Danıştay 4. Daire 2018/4241 Esas 2021/3729 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/4241
Karar No : 2021/3729

TEMYİZ EDEN TARAFLAR : 1- ... Römorkör ve Kılavuzluk Anonim Şirketi
2- ... Vergi Dairesi Başkanlığı
(... Kurumlar Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının taraflarca aleyhlerine olan hüküm fıkralarının bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, yatırım indirimi istisnasından yararlandırılması, geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmesi ve ... Kılavuzluk AŞ ile imzalanan sözleşmenin feshedilmesi sonucu hak kazanılan tazminatın Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu'nun 12/1 maddesi uyarınca istisna kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ihtirazi kaydıyla verilen beyannameye istinaden tahakkuk ettirilen 2015 yılı kurumlar vergisinin ihtilaflı kısımlarının kaldırılması ve bu kısımlara ilişkin ödenen tutarın iadesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararda; Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu'nda yer alan ilgili düzenlemenin, gemilerin ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançlara ilişkin olduğu, gemi ve yatların işletilmesinden doğan kazancın, bunların kiraya verilmesi, yük veya yolcu taşınması vb. suretlerle ortaya çıkabileceği, devrinden doğan kazancın ise gemilerin kârla satılması halinde, maliyet bedeli ile satış bedeli arasındaki fark olduğu, bir başkasıyla yapılan sözleşmenin feshi sonucunda elde edilen tazminat tutarının, gemilerin ve yatların işletilmesinden veya devrinden elde edilen kazanç olarak nitelendirilmesinin mümkün bulunmadığı, istisna ve muafiyetlerin Kanunla konulup Kanunla kaldırılacağı dikkate alındığında, istisnanın kapsamının yorum suretiyle genişletilmesine de olanak bulunmadığı, Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesine göre "3. İşle ilgili olmak şartiyle, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar; ziyan ve tazminatlar"ın ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabileceği, Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan atıf nedeniyle bu hükmün kurum kazancı bakımından da geçerli olduğu, bir taraf için gider olarak kabul edilen tazminatın diğer taraf için istisna olarak yorumlanmasının, kazancın şirketler arasında yapılan muvazaalı sözleşmelerle birbirine aktarılarak vergileme dışı bırakılması sonucunu da doğurabileceği, bu durumda Kanunun lafzına uygun olmayan böyle bir yorumun aynı zamanda ruhuna da aykırılık teşkil edeceği dikkate alınarak, bu matrah kısmı üzerinden yapılan tahakkukta hukuka aykırılık bulunmadığı, davacının yatırım indirim istisnasından yararlandırılmaması ve geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmemesine ilişkin olarak, bu hususlarda davalı idare tarafından herhangi bir iddia ileri sürülmediği, bu durumda davacının yatırım indirim istisnasından yararlanmasının ve geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmesinin önünde haklı ve geçerli bir nedenin bulunmadığı, davacının bu istisnadan yararlandırılmamasında ve mevcut olması halinde geçmiş yıl zararlarının mahsup edilmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığı, diğer yandan, davacının yararlandırılacağı yatırım indirimi istisnasının bir vergi incelemesine konu edilmesi ve istisna şartlarının taşınmadığı, yani haksız olduğunun tespit edilmesi halinde inceleme raporuna göre işlem yapılmasına engel bir durumun bulunmadığının da açık olduğu sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDEN DAVACININ İDDİALARI : Sözleşmenin feshedilmemesi halinde, faaliyet, Türk Uluslararası Gemi Sicili'ne kayıtlı römorkörlerle ifa edileceğinden, istisna kapsamındaki faaliyet nedeniyle kazanılan tazminatın da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, temyize konu kararın aleyhe olan hüküm fıkralarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TEMYİZ EDEN DAVALININ İDDİALARI : 4490 sayılı Kanunun 12/1 maddesinde gemi ve yatlardan bahsedildiğinden, römorkörlerin istisna kapsamında olmadığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyize konu kararın aleyhe olan hüküm fıkralarının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVACININ SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DAVALININ SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Davacı tarafından, dava konusu tahakkukun 4490 sayılı Kanunun 12. maddesinde yer alan istisna hükümlerinden yararlandırılmayan kısmı ile davalı idare tarafından, dava konusu tahakkukun yatırım indiriminden yararlandırılmayan ve mahsup edilemeyen geçmiş yıl zararlarına ilişkin kısımlarına yönelik olarak temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın anılan kısımlarının bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
Davacının diğer temyiz istemine gelince;
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun "Vergi Yargısı Harçları" başlıklı Üçüncü Kısmında yer alan 52. maddesinde, "Vergi yargısı işlemlerinden bu Kanuna ekli (3) sayılı tarifede yazılı olanlar, vergi yargısı harçlarına tabidir." hükmüne yer verilmiş; 53. maddesinde de, vergi yargısı harçlarının, harca mevzu olan işlemlerden dolayı vergi mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay'a başvuranlar tarafından ödeneceği öngörülmüştür. Anılan Kanuna ekli (3) sayılı tarifenin "III-Maktu harç" başlıklı kısmının (a) bendinde, nispi harca tabi tutulmamış olan tahriyat veya ceza kesme ve diğer işlemlerle ilgili vergi mahkemesi ve bölge idare mahkemesi kararlarında, (kararın verildiği tarihteki tutar olan) 31,40 TL maktu karar harcı alınacağı belirtilmiştir.
Olayda, davacı şirket tarafından, 2015 yılına ilişkin olarak ihtirazi kayıtla verilen kurumlar vergisi beyannamesine istinaden tahakkuk ettirilen verginin iptali ve iadesi istemiyle açılan davanın kısmen kabul, kısmen reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararında, yukarıda yer verilen mevzuat hükmü ve tarife dikkate alındığında maktu karar harcına hükmedilmesi gerekirken, davacı aleyhine nispi karar harcına hükmedildiği görüldüğünden, davacının, anılan karara yönelik istinaf başvurusunun bu kısım yönünden reddine ilişkin Vergi Dava Dairesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen reddine, kısmen kabulüne, davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının, dava konusu tahakkukun 4490 sayılı Kanunun 12. maddesinde yer alan istisna hükümlerinden yararlandırılmayan, yatırım indiriminden yararlandırılmayan ve mahsup edilemeyen geçmiş yıl zararlarına ilişkin kısımları yönünden ONANMASINA,
3. Anılan Vergi Dava Dairesi kararının, Vergi Mahkemesince nispi karar harcına hükmedilen kısım yönünden BOZULMASINA,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca, ... TL maktu karar harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
5. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 30/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.