Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/1734 Esas 2021/1359 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/1734
Karar No : 2021/1359

TEMYİZ EDENLER: 1- (DAVACI) : …
2- (DAVALI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU:Danıştay Sekizinci Dairesinin 27/01/2020 tarih ve E:2017/5890, K:2020/195 sayılı kararının aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenerek bozulması taraflarca karşılıklı olarak istenilmektedir.


YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulunun … tarih ve … sayılı kararının eki (25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Norm Geliştirme Merkezi Usul ve Esasları Yönetmeliği'nin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 27/01/2020 tarih ve E:2017/5890, K:2020/195 sayılı kararıyla;
Anayasa'nın 124. ve 135. maddeleri, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu'nun 2., 33. ve 39. maddeleri, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesi, 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 549., 550. ve 551. maddelerinde yer alan kurallar aktarılarak,
Davalı idare tarafından; Elektrik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulunun 29/12/2016 tarihli toplantısında kabul edilen, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Norm Geliştirme Merkezi Usul ve Esasları Yönetmeliği taslak metninin kesin ve yürütülebilir nitelikte olmadığı, dava edildiği aşama itibarıyla yürürlükte bulunmayan ve son hali verilerek yayınlanması için hazırlık çalışmaları sürdürülen taslak Yönetmeliğin iptali için açılan davanın reddi gerektiği belirtilmekte ise de, Dairelerinin 09/08/2017 tarih ve E:2017/4674, K:2017/6267 sayılı dava dilekçesinin reddi kararı üzerine verilen yenileme dilekçesinden önce taslak metnin 25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandığı ve davacı tarafından da yenileme dilekçesinde söz konusu Yönetmelik ile ilgili hukuka aykırılık iddialarına yer verildiği anlaşıldığından, davalı idarenin usule ilişkin iddiası yerinde görülmeyerek, değerlendirmenin 25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Norm Geliştirme Merkezi Usul ve Esasları Yönetmeliği çerçevesinde yapıldığı,
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu hükümlerine dayanılarak hazırlanan ve 25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Norm Geliştirme Merkezi Usul ve Esasları Yönetmeliği'nin, Elektrik Mühendisleri Odası bünyesinde kurulan Norm Geliştirme Merkezinin çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla hazırlandığı,
Yönetmeliğin 2. maddesinde, bu Yönetmeliğin, Elektrik Mühendisleri Odası bünyesinde kurulan Norm Geliştirme Merkezinin geliştireceği normların hazırlanması, yayımlanması, uygunluk değerlendirme kriterleri, belgelendirme esasları ile oluşturulacak komiteler ve merkez bünyesinde görevlendirilecek personelin çalışma usul ve esaslarını kapsadığının belirtildiği,
Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinde, normun, mevcut ve gereksinim duyulan sorunlar dikkate alınarak, belirli bir konuda ortak ve tekrar eden kullanımlar için en uygun düzeyde bir düzen gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli hükümlerin oluşturulması faaliyetini ifade edeceğinin düzenlendiği,
Norm hazırlama ve yayımlama sürecinin ise, Yönetmeliğin 6. maddesinde, "Norm Hazırlama Programına konu teklifi", "Tasarının hazırlanması", "Etüt", "Kabul ve yayımlama", "Sistematik gözden geçirme" başlıkları altında düzenlendiği, "Kabul ve yayımlama" başlıklı (ç) bendinde, "Taslak metin, etüt sürecinin ardından Norm Geliştirme Merkezi tarafından numaralandırılır ve Teknik Komite gündemine alınır. Teknik Komite incelemesinin ardından varsa gerekli düzeltmeler yapılır ve Norm Geliştirme Merkezi Müdürü tarafından Oda Yönetim Kurulu onayına sunulur. Oda Yönetim Kurulu onayının ardından EMO Normu olarak yayımlanır." düzenlemesine yer verildiği,
