Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/26 Esas 2021/26 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/26
Karar No : 2021/26

BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR

İzmir Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 25/03/2021 tarih ve E:2021/37, K:2021/37 sayılı kararıyla; davacı ... vekili Av. ... tarafından, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 26/09/2019 tarih ve E:2019/540, K:2019/891 sayılı kararı ile İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 10/10/2019 tarih ve E:2019/1360, K:2019/1087 sayılı kararı; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 11/02/2021 tarih ve E:2021/95, K:2021/258 sayılı kararı; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 11/02/2021 tarih ve E:2021/110, K:2021/253 sayılı kararı; Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 02/10/2019 tarih ve E:2019/3088, K:2019/2477 sayılı kararı; Konya Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 11/02/2020 tarih ve E:2019/1626, K:2020/372 sayılı kararı ile Adana Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin 25/12/2020 tarih ve E:2020/995, K:2020/373 sayılı kararı arasındaki aykırılığın, dava konusu işlemin iptali yolundaki İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi ile Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi kararları doğrultusunda giderilmesi gerektiği görüşüyle, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 3/C maddesinin 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkimi ...'ın açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:
2576 sayılı "Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun"a 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun ile eklenen 3/C maddesinin 4. fıkrasının (c) bendinde, "Benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması hâlinde; resen veya ilgili bölge idare mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi hâlinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu konuda karar verilmesini istemek" bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmış; 17/10/2019 tarih ve 7188 sayılı Kanun'un 7. maddesi ile değişik 5. fıkrasında ise, dördüncü fıkranın (c) bendine göre yapılacak istemlerin, konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kuruluna iletileceği; ilgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verileceği; aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca verilen kararların kesin olduğu kurala bağlanmıştır.
Anılan maddenin gerekçesinde de, bölge idare mahkemesi dairelerinin benzer konularda birbiriyle çelişen kararlar vermesini önlemek amacıyla bu tür kararların Danıştay Başkanlığına gönderilmesinin sağlanması konusunda bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevlendirildiği belirtilmiştir.
Bu kapsamda, yukarıda yer verilen Kanun metni ve gerekçesi bir bütün olarak değerlendirildiğinde, aykırılığın giderilmesi müessesesinden beklenen amacın, aynı veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında süregelen aykırılıkların giderilmesi suretiyle kararlardaki hukukî istikrarın sağlanması olduğu anlaşılmaktadır.
İncelemeye konu başvuruda giderilmesi istenen aykırılık, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararı ile İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararları ve Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi kararı arasında ortaya çıkmış olup, söz konusu aykırılığı; davalı idareler bünyesinde teşeron işçi olarak çalışan davacıların, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 23. maddesi kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilmesinin uygun olmadığı yönünde tesis edilen işlemlerin iptali istemleriyle açılan davalarda verilen farklı kararlar oluşturmaktadır.
İzmir Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 25/03/2021 tarih ve E:2021/37, K:2021/37 sayılı "aykırılığın giderilmesi istemli" kararında yer alan karşı oy incelendiğinde; İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi tarafından, dava konusu işlemin iptali yolundaki gerekçelerin benimsendiği ve uyuşmazlık konusu olaylara ilişkin verilen iptal kararlarının istikrar kazandığının belirtildiği görülmüştür. Nitekim, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin E:2020/720, K:2020/707; E:2019/774, K:2020/253; E:2020/1, K:2020/347 sayılı kararlarının iptal doğrultusunda olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda belirtilen hususlar bir bütün olarak değerlendirildiğinde, aykırılığın giderilmesi istemine konu olan uyuşmazlığın oluşmasına neden olan İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin, "davanın reddi" yolundaki görüşünü değiştirerek "işlemin iptali" yönünde karar vermeye başladığı ve bu kararların istikrar kazandığı; buna bağlı olarak da başvuruya konu idari dava daireleri kararları arasındaki aykırılığın devam etmesi olasılığının da ortadan kalktığının anlaşılması karşısında, anılan idari dava daireleri arasında halihazırda bir aykırılık bulunduğundan söz edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, Konya Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesinin 11/02/2020 tarih ve E:2019/1626, K:2020/372 sayılı kararına konu uyuşmazlık incelendiğinde, davacının sürekli işçi kadrosuna ataması yapıldığından İdare Mahkemesi tarafından, "davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına" karar verildiği ve anılan kararın Konya Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi tarafından onandığı; Adana Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin 25/12/2020 tarih ve E:2020/995, K:2020/373 sayılı kararında ise İdare Mahkemesi tarafından verilen "davanın süre aşımından reddi" doğrultusundaki kararın kaldırılarak, uyuşmazlığın esasının incelenmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, bu kararların uyuşmazlığın esasına ilişkin görüş içermeyen kararlar olduğu; bu sebeple söz konusu uyuşmazlıkların bu yönüyle diğer uyuşmazlıklardan ayrıldığı ve sonuç olarak kanuni dayanağının bulunup bulunmadığı noktasında diğer uyuşmazlıklarla birlikte değerlendirilerek belirli bir ilke ve esasa bağlanmasına olanak bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından Kurulumuzca inceleme konusu yapılmamıştır.
