Danıştay 8. Daire 2018/2378 Esas 2021/3585 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/2378
Karar No : 2021/3585


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:… , K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu, İş Sağlığı ve Güvenliği Programında öğretim görevlisi olarak görev yapan davacının, 31/08/2016 tarihinde sona erecek olan iş akdinin, bahse konu programda öğretim görevlisi ihtiyacının bulunmadığından bahisle yenilenmemesine ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … . İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda, davalı idarenin hizmet sözleşmesi yapma ve sözleşmeyi sona erdirme konusunda takdir yetkisinin bulunduğu, ancak bu takdir yetkisinin kullanılmasının mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olduğunun kabulünün gerektiği, davacının üniversitede görev yaptığı bölümde bir yardımcı doçent, bir doçent olmak üzere iki öğretim üyesinin ders verdiği, Uluslararası İktisat I dersinin ingilizce olarak verildiği, davacının ingilizce yeterliliğinin bulunmadığı hususu dikkate alındığında, davacının hizmet sözleşmesinin yenilenmeyerek görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … İdare Bölge Mahkemesi … İdari Dava Dairesince, istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, … Üniversitesi Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği Programına … unvanı ile 27/03/2014 tarihinde atandığı, bu programın Türkçe eğitim veren bir ön lisans programı olduğu, atamasının yapılmasından sonraki ilk eğitim-öğretim yılından itibaren talebi olmaksızın 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca davalı idare İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde ders vermek ve fakültenin idari işlemlerinde dekana yardımcı olmak üzere görevlendirildiği, dil yeterliliğinin olmadığının idare tarafından bilinmesine rağmen yüzde yüz yabancı dilde eğitim veren söz konusu fakültede görevlendirildiği, davalı idarenin iş akdinin sona erdirilmesine gerekçe olarak bulunduğu bölümde ihtiyaç olmadığını ifade ederken savunma dilekçesinde ingilizce yeterliliği konusunu öne sürdüğünü, idarenin hukuka aykırı işlem yaparak iyi niyetli davranmadığı, idarenin takdir yetkisini kamu yararı gözetmeden kullandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'İN DÜŞÜNCESİ : Davacı tarafından yapılan temyiz isteminin kabulü ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeyerek Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
… Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu Mülkiyeti Koruma ve Güvenlik Bölümü İş Sağlığı ve Güvenliği Programında … olarak görev yapan davacının, 31/08/2016 tarihinde sona erecek olan iş akdinin bulunduğu programda öğretim görevlisi ihtiyacının bulunmadığından bahisle yenilenmemesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
18/10/1982 tarih ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 130. maddesinde, çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden oluşan kamu tüzelkişiliğine ve bilimsel özerkliğe sahip üniversitelerin Devlet tarafından kanunla kurulacağı, kanunda gösterilen usul ve esaslara göre, kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından, Devletin gözetim ve denetimine tabi yükseköğretim kurumlarının kurulabileceği, üniversite yönetim ve denetim organları ile öğretim elemanlarının; Yükseköğretim Kurulunun veya üniversitelerin yetkili organlarının dışında kalan makamlarca her ne suretle olursa olsun görevlerinden uzaklaştırılamayacakları, yükseköğretim kurumlarının kuruluş ve organları ile işleyişleri ve bunların seçimleri, görev, yetki ve sorumlulukları üniversiteler üzerinde Devletin gözetim ve denetim hakkını kullanma usulleri, öğretim elemanlarının görevleri, unvanları, atama, yükselme ve emeklilikleri, öğretim elemanı yetiştirme, üniversitelerin ve öğretim elemanlarının kamu kuruluşları ve diğer kurumlar ile ilişkileri, öğretim düzeyleri ve süreleri, yükseköğretime giriş, devam ve alınacak harçlar, Devletin yapacağı yardımlar ile ilgili ilkeler, disiplin ve ceza işleri, mali işler, özlük hakları, öğretim elemanlarının uyacakları koşullar, üniversitelerarası ihtiyaçlara göre öğretim elemanlarının görevlendirilmesi, öğrenimin ve öğretimin hürriyet ve teminat içinde, çağdaş bilim ve teknoloji gereklerine göre yürütülmesi, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere Devletin sağladığı mali kaynakların kullanılması hususlarının kanunla düzenleneceği, vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumlarının, mali ve idari konuları dışındaki akademik çalışmaları, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden, Devlet eliyle kurulan yükseköğretim kurumları için Anayasada belirtilen hükümlere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
