Danıştay 12. Daire 2021/1326 Esas 2021/3705 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1326
Karar No : 2021/3705

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ...Bakanlığı
2- ...Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ...Polis Meslek Yüksekokulunda 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/19. maddesi uyarınca resen emekliye sevk edilmesine ilişkin 21/11/2016 tarih ve 2016/2 sayılı Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu kararının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararla; uyuşmazlıkta, davacının 2015 yılı rütbe terfi sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı olan 10/05/2015 tarih ve 29351 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 28. maddesinin 3. fıkrası ile 29. maddesinin 1. fıkrasının iptali ve yürütmesinin durdurulması talebiyle açtığı ve halen derdest olan davada; Danıştay Beşinci Dairesinin 2016/21841 esas sayılı dosyasında, davacının katıldığı sözlü sınavı sonucunda başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden 01/12/2016 tarihinde yürütmenin durdurulmasına karar verildiği görüldüğünden, davacının bulunduğu rütbeye terfi tarihinin 02/07/2011, bekleme süresinin ise 02/07/2016 olduğu dikkate alındığında, dava konusu Yüksek Değerlendirme Kurulunun 2016/2 sayılı kararının tesis edildiği tarihte 3201 sayılı Kanunun 55. maddesinin 19. fıkrasında belirtilen 5 yıllık süre şartının davacı yönünden gerçekleşmediği anlaşıldığından, dava konusu işlemde bu nedenle hukuka ve mevzuat hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idareler tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" uyarınca Dairemize devredilen dosya incelendi ve tekemmül ettiği anlaşıldığından, davalı idarelerin yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
...Polis Meslek Yüksekokulunda görev yapan davacı, 02/07/2011 tarihinde 3. sınıf emniyet müdürlüğüne terfi ettirilmiştir.
Öte yandan, 2015 yılında rütbe-terfi sözlü sınavında başarısız sayılmış, anılan işlemin ve bu işlemin dayanağı olan 10/05/2015 tarih ve 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 28. maddesinin 3. fıkrası ile 29. maddesinin 1. fıkrasının iptali istemiyle açmış olduğu davada; Danıştay Beşinci Dairesinin 01/12/2016 tarih ve E:2016/21841 sayılı kararıyla, davacının katıldığı sözlü sınavda başarısız sayılmasına ilişkin işlem yönünden yürütmenin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bahsi geçen karar neticesinde 2015 yılı rütbe-terfiisi yeniden değerlendirilmiş ve hakkında "terfi etmez" kararı verilmiştir. Anılan işlemin iptali istemiyle açtığı davada; ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla davacının 2015 yılında terfi ettirilmemesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; öte yandan davacının bir üst rütbeye terfi edip etmeyeceği konusunda yeniden değerlendirilerek işlem tesis edilmesi gerektiği gerekçesiyle verilen iptal kararının, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddedilmesiyle birlikte kesinleştiği anlaşılmıştır.
Ardından, davacı 2016 yılında yeniden değerlendirmeye alınmış ve hakkında "terfi etmez" kararı verilmiştir. Davacının anılan işlemin iptali istemiyle açtığı davada; ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, davalı idarece liyakat değerlendirmesinde dikkate alması gereken ölçütlerin, rütbe terfine aday personel yönünden eşit, objektif ve istikrarlı uygulanmadığından, davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal kararı verilmiş, anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddedilmesiyle birlikte verilen iptal kararı kesinleşmiş ve davacının 2016 yılı itibarıyla 2. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi ettirildiği anlaşılmıştır.
Davacı hakkında 2016 yılında verilen "terfi etmez" kararı neticesinde, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun 21/11/2016 tarih ve 2016/2 sayılı kararıyla 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/19. maddesi uyarınca re'sen emekliye sevk edilmiştir.
Bunun üzerine, anılan kararın iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3201 sayılı Yasa'nın 6638 sayılı Kanun ile değiştirilen 55. maddesinin birinci fıkrasında, polis amirlerinin rütbeleri sayılmış, ikinci fıkrasında polis amirlerinin rütbelerde ve meslek derecelerinde zorunlu en az bekleme süreleri gösterilmiş, üçüncü fıkrasında her amir rütbesinde bulunması gereken kadro sayısına esas alınacak oran azami olarak gösterilmiş, dördüncü fıkrasında bu rütbelere terfilerin yetkili kurullarda kıdem sırasına göre görüşüleceği ve maddede öngörülen sınav ve eğitim şartı saklı kalmak üzere liyakata göre yapılacağı belirtilmiş, beşinci fıkrasında kıdem sırasının tespitinde, bulunulan rütbeye terfi tarihinin esas alınacağı, aynı tarihte terfi edenlerden sicil notu yüksek, sicil notlarının eşitliği halinde ödül ve takdirnamesi fazla, ödül ve takdirnamelerin sayıca eşitliği halinde ise, sicil numarası daha küçük olanların diğerlerine göre kıdemli sayılacağı öngörülmüş, onbirinci fıkrasında rütbe terfiinin yetkili kurullarda görüşülebilmesi için gerekli koşullar hükme bağlanmıştır.