Davacı tarafından, norm yapımı ile ilgili olarak, açıkça tanınmış bir yetkiye 6235 sayılı Kanun'da yer verilmediği, düzenlenen yetkinin, norm düzenlemek değil, normları incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri bildirmekten ibaret olduğu, 132 sayılı Kanun ile Türk Standardları Enstitüsü kurularak her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet standartlarını yapmak görevinin bu kuruma verildiği, norm alanında Kanun ile yetki TSE'ye verildiğinden, dava konusu Yönetmelik iptal edilmediği sürece, TSE tarafından çıkarılan normun yanına sözü edilen merkezce yayımlanacak çeşitli normların da ekleneceği ve uygulamada ikilik, tereddüt ve kargaşa doğacağının belirtildiği,
Dava konusu Yönetmelik düzenlemeleri ile mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; her türlü madde ve mamulleri ile usul ve hizmet standartlarını yapmak gayesiyle Türk Standardları Enstitüsü'nün kurulduğu, Enstitüye her türlü standartları hazırlamak veya hazırlatmak görevi verildiği, standartların ihtiyari olduğu, standardın ilgili olduğu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının onayı ile mecburi kılınabileceği, ancak, bir standardın mecburi kılınabilmesi için Türk Standardı olması gerektiği, 6235 sayılı Kanun'da davalı Odaya norm hazırlama konusunda bir yetki verilmediği, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesinde verilen yetkinin ise, meslekle ilgili standartları, normları, incelemek, bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapmaktan ibaret olduğu, bu suretle, davalı Odanın standart ve normların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapma konusunda yetkisinin bulunduğu kuşkusuz olmakla birlikte, kabul edilen standartları yayımlamak görevinin Türk Standardları Enstitisü'ne verildiği anlaşıldığından, Yönetmeliğin 6. maddesinin (ç) bendinde yer alan "EMO Normu olarak yayımlanır" ibaresinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Norm Geliştirme Merkezi Usul ve Esasları Yönetmeliği'nin 6. maddesinin (ç) bendinde yer alan "EMO Normu olarak yayımlanır" ibaresinin iptaline, diğer kısımları yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, 6235 sayılı Kanun ile davalı Odaya verilen yetkinin, norm hazırlamak değil, normları incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri ilgililere bildirmekten ibaret olduğu, 132 sayılı Kanun ile Türk Standardları Enstitüsü kurularak her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet standartlarını yapmak görevinin bu Kuruma verildiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, 6235 sayılı Kanun ile Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesi uyarınca hazırlanan dava konusu Yönetmelik'te hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Davacı tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın iptale ilişkin kısmının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş; davalı idare tarafından ise savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

İLGİLİ MEVZUAT :
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 13. maddesinde, "Her dairede bir başkan ile yeteri kadar üye bulunur. Heyetler bir başkan ve dört üyenin katılmasıyla toplanır, salt çoğunluk ile karar verir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Aynı Kanun'un "Davaların karara bağlanması" başlıklı 22. maddesinde ise, "Konular aydınlandığında meseleler sırasıyla oya konulur ve karara bağlanır. 15 nci maddede sayılan sebeplerden biri ile veya yargılama usullerine ilişkin meselelerde azınlıkta kalanlar işin esası hakkında da oylarını kullanırlar. Azınlıkta kalanların görüşleri, kararların altına yazılır."; "Kararların sonuçları" başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrasının ilk cümlesinde ise, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda içeriğine yer verilen usul düzenlemelerine göre, Danıştay Dairelerinin, bir başkan ve dört üyenin katılımı ile oluşturulan heyetçe, heyete katılanların salt çoğunluğu ile karar vermesi gerekmektedir. Karar sonucunda sağlanması gereken salt çoğunluğun, karar sonucuyla bir bütünlük arz eden gerekçede de sağlanması gerekli ve zorunludur. Karar sonucunda sağlanan çoğunluğun, kararın gerekçesinde sağlanamadığı durumlar, davanın esası hakkında verilen karar doğrultusunda işlem tesis etmesi ya da eylemde bulunması gereken idarenin, verilen kararın icabını yerine getirirken tereddüte düşmesi sonucunu doğurabilir. Bunun da beraberinde hak kayıplarını getirmesi kaçınılmazdır.