Açıklanan nedenlerle; 2576 sayılı Kanun'un 3/C maddesinin 4. fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunmayan aykırılığın giderilmesi isteminin REDDİNE, kesin olarak, 30/06/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X- 2576 sayılı Kanun'un 3/C maddesinin 4. fıkrasının (c) bendinde, "Benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması hâlinde; resen veya ilgili bölge idare mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi hâlinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu konuda karar verilmesini istemek." bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmış, aynı maddenin 5. fıkrasında, "(Değişik:17/10/2019-7188/7 md.) Dördüncü fıkranın (c) bendine göre yapılacak istemler, konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kuruluna iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verilir. Aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir." kuralına yer verilmiştir.
Anılan kurala göre, benzer olaylarda, aynı veya farklı bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunuyorsa ve usulüne uygun olarak Danıştaya yapılmış bir başvuru varsa aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine karar verilmesi gerekmektedir.
Olayda, uyuşmazlığın giderilmesi istemine konu olan kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık bulunduğu açıktır. Bu husus çoğunluk kararında da kabul edilmekle birlikte, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin görüşünü "işlemin iptali" yolunda değiştirdiği ve bu yöndeki kararların da artık istikrar kazandığının belirtilmesi üzerine halihazırda anılan daireler arasında bir aykırılık bulunmadığından söz edilerek, aykırılığın giderilmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Yine çoğunluk kararında da belirtildiği üzere, aykırılığın giderilmesi müessesesinden beklenen amaç, benzer olaylarda, aynı veya farklı bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasındaki aykırılıkların giderilmesi suretiyle hukukî istikrarın sağlanmasıdır. Her ne kadar, uyuşmazlık konusu davalara ilişkin olarak, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi görüşünü değiştirmiş ise de, bu durum, aykırılığın giderilmesi istemine konu olan kesin nitelikteki söz konusu bölge idare mahkemesi kararı ile aynı mahiyetteki İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 10/10/2019 tarih ve E:2019/1360, K:2019/1087 sayılı kararı; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 11/02/2021 tarih ve E:2021/95, K:2021/258 sayılı kararı; İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 11/02/2021 tarih ve E:2021/110, K:2021/253 sayılı kararı; Ankara Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesinin 02/10/2019 tarih ve E:2019/3088, K:2019/2477 sayılı kararı arasında mevcut olan aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesi talebinin incelenmesine engel olan ve istemin reddini gerektiren bir husus değildir. Aksinin kabulü halinde, bölge idare mahkemesi daireleri tarafından yapılan her görüş değişikliği sonucunda, aykırılığın giderilmesi istemli başvuruların incelenmesinin önü kapanacak ve bu durum Kanun'da öngörülen amacın gerçekleşmemesine, hukuki istikrarın sağlanamamasına neden olacaktır.
Açıklanan nedenlerle, aykırılığın giderilmesi istemli başvuruda bulunulduktan sonra Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince gerçekleştirilen görüş değişikliğinin işin esasının incelenmesi için bir engel teşkil etmediği, olayda Kanun'da öngörülen şartların gerçekleştiği ve aykırılığın giderilmesi istemi hakkında işin esası incelenerek bir karar verilmesi gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.