanı geçtikten sonra soruşturmanın başlatıldığı, intihal eyleminin gerçekleştiğine karar verilen Etik Kurulu'nda müvekkilinin savunmasının alınmadığı, dolayısıyla müvekkilinin etik ihlalinin gerçekleşmediğini ispat edemediği, idarenin takdir yetkisinin, mutlak ve sınırsız olmadığı, kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılması gerektiği, ancak müvekkilinin daha önceki çalışmaları ve sicili olumlu olmasına rağmen bu konu göz ardı edilerek alt ceza uygulanmadığı ve cezanın ölçülülük ilkesine aykırı olarak verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAF … BAŞKANLIĞI'NIN SAVUNMASI :Davalı idare tarafından, davacının intihal eylemini gerçekleştirdiğinin bilirkişi raporuyla ortaya konulduğu, söz konusu fiilin üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektirdiği, fiilin niteliği gereği de iyi hal indirimi yapılmadan tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

KARŞI TARAF … ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ'NÜN SAVUNMASI : Davalı idare vekili tarafından, davacının temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususların hukuka uygun olmadığı, usulüne uygun olarak soruşturmanın yürütüldüğü, dolayısıyla hukuka ve mevzuata uygun verilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Temyize konu istinaf kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması hakkında bir karar verilmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümünde doçent doktor öğretim üyesi olarak görev yapan davacının, TÜBİTAK Türkiye adresli Uluslararası Bilimsel Yayınları Teşvik Programına (UBYT) “…” künyeli makalesi ile teşvik için başvurduğu, TÜBİTAK Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu (AYEK) tarafından bu makalenin incelenmesi sonucunda makalede “aşırma” tespitinde bulunulduğu ve 2 (iki) yıl süreyle yaptırım uygulanmasına karar verildiği, bu duruma ilişkin olarak 06.06.2016 tarihli yazı ile davalı üniversiteden işlemlere esas olmak üzere gerekli bilgi ve belgelerin istenildiği, istenilen bilgilerin 13.07.2016 tarihinde TÜBİTAK'a gönderildiği, TÜBİTAK'ın 13.07.2016 tarihli yazı ile Pamukkale Üniversitesi'nden konuyla ilgili işlem yapılmasının istenilmesi üzerine konuyla ilgili araştırma yapmak üzere görevlendirilen üniversitenin Kimya Bölümü öğretim üyesi … tarafından yapılan incelemede etik ihlali yapıldığı konusunda görüş bildirilmesi üzerine, 3 farklı üniversitenin alanında uzman öğretim üyesinden etik inceleme raporu talep edildiği, bilirkişi raporlarında davacı tarafından etik ihlalinin gerçekleştirildiği yönündeki kanaatlere yer verildiği, bunun üzerine 20.02.2018 tarihli yazı ile Rektörlük tarafından soruşturmacı olarak atanan …’nın düzenlediği 04.04.2018 tarihli soruşturma raporunda; başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek fiilinin "üniversitesi öğretim mesleğinden çıkarma" cezasını gerektirdiği, fiili sabit bulunan davacının üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezası ile cezalandırılması gerekmektese de, sicil özetinde geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olduğu ve makalenin yayımlandığı saygın derginin de bu tür olaylara zemin hazırlamamak adına makalenin yayımdan önce intihal taraması yapmadığı (yapmış olsaydı, hakem sürecinden önce bu durum önlenmiş olurdu) anlaşıldığından, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 53/D maddesi gereğince bir alt ceza olan "1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası ile tecziye edilmesi yönünde değerlendirme yapıldığı, Rektörlükçe soruşturma dosyasının Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'na gönderildiği, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca dosyanın Yüksek Disiplin Kuruluna tevdi edildiği, Yüksek Disiplin Kurulu'nun yapmış olduğu incelemeler sonucunda; "Davacının intihal eyleminin bilirkişi incelemeleri ile sabit olduğu, söz konusu fiilin “Üniversite Öğretim Mesleğinden Çıkarma Cezası”nı gerektirdiği, fiilin niteliği itibarıyla 2547 sayılı Kanunun 53/D maddesi de yer alan “iyi hal” hükmünün uygulanmasına imkan bulunmadığı yönünde kanaat belirtilmesi üzerine, davacıya 2547 sayılı Kanunun 53/b-5 maddesi uyarınca "üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezası verilmiştir.
Bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 53/b-5. maddesinde "başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek" fiilinin üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezası gerektirdiği ve bu cezanın atamaya yetkili amirin teklifi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararıyla verileceği, 53/D maddesinde de, "Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan veya ödül veya başarı belgesi alanlara verilecek disiplin cezalarında bir derece alt ceza uygulanabilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Takdir yetkisi, temel amacı faaliyetlerinde kamu yararını gerçekleştirmek olan idarenin belli bir konuda karar alıp almama yahut karar alma hususunda birden fazla seçenek arasında seçim yapma serbestisine sahip olması şeklinde tanımlanmaktadır. idarenin takdir yetkisinin yargı denetimine tabi olduğu idare hukukunun bilinen ilkelerindendir.
2547 sayılı Kanun'da alt ceza uygulanması konusunda idarelere takdir yetkisinin verildiği tartışmasızdır. Ancak bu takdir hakkı kullanılırken, olayın oluş şekli ve işleniş biçimi ile ağırlık derecesine göre alt ceza uygulanıp uygulanmamasına karar verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, bu takdir hakkının yerinde kullanılıp kullanılmadığının tespitinin Mahkemelerce yapılması gerekmektedir.
Dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporlarının incelenmesinden, davacının dergide yayınlamış olduğu makalesinde intihal eylemini gerçekleştirdiğinin kabulü ile birlikte; daha önceki çalışmalarının ve sicilinin olumlu olması ve soruşturmacının da alt ceza uygulanması gerektiğine yönelik görüşü dikkate alındığında, davacıya iyi hal indiriminin uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla davacıya iyi hal indirimi yapılmayarak bir alt ceza uygulanmaksızın tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.