Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2129 Esas 2021/1371 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2129
Karar No : 2021/1371

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- …

VEKİLİ: Hukuk Müşaviri …

2- … Bakanlığı

VEKİLİ: Av. …

3- … Kurumu

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Gümrük Müşavirliği Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 25/12/2019 tarih ve E:2016/11681, K:2019/10917 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 09/07/2015 tarih ve 29411 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 15/06/2015 tarih ve 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan "3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu Uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine İlişkin Karar"ın 9. maddesinin 2. fıkrası ve 10. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 25/12/2019 tarih ve E:2016/11681, K:2019/10917 sayılı kararıyla;
Davalı idareler tarafından ileri sürülen usuli itirazların yerinde görülmediği,
3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun dava konusu kararın yürürlüğe konulduğu tarihteki haliyle 4. maddesinin (d) bendine, "Tahsilat" başlıklı 5. maddesinin (a) ve (b) bentlerine, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (9) numaralı bendine, 10. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine yer verilerek,
Kanun hükümleri ve dosyadaki bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde, 3093 sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu'nun 4. maddesinin (d) bendinde, Bakanlar Kuruluna bu maddede belirtilen oranları topluca veya ayrı ayrı iki katına kadar artırma veya kanuni oranı sıfıra kadar indirme, (a) fıkrasının 10 numaralı bendi kapsamında bandrole tabi olan cihazları türleri ve özellikleri itibarıyla gruplandırma ve her bir grup için farklı bandrol oranları belirleme konusunda yetki verildiği, bunun haricinde düzenleme yapma yetkisinin Kanun'da yer almadığı, ayrıca dava konusu maddelerin içinde yer aldığı Bakanlar Kurulu kararının "Dayanak" başlıklı 2. maddesinde belirtilen 4458 sayılı Gümrük Kanununun 10. maddesinde de Bakanlar Kuruluna düzenleme yapması konusunda herhangi bir yetki verilmediği,
Bakanlar Kurulunun, idari alanda sahip olduğu genel karar yetkisini “kanuna dayanmak” ve “Anayasa ve kanunlara aykırı olmamak” kaydıyla gerekli gördüğü her alanda ve içerikte kullanmