MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Muhdesat Tespiti

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Davacı vekili, ortaklığın giderilmesi davasına konu 72 parsel üzerinde, vekil edeni tarafından 3 katlı bina, ahır ve perde duvarı inşaa edildiğini açıklayarak, taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın mülkiyetinin vekil edenine ait olduğunun tespiti ile tapu sicili beyanlar hanesine işlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, ayrı ayrı sunmuş oldukları dilekçeleri ile, davacının, hissedarların rızasını almadan bu yapıları inşaa ettiğini, yapıların kaçak olduğunu ve yıkılması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemişlerdir.
Mahkemece davanın kabulü ile, davaya konu edilen muhdesatın mülkiyetinin davacıya aidiyetinin tespitine ve bu hususların tapu sicili beyanlar hanesine işlenmesine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
Dava, muhdesatın tespiti talebine ilişkindir.
1-Dosya kapsamına, dava evrakı ile yargılama tutanakları içeriğine, mahkemece deliller değerlendirilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre, davalılar vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer(TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 m.ler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez.
Diğer yandan, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu"nun “Beyanlar” başlıklı 1012/2, 3. maddesine göre, taşınmaz mülkiyetine ilişkin kamu hukuku kısıtlamalarının beyanlar sütununa yazılması ve bu sütuna yazılabilecek diğer hususlar tüzükle belirlenir. Özel Kanun hükümleri saklıdır. Tapu Sicili Tüzüğü"nün 60.maddesine göre de, kütüğün beyanlar sütununa, mevzuatın yazılmasını öngördüğü hususlar tarih ve yevmiye numarası belirtilerek yazılır. Söz konusu yasal düzenlemelere göre, her beyanın tapu kütüğünün beyanlar sütununda gösterebilmesi mümkün değildir. Bunun için, Türk Medeni Kanunu"nda ya da özel kanunlarda bu konuda bir hükme yer verilmiş olması veya Tapu Sicil Tüzüğü"nde bir düzenleme yapılmış olması gerekir. Mevzuatın yazılmasına izin vermediği bir belirtme kütüğün beyanlar sütununda gösterilemez.
Türk Medeni Kanunu"nda düzenlenen, taşınmazın heyelan bölgesinde kalması (710 m), geçit hakkı (748 m), toprağın iyileştirilmesi (755 m), eklentiler (1012/1 m) ile özel Yasalar arasındaki 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu"nun 41.maddesi, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu"nun değişik 7. maddesi, 3194 Sayılı İmar Kanunu"nun 11. maddesi, 3621 Sayılı Kıyı Kanunu"nun 12. maddesi, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu"nun 22. maddesi, 2981 Sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına aykırı yapılara uygulanacak bazı işlemleri düzenleyen yasa uyarınca hak sahibine tahsis beyanları, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 15. maddesi, 2924 Sayılı Orman Köylüsünün Desteklenmesine Dair Kanunu"nun 7. maddesi ve 3402 Sayılı Kadastro Kanunu"nun 19/II. maddesi tapunun beyanlar sütununa şerh verilmesine imkan veren yasal düzenlemelerden bir kısmıdır. Somut olay, tapunun beyanlar sütununa tescile imkanı veren yasal düzenlemelerden hiçbirine uymamaktadır.
Ne var ki, çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, muhdesatın mülkiyetinin aidiyeti ve tapunun beyanlar sütununa tescili isteğinin ise reddine karar verilmesi gerekir.
3-Muhdesatın tespiti davalarında davanın konusu (müddeabih) davalıların paylarına isabet eden muhdesat değeri (zemin bedeli hariç) olup; yargılama sonucunda hüküm altına alınacak nispi karar ve ilam harcının, yargılama giderlerinin ve taraflar yararına takdir edilecek vekalet ücretlerinin iş bu müddeabih esas alınarak hesaplanması gerekir.
Ayrıca, az yukarıda açıklanan esaslar dikkate alınarak yargılama sonucunda hüküm altına alınacak nispi karar ve ilam harcından, aynı şekilde 6100 sayılı HMK"nın 326/2. maddesi uyarınca hesaplanacak yargılama giderinden ve davacılar yararına takdir edilecek vekalet ücretinden, her bir davalının, dava konusu taşınmazın tapuda paylı mülkiyet şeklinde kayıtlı olması halinde tapudaki payları oranında, elbirliği mülkiyetin sözkonusu olması halinde ise miras payları oranında sorumlu tutulmaları gerekir.
Somut olaya gelince, dava konusu muhdesatın üzerinde bulunduğu 72 parsel sayılı taşınmaz tapuda paylı mülkiyet şeklinde kayıtlıdır. Hükme esas alınan 26.11.2013 havale tarihli inşaat bilirkişi raporuna göre, davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilen muhdesatın dava tarihi itibari ile değeri 375.000 TL"dir. Tapu kaydına göre davacıya ait pay toplamı 19/40 olup dava edilen davalılar payı toplamı ise 21/40"dır. Davalıların toplam 21/40 payına isabet eden dava değeri 196.875 TL"dir. Bu miktar üzerinden alınması gereken karar ve ilam harcı 13.448,5 TL olup, 148,50 -TL peşin harç ve sonrasında 7.536,40 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 7.684,90 TL harç alınmıştır. O halde davalılardan alınması gereken karar ve ilam harcının kalan kısmı 5.763,60 TL olduğu halde, alınması gereken harç 25.616,25 TL kabul edilerek, geriye kalan kısım 17.931,35 TL olarak belirlendiği gibi, yukarıda belirtildiği üzere kabule konu dava değeri (196.875 TL) üzerinden davacı yararına hükmedilecek vekalet ücreti 17.012 TL olduğu halde 27.700 TL olarak belirlenmiştir.
Mahkemece yukarıda açıklanan hususlar dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Ne var ki; bu hususlar yeniden yargılamayı gerektirmediğinden temyiz edilen hükmün 1,2, 3, 4 ve 5. fıkralarının HUMK"un 438/7 maddesi uyarınca düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 2. ve 3.bentte açıklanan sebeplerle; hükmün 1.fıkrasındaki “ ... mülkiyetinin davacıya aidiyetinin ... ” ibarelerinin hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine “ ... davacı tarafından meydana getirildiğinin ... ” ibarelerinin yazılmasına, hükmün 2.fıkrasının hükümden çıkarılmasına, hükmün devam eden fıkralarına takip eden numaralar verilmek kaydı ile 4. fıkrasındaki “ ... 25.616,25 ... ” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine “ ... 13.448,50 ...” rakamının yazılmasına, hükmün 4.fıkrasındaki “ ... 17.931,35 ... ” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine “ ... 5.763,60 ... ” rakamının yazılmasına, hükmün 5.fıkrasındaki “... 27.700 ...” rakamının hüküm fıkrasından çıkarılmasına, yerine “ ... 17.012 ... ” rakamının yazılmasına, hükmün harç, yargılama gideri ve vekalet ücretine ilişkin 3, 4 ve 5. fıkralarındaki “ ... müştereken ve mütesilselen ...” ibarelerinin çıkarılmasına, yerine “ ... davalılardan tapudaki payları oranında .... ” ibarelerinin yazılmasına, Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK"nın geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK"un 438/7. fıkrası gereğince DÜZELTİLMİŞ BU ŞEKLİ İLE ONANMASINA, davalıların sair temyiz itirazlarının yukarıda 1.bentte açıklanan sebeplerle reddine, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 20.02.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.