Danıştay 13. Daire 2018/1860 Esas 2021/2567 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1860
Karar No:2021/2567



TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Madencilik Gıda Hafriyat Nakliye Petrol Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dava konusu istem: Bayilik lisansı sahibi davacıya ait akaryakıt istasyonunda yapılan denetimde, ulusal marker seviyesi geçersiz akaryakıt ikmal edildiğinin tespit edildiği ve bu fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 18. maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olduğundan bahisle, anılan Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 1.000.000,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; ulusal marker seviyesi geçersiz olduğu yönünde düzenlenen rapordan sonra usulüne uygun şekilde mühürlü tanktan alınan ikinci numunenin analizi sonucunda ulusal marker seviyesi geçerli çıktığından ve davalı idarece ikinci raporun sıhhatini sakatlayacak herhangi bir delil sunulamadığı anlaşıldığından, ulusal markerin Kurum'ca belirlenen şart ve seviyede bulunmadığından bahisle idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, TÜBİTAK'ın iki analiz raporuna ait numuneleri incelemesi üzerine, numunelerin aynı akaryakıtı temsil etmediği yönünde görüş bildirdiği, ilk denetimde alınan numune üzerine yapılan analizde ulusal marker seviyesinin geçersiz çıktığının açıkça sabit olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, davalı idarece yapılan denetimler arasındaki sürede mevcut motorinin değiştirildiğine dair delil ikâme edilemediği, motorin alımının faturalı yapılmış olduğu, herhangi bir aykırılık söz konusuysa mesuliyetin dağıtıcı şirkete ait olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dosya muhtevasında, Savcılık uhdesinde yürütülen adlî tahkikat ve sair işlemler ile alakalı resmî hüviyeti haiz belgelerin eksik olduğu tespit edilmiş olup, bu eksikliği tevsik için başka herhangi bir belgenin de beyan edilmediği, bu hususun da esasa müessir nitelikte olmayan bilgi eksikliği olarak kabul edilemeyeceği anlaşıldığından, temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacıya ait akaryakıt istasyonunda 23/09/2013 tarihinde yapılan denetim sonucunda akaryakıt istasyonu içerisinde bulunan 3 nolu tanktan alınan numunenin, TÜBİTAK-MAM tarafından yapılan analiz sonucu düzenlenen … sayılı analiz raporu ile ulusal marker ölçümünde marker seviyesinin geçersiz olduğunun tespit edilmesi üzerine, davacı şirket hakkında idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının tesis edildiği ve bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri" başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların, piyasa faaliyetlerinde, Kurul'un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları; "Ulusal marker" başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasında, yurt içinde pazarlanacak akaryakıta veya akaryakıtla harmanlanan ürünlere rafineri çıkışında veya serbest dolaşıma girişinde rafinericilerce ve dağıtıcılarca Kurumun belirleyeceği şart ve özellikte ulusal marker ekleneceği, aynı maddenin 4. fıkrasında, Numunelerde yapılacak testlerde ulusal markerin gerektiği şart ve seviye bulunmadığı laboratuvar analizi ile tespit edildiğinde 19. madde hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacıya ait istasyonda yapılan denetim sonucu 3 nolu tanktan alınan numunenin seyyar ulusal marker ölçüm cihazı sonucuna göre ulusal marker seviyesi geçersiz çıktığından bahisle, 3 nolu tankın ve bağlı olduğu 4 adet pompanın 23/09/2013 tarihli tutanakla mühürlendiği, ardından davacı tarafından denetim sırasında numune almada usulsüzlük yapıldığından bahisle … Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulması nedeniyle daha önce mühürlenen 3 nolu tanktan 20/03/2014 tarihinde yeniden numune alındığı, alınan numunenin ODTÜ-PAL tarafından yapılan analiz sonucunda düzenlenen … sayılı analiz raporu ile ulusal marker seviyesi geçerli ve teknik düzenlemelere uygun olduğunun tespit edildiği, bunun üzerine davalı idare tarafından TÜBİTAK-MAM ve ODTÜ-PAL tarafından düzenlenmiş birbirine aykırı iki farklı rapor bulunması nedeniyle her iki analiz raporuna konu numunelerin aynı akaryakıtı temsil edip etmediğine ilişkin olarak … tarih ve … sayılı yazıyla TÜBİTAK-MAM'dan teknik görüş istenildiği, cevaben düzenlenen … tarih ve … sayılı yazıyla, numunelerin aynı akaryakıtı temsil etmediğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
İdarî işlemin sebep unsurunun idareyi işlem yapmaya sevk eden maddî olaylar (vakıalar) olduğu, her idarî işlemin mutlaka bir sebep unsuru olduğu, idarî işlemlerin sebebinin açılan davalarda idarî yargı mercilerince sorgulandığı, idarî yaptırım uygulanmasına neden olan fiillerin şüpheden uzak, somut delillerle ortaya konulması ve hangi fiilin hangi maddenin ihlâli anlamına geldiğinin sebebinin açıkça ortaya konulmasının zorunlu olduğu, nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 21/12/2016 tarih ve E:2015/4281, K:2016/3541 sayılı kararının da bu yönde olduğu, sebebi gerçek veya yeterli olmayan, yanlış değerlendirmeyi içeren veya yanlış nitelendirilen sebeplerden dolayı idarî işlemlerin iptal edileceği açıktır.
Somut olayda da, idarî para cezasına sebep olan fiilin sübuta erip ermediğinin ve ikinci analiz raporunun sıhhatini sakatlayacak bir durumun idarece açık, net ve belirli bir şekilde ortaya konulamadığı gerekçesiyle Mahkemece iptal kararı verildiği anlaşılmaktadır. Ancak dosyanın, ulusal marker seviyesinin geçerli çıktığı ODTÜ-PAL tarafından düzenlenen analiz raporuna esas olan "Numune Alma Tutanakları"nı ihtiva etmediği, bu bakımdan analiz raporuna esas olan numunelerin davacı şirkete ait akaryakıt istasyonundaki tanklardan alınıp alınmadığının, numunesi alınan akaryakıt miktarının, numune alımının usulüne uygun gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin anlaşılamadığı, ayrıca davacı tarafından ... Cumhuriyet Başsavcılığı'na yapılan suç duyurusu ve bu suç duyurusu üzerine Savcılık kanalı ile yapılan işlemler, var ise düzenlenen iddianame, açılmış ise kamu davası ile alakalı resmî evrakların dosya münderecatında bulunmadığı anlaşılmış olup, İdare Mahkemesi tarafından, söz konusu eksiklik giderilmeyerek, maddî vakıanın isabetli ve gerçekçi bir şekilde hukukî tahlili yapılmadan karar verildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, maddî vakıaların tam olarak açıklığa kavuşturulması ve akabinde somut tespitler üzerinden hukukî değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu verilen dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan istinaf ve temyiz aşamalarında yatırılan toplam …-TL harcın istemi hâlinde davalıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 30/06/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.