20. Hukuk Dairesi Esas No: 2019/5363 Karar No: 2019/7156 Karar Tarihi: 05.12.2019
Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2019/5363 Esas 2019/7156 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, dedesinin kardeşi olan kişinin doğum ve ölüm tarihlerinin tespit edilerek nüfusa kaydettirilmesi istemiyle açtığı dava, farklı Asliye Hukuk Mahkemelerinin yetkisizlik kararı vermesi nedeniyle Bölge Adliye Mahkemelerinin Hukuk Daireleri tarafından incelendi. Nüfus kaydının yapılacağı yerin davacının ikamet ettiği yer olan Kayseri olduğu tespit edildiği için davanın bu mahkemede görülmesi gerektiğine hükmedildi. Kararda 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36/1-a maddesi uyarınca nüfus kaydı düzeltme davalarının kesin yetki kapsamında olduğu belirtilerek, bu kanun maddesi ile birlikte Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi hatırlatılmıştır.
20. Hukuk Dairesi 2019/5363 E. , 2019/7156 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki davada ... 7. Asliye Hukuk ile .... 25. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, davacının babaannesi olduğu iddia edilen .... nüfusa tescili ile ...’nin eşi ve ..... kızı olduğunun ve doğum ve ölüm tarihlerinin tespitine karar verilmesi istemine ilişkindir. ....Mahkemesince, 5490 sayılı Kanunun 36/1-a maddesinde "Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır" hükmünün yer aldığı, bunun kesin yetki niteliğinde olduğu, 6100 sayılı HMK"nın 19. maddesine göre, yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkemenin, yetkili olup olmadığını davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorunda olduğu, tarafların da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebileceği, davacının .... üzerinden alınan nüfus kaydı ve avukatına verdiği vekaletnamede ki adresinin .....olduğu" gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir. .....Mahkemesi tarafından ise her ne kadar ....Hukuk Mahkemesince verilen 29.02.2016 gün ve 2016/9 E. - 2016/77 K. sayılı karar ile mahkemenin yetkisizliğine karar verilip dosya mahkememize tevdi olunmuş ise de dosyanın yapılan tetkikinde .... Mahkemesi tesis ettiği 04.11.2014 gün ve 2014/227 E. - 2014/398 K. ile davacının davasının dava şartı yokluğu nedeniyle usûlden reddine karar verdiği, kararın davacı vekilince temyiz edildiği, Yargıtay 18. Hukuk Dairesinin 20.10.2015 gün ve 2015/1432 E. - 2015/14818 K. sayılı kararı ile mahkemece açılmış bulanan tespit davasında hukuku etkilenecek kişiler davaya dahil edilerek gerekli kanıtlar toplanıp oluşacak sonuca göre davanın kanıtlanması halinde tespite karar verilmesi gerektiği belirtilerek hükmün bozulmasına karar verildiği, mahkemece bozma sonrasında bozma kararına uyulduğu ve bozma kararında yer almayan gerekçe ile mahkemece yetkisizlik kararı verildiği, davanın niteliği gereği "tespit" davası olduğu, davacının babaannesi olduğu iddia edilen ....nüfusa tescili ile ..."nin eşi ve ... kızı olduğunun ve doğum ve ölüm tarihlerinin tespitine karar verilmesi talepli açılan davada tüm nüfus kayıtlarının ... olduğu, ... 7. Asliye Hukuk Mahkemesince bozma kararına uyulduktan sonra bozma kararı doğrultusunda işlem yapılmasının gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurulmuştur. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36/1-a maddesinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen şahsın yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır. Nüfus kayıtlarındaki düzeltime ilişkin uyuşmazlıklardaki yetki Nüfus Hizmetleri Kanununun 36/1-a maddesi uyarınca kesin yetkidir. Dosya kapsamından, nüfusa kayıt edilecek ....Kayseride ikamet ettiği anlaşılmakla davanın....Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince ... YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 05/12/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.