Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2019/1660 Esas 2019/2869 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı kadın tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Mahkemenin tarafların boşanmalarına ve fer"ilerine ilişkin hükmü; davalı kadın tarafından temyiz edilmiş, mahkemece 21.07.2017 tarihli ek karar ile boşanmaya dair gerekçeli kararın davalıya ilanen tebliğ edilerek, hükmün 27.10.2016 tarihinde kesinleştiği, davalının süresinden sonra talepte bulunduğundan bahisle temyiz talebi reddedilmiş, davalı kadın ek kararı da temyiz etmiştir. Mahkemenin gerekçeli kararı davalıya, Tebligat Kanunu"nun 28. ve devamı maddeleri uyarınca ilanen tebligat yoluyla yapılmıştır. Aynı kanunun ilanen tebligatın şeklini açıklayan 29/2. maddesi ve kanunun uygulanmasına dair yönetmeliğin 49/1-b maddesi uyarınca “Tebliğ olunacak evrak ve ilan sureti bir ay süreyle tebliği çıkaran mercide herkesin kolayca görebileceği bir yere asılır.” denilerek ilanen tebligatın geçerlilik koşulu belirtilmiştir. Belirtilen maddeler gereği; mahkemece gerekçeli kararın ve ilan metninin, mahkeme ilan tahtasında (divanhanesinde) askı suretiyle ilan edilmiş olması gereklidir. Bu merasimin eksikliği, ilanen tebligatı geçersiz kılar. Bu husus gözetilmeden gerekçeli kararın davalı kadına ilanen tebliği geçersizdir. Anlatılan nedenlerle kanun ve yönetmeliğin açık hükmüne aykırı şekilde yapılan tebligat geçerli ve usulüne uygun kabul edilemeyeceğinden davalı kadının temyizi yasal süresinde görülerek mahkemenin 21.07.2017 tarihli ek kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
2-Davalı kadının esasa yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; dava dilekçesi, mahkeme tarafından davalıya tebliğ edilir (HMK m. 122). Dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra

ya da davalının cevap vermemesi halinde beklenmeksizin mahkemece ön inceleme duruşma günü belirlenir ve taraflar ön inceleme duruşmasına davet edilir (HMK m.139). Mahkeme ön incelemede; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir. Ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez ve tahkikat için duruşma günü verilemez (HMK m. 137).
Mahkemece 26.02.2015 tarihli ön inceleme tensip tutanağı ile “tebligat yapılamayan davalı kadın için ilanen tebligat yapılmasına” karar verilerek dava dilekçesi ve ekleri ilanen tebligat yoluyla tebliğ edilmiş; yapılan tebligat usulüne uygun kabul edilerek dava, davalının yokluğunda sonuca bağlanmıştır. İlanen tebligatın düzenlendiği Tebligat Kanunu’nun 28. ve devamı maddeleri ve kanunun uygulanmasına dair yönetmeliğin 49/1-b maddesi uyarınca “Tebliğ olunacak evrak ve ilan sureti bir ay süreyle tebliği çıkaran mercide herkesin kolayca görebileceği bir yere asılır” denilerek ilanen tebligatın geçerlilik koşulu belirtilmiştir. Belirtilen maddeler gereği; mahkemece dava dilekçesi ve ilan metninin, mahkeme ilan tahtasında (divanhanesinde) askı suretiyle ilan edilmiş olması gereklidir. Bu merasimin eksikliği, ilanen tebligatı geçersiz kılar. Dava dilekçesinin tebliğine ilişkin, ilan yoluyla tebliğ de bu bakımdan geçersizdir.
O halde, mahkemece öncelikle dava dilekçesinin usulüne uygun şekilde davalının bilinen adresine tebliğ edilerek dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının tamamlanması, ardından ön inceleme duruşmasına taraflar usulünce davet edilerek ön inceleme duruşmasının yapılması ve sonrasında taraflara tahkikata geçildiği bildirilerek, gösterildiği takdirde delillerin toplanması ve gerçekleşen sonuca göre bir karar verilmek üzere; sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafın da davet edilerek ve taraflara çıkarılacak davetiyede belirlenen gün ve saatte hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilerek hüküm verilmesi gerekirken açıklanan bu hususlara riayet edilmeksizin hüküm tesisi hukuki dinlenilme hakkının (HMK m.27) ihlali niteliğinde olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda 1. bentte gösterilen sebeple mahkemenin 21.07.2017 tarihli ek kararının KALDIRILMASINA, temyiz edilen hükmün yukarıda 2. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre temyize konu diğer yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 18.03.2019(Pzt.)