Uyuşmazlıkta, Daire kararının iptale ilişkin kısmı ile ilgili olarak;
Başkan … ve Daire Üyesi …'in, her türlü madde ve mamulleri ile usul ve hizmet standartlarını yapmak gayesiyle Türk Standardları Enstitüsü'nün kurulduğu, Enstitüye her türlü standartları hazırlamak veya hazırlatmak görevi verildiği, 6235 sayılı Kanun'da davalı Odaya norm hazırlama konusunda bir yetki verilmediği, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesinde verilen yetkinin ise, meslekle ilgili standartları, normları, incelemek, bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapmaktan ibaret olduğu, bu suretle, davalı Odanın standart ve normların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapma konusunda yetkisinin bulunduğu kuşkusuz olmakla birlikte, kabul edilen standartları yayımlamak görevinin Türk Standardları Enstitisü'ne verildiği anlaşıldığından, Yönetmeliğin 6. maddesinin (ç) bendinde yer alan "EMO Normu olarak yayımlanır" ibaresinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Yönetmeliğin 6. maddesinin (ç) bendinde yer alan "EMO Normu olarak yayımlanır" ibaresinin iptali yönünde oy kullandıkları;
Daire Üyesi …'nın ise, gerekçede ayrışarak, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesinin (e) bendi ile davalı idareye standart ve normların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapma yetkisi verilmiş ise de, standart ve normların yenilerinin oluşturulması konusunda Yönetmelik ile düzenleme yapma yetkisi bulunmadığı gibi, 132 sayılı Kanun ile norm alanında yetki TSE'ye verildiğinden, yetki yönünden hukuka aykırı bulunan Yönetmeliğin iptaline karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Yönetmeliğin tümünün iptali yönünde oy kullandığı;
Daire kararının davanın reddine ilişkin kısmı ile ilgili olarak;
Başkan … ve Daire Üyesi …'in, her türlü madde ve mamulleri ile usul ve hizmet standartlarını yapmak gayesiyle Türk Standardları Enstitüsü'nün kurulduğu, Enstitüye her türlü standartları hazırlamak veya hazırlatmak görevi verildiği, 6235 sayılı Kanun'da davalı Odaya norm hazırlama konusunda bir yetki verilmediği, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesinde verilen yetkinin ise, meslekle ilgili standartları, normları, incelemek, bunların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapmaktan ibaret olduğu, bu suretle, davalı Odanın standart ve normların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapma konusunda yetkisinin bulunduğu kuşkusuz olmakla birlikte, kabul edilen standartları yayımlamak görevinin Türk Standardları Enstitisü'ne verildiği gerekçesiyle Yönetmeliğin 6. maddesinin (ç) bendinde yer alan "EMO Normu olarak yayımlanır" ibaresi dışında kalan kısımları yönünden davanın reddi yönünde oy kullandıkları;
Daire Üyeleri … ve …'un ise, gerekçede ayrışarak, Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 7. maddesinin (e) bendi ile davalı idareye standart ve normların değiştirilmesi, geliştirilmesi ve yenilerinin oluşturulması yolunda çalışmalar yapma yetkisinin verildiği, dava konusu Yönetmeliğin verilen bu yetkiye uygun olarak düzenlendiği, Odanın norm hazırlama sürecine dair çalışmalarını gerek Ekonomi Bakanlığı, gerekse ... ile ilişki içinde sürdürdüğü, norm hazırlanmasının objektif, bilimsel bir temele dayanması, konunun uzmanları ile diğer kurum ve kuruluşların da katkılarının alınabilmesi için, tüm süreci içerecek düzenleme yapılması ihtiyacı nedeniyle dava konusu Yönetmelik ile düzenleme yapıldığı gerekçesiyle davanın reddi yönünde oy kullandıkları görülmektedir.
Bu durumda, Daire kararının gerek iptale ilişkin kısmı gerekse davanın reddine ilişkin kısmının gerekçesinde salt çoğunluğun oluşmadığı anlaşıldığından, Daire kararında hukuk ve usule uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin kabulüne;
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen davanın reddine, kısmen dava konusu düzenlemenin iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 27/01/2020 tarih ve E:2017/5890, K:2020/195 sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL harcın istemi halinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 30/06/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.