Aynı maddenin diğer fıkralarında da, rütbeler, bu rütbelere terfi esasları, terfi ve atama zamanı gibi hususlarda doğrudan Kanun hükümleriyle belirlenen çerçeve dahilinde kalmak koşuluyla, liyakat koşullarını belirlemek, üst rütbedeki boş kadro sayısına göre terfileri önermek ya da ikinci meslek derecesindeki görev unvanlarına ataması yapılacak personeli değerlendirmek ve öneride bulunmak üzere Genel Müdürlük Merkez Değerlendirme ve Yüksek Değerlendirme Kurullarının oluşturulması öngörülmüştür.
Anılan maddenin ondokuzuncu fıkrasında; "Bulundukları rütbelere terfi ettikleri tarihten itibaren beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edemeyen Emniyet Amirleri ile Dördüncü, Üçüncü ve İkinci Sınıf Emniyet Müdürleri, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için gerekli şartları haiz olmaları kaydıyla, Yüksek Değerlendirme Kurulunun teklifi ve Bakan onayı ile emekliye sevk edilirler" hükmüne yer verilmiş ve yirmibirinci fıkrasında ise; ondokuzuncu fıkra hükümlerine göre emekliliğe sevk edilen emniyet amirlerine, emekliye sevk edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren, en yüksek devlet memuru aylığının %110'u oranında altmış yaşına kadar Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kadrosuzluk tazminatı ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
3201 sayılı Kanun'un yukarıda aktarılan 55. maddesinde değişiklik yapan 6638 sayılı Kanun'un genel gerekçesinde, "Polis amirlerinin rütbe terfilerinde, tüm çağdaş ülkelerin aksine kıdeme dayalı bir sistem benimsenmiş, liyakat ikinci plana bırakılmıştır. Polis amirleri bulundukları rütbede zorunlu en az bekleme süresini tamamlamaları ve herhangi bir ceza almamaları halinde mesleki yeterliliklerine bakılmaksızın otomatik olarak bir üst rütbeye terfi etmeye başlamışlardır. Bu sistem, ihtiyaç duyulan amir rütbelerinde sayısal azlığa ve ihtiyaç duyulmayan rütbelerde ise aşırı yığılmalara neden olmuştur.
Yapılan düzenleme ile bozulan personel piramidinin görev ve hizmet gereklerine uygun hale getirilmesi amacıyla; her rütbede yer alacak amir sayısı/oranı belirlenmekte, her rütbe terfiinde yazılı ve sözlü sınav şartı getirilmekte ve terfi için öngörülen asgari şartlara sahip personel arasından en kıdemli olanın değil en liyakatli olanın terfi etmesi öngörülmektedir. Ayrıca ihtiyaçtan fazla sayıdaki Birinci, İkinci, Üçüncü, Dördüncü Sınıf Emniyet Müdürlerine ve emniyet amirlerine belli bir miktar ek ödeme yapılmak suretiyle resen emeklilik sistemi getirilmektedir." değerlendirilmesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen Kanun hükümleri ile gerekçesi bir arada değerlendirildiğinde, Kanun'un amacının, emniyet hizmetlerinin hizmet gereklerine uygun olarak yürütülebilmesi için her bir rütbede ihtiyaç duyulan emniyet amirlerinin azami kadro sayılarının belirlenmesi, bunun sonucunda ihtiyaç fazlası durumunda kalacak olan emniyet amirlerinin emekliye sevki ve azami sayıları Yasa ile belirlenen kadrolara atamalarda liyakat ilkesi çerçevesinde bir değerlendirmeye ve seçmeye imkan sağlanması olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin dayanağı olan 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun yukarıda aktarılan 55. maddesinin 19. fıkrasında, ilgili personelin re'sen emekliye sevk edilebilmesi için bulunulan rütbeye terfi edilen tarihten itibaren, bekleme süresi de dahil olmak üzere beş yıl içinde bir üst rütbeye terfi edememe koşulu getirildiğinden, söz konusu beş yıl içinde kalan yıllardaki rütbe terfi işlemleri ile re'sen emeklilik arasında bir sebep-sonuç ilişkisi bulunmakta olup, re'sen emekliye sevk edilen personelin en az zorunlu bekleme sürelerini doldurdukları tarih itibarıyla terfi değerlendirmesine alınıp alınmadığı, terfi ettirilmediği yıllara ilişkin davasının bulunup bulunmadığı ve davaların sonucu önem arz etmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacının 2016 yılında bir üst rütbeye terfi ettirilmediği, bu nedenle 5 yıldır terfi edememe şartını taşıdığından bahisle 3201 sayılı Kanun'un 55/19. maddesi uyarınca 21/11/2016 tarihli işlemle resen emekliye sevk edildiği, ancak 2016 yılında verilen "terfi etmez" kararına ilişkin olarak davacı tarafından açılan davanın, davacı lehine iptal kararıyla sonuçlandığı ve bu yargı kararı gereği davacının 2016 yılı itibarıyla 2. sınıf emniyet müdürlüğü rütbesine terfi ettirildiği, şu haliyle resen emeklilik için ön koşul olan beş yıl içinde üst rütbeye terfi edememe halinin davacı hakkında gerçekleşmediği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesi yerinde bulunmamakta ise de, sözü edilen husus sonucu itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte bulunmamıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda belirtilen gerekçeyle iptaline ilişkin ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ...İdare Mahkemesine gönderilmesine, 01/07/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.