04/11/1981 tarih ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 13/b-4 maddesinde, rektörün görevleri arasında, gerek gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermenin sayıldığı, 31. maddesinde öğretim görevlilerinin, üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim-öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve eserleri ile tanınmış kişilerin, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilecekleri, öğretim görevlilerinin, ilgili yönetim kurullarının görüşleri alınarak fakültelerde dekanların, rektörlüğe bağlı bölümlerde bölüm başkanlarının önerileri üzerine ve rektörün onayı ile öğretim üyesi, araştırma görevlisi ve öğretim görevlisi kadrolarına atanabilecekleri veya kadro şartı aranmaksızın ders saati ücreti veya sözleşmeli olarak istihdam edilebilecekleri, anılan Kanuna 2880 sayılı Kanun ile eklenen ve vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumları ile ilgili düzenlemeler getiren ek 2. maddesinde, vakıfların kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla ve mali ve idari hususlar dışında, akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu Kanunda gösterilen esas ve usullere uymak kaydıyla, Yükseköğretim kurumları veya bunlara bağlı birimlerden birini veya birden fazlasını ya da bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsüne bağlı olmaksızın, ekonominin ihtiyaç duyduğu alanlarda yüksek nitelikli işgücü yetiştirmek amacıyla, bu Kanun hükümleri çerçevesinde kalmak şartıyla meslek yüksekokulu kurabileceği, bu meslek yüksekokulunun, kamu tüzel kişiliğini haiz olacağı ve Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Bakanlar Kurulu kararı ile kurulacağı, kurulacak meslek yüksekokullarına, meslek ve teknik eğitim bölgesinde gereksinim duyulmasının esas olduğu, ek 5. maddesinde vakıflarca kurulacak yükseköğretim kurumlarının, vakıf yönetim organı dışında en az yedi kişiden oluşan bir mütevelli heyeti bulunacağı, mütevelli heyetin vakıf yükseköğretim kurumunun tüzelkişiliğini temsil edeceği ve yükseköğretim kurumunda görevlendirilecek yöneticiler ve öğretim elemanları ile diğer personelin sözleşmelerini yapacağı, atamalarını ve görevden alınmalarını onaylayacağı, ek 8. maddesinde, vakıfça kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organların, Devlet yükseköğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenleneceği ve onların görevlerini yerine getireceği, öğretim elemanlarının niteliklerinin Devlet yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanlarının nitelikleri ile aynı olacağı hükümleri yer almıştır.
23/03/2016 tarihve 29662 tarihli Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Öğretimi ve Yabancı Dille Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 8. maddesinin 7. fıkrasında Yükseköğretim Kurumlarında yabancı dille verilen derslerin bu dile hakim olan öğretim elemanları tarafından ve bu dille verilmesinin sağlanacağı, bu programlarda ancak aşağıdaki şartlardan birini taşıyan öğretim elamanlarının yabancı dilde ders verebilecekleri, ...(ç) bendinde ise Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavları ile eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavlarından yüz puan üzerinden seksen puanla başarılı olması... şeklinde hükmün bulunduğu görülmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Vakıf üniversitelerinin üstlendikleri eğitim ve öğretim hizmetlerini yerine getirebilmesi amacıyla ihtiyaç duyduğu personel kaynağının sağlanması, bunların çalıştırılması ve nihayetinde görevin sonlandırılması konusunda takdir hakkının tanındığı açık olmakla birlikte takdir yetkisinin kullanılmasının mutlak ve sınırsız olmadığı dikkate alındığında, söz konusu yetkinin, kamu hizmetinin yerine getirilmesinde kamu yararı amacıyla hizmetin gereklerine uygun olarak kullanılıp kullanılmadığının yargı denetimine tabi olduğu idare hukukunun temel ilkelerindedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının Selçuk Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Bankacılık ve Sigortacılık Bölümünden 2008 yılında, Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümünden 2010 yılında, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalından 2014 yılında mezun olduğu, davalı idarenin meslek yüksekokulu için yaptığı öğretim görevlisi alım ilanına başvurusu sonucunda, ön değerlendirme, yazılı sınav ve mülakat akabinde davacıya 24/03/2014 tarihli yazı ile Meslek Yüksekokulu Mülkiyeti Koruma ve Güvenlik Bölümü İş Sağlığı ve Güvenliği Programına öğretim görevlisi olarak atandığının bildirildiği, taraflar arasında 01/09/2014-31/08/2015 tarihleri arasında geçerli tam zamanlı öğretim görevlisi sözleşmesinin imzalandığı, söz konusu sözleşmenin bir yıl süre ile uzatıldığı, davacının 2014 yılında 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca eğitim dili İngilizce olan davalı idare İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünde ders vermek üzere görevlendirildiği, 2015-2016 Eğitim ve Öğretim yılında davacıya, ilgili bölümde ingilizce eğitim verebilmek için gerekli olan 80 puanı almış olmak koşulunu KPDS, ÜDS veya eşdeğer sınavlardan belgeleyemediğinden bahisle ders verilmediği, 28/06/2016 tarihli yazı ile davacının İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde hizmetine ihtiyaç kalmadığından bahisle kadrosunun bulunduğu Meslek Yüksekokulu'na iadesinin yapılmasının istenildiği, 01/07/2016 tarihli Rektörlük yazısı ile davacının kadrosunun bulunduğu Meslek Yüksekokulu programında öğretim görevlisi ihtiyacının bulunmadığı gerekçesiyle iş sözleşmesinin yenilenmeyerek 31/08/2016 tarihinde sona ereceğinin bildirilmesi üzerine davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacının öğretim görevlisi alımı ilanına başvuruda bulunduğu Meslek Yüksekokulu Mülkiyeti Koruma ve Güvenlik Bölümü İş Sağlığı ve Güvenliği Programı iki yıl süreli ve eğitim dili Türkçe olan bir ön lisans programı olup, bu programda öğretim görevlisi olarak çalışabilmek için herhangi bir dil yeterliğine gerek bulunmamaktadır. Davacının 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca 2014-2015 ile 2015-2016 eğitim ve öğretim yıllarında görevlendirildiği İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünde ise derslerin İngilizce olarak verildiği, bu nedenle bölümde ders verecek öğretim elemanlarının mevzuat gereği dil yeterliliğinin sağlanmasının zorunlu olduğu ve bu durumun görevlendirmeyi yapan davalı idarece bilinmesi gerektiği açıktır. Mahkemece Uluslararası İktisat I dersinin İngilizce olarak verilmesi ve davacının bu yeterliliği sağlayamaması dikkate alınarak iş sözleşmemesinin yenilenmeyerek görevine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmış ise de; ilgili mevzuat çerçevesinde davacının söz konusu fakültede ders verebilmesinin mümkün olmadığı ve kadrosunun bulunduğu Meslek Yüksekokulu Mülkiyeti Koruma ve Güvenlik Bölümü İş Sağlığı ve Güvenliği Programının iki yıl süreli ve eğitim dili Türkçe olan bir ön lisans programı olduğu, davacının bu programa ilişkin yapılan ilana başvuruda bulunarak göreve başladığı ve davalı idarece bu görev için dil yeterliliği talebi olmadığı gibi meslek yüksekokullarında görev yapacak olan öğretim görevlilerine yönelik olarak dil yeterliliğinin istenilmesine ilişkin yasal bir düzenlemenin de bulunmadığı göz önüne alındığında, bu durumun davacının iş sözleşmesinin yenilenmemesine gerekçe olması mümkün değildir.
Diğer taraftan meslek yüksekokulu'nda bulunan öğretim görevlisi ihtiyacı dolayısıyla verilen ilana başvuruda bulunarak mevzuat gereğince yapılan ön değerledirme, yazılı sınav ve mülakat aşamasında başarılı olarak anılan kadroya atanan davacıya verilecek olan derslerin, davacının 2547 sayılı Kanunun 13/b-4 maddesi uyarınca görevlendirildiği İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde bulunduğu eğitim ve öğretim yıllarında nasıl ve kimler tarafından verildiği, görevlendirmesi sona erdirilerek kadrosunun bulunduğu programda yeniden göreve başlayan davacının programda verebileceği derslerin bulunup bulunmadığı, bu derslerin davacıya verilmemesi sonucunda oluşan ihtiyacın nasıl giderildiği, davacının İngilizce yeterliliği aranmayan, uzmanlık alanı ile ilgili verebileceği derslerin olup olmadığı ile dava konusu işlemde ifade edilen Meslek Yükseokulu Müdürlüğü'nün davacının hizmetine ihtiyaç kalmadığına ilişkin işlemin takdir hakkı kapsamında kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda tesis edilip edilmediğine yönelik bir araştırma yapıldıktan sonra karar verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davacının hizmetine ihtiyaç kalmadığından bahisle tesis edilen dava konusu işleme yönelik olarak bir araştırma yapılarak karar verilmesi gerekirken, davacının üniversitede görev yaptığı bölümde bir yardımcı doçent, bir doçent olmak üzere iki öğretim üyesinin ders verdiği, Uluslararası İktisat I dersinin ingilizce olarak verildiği, davacının ingilizce yeterliliğinin bulunmadığı, davacının hizmet sözleşmesinin yenilenmeyerek görevine son veren dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararına yönelik yapılan istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … ) Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/07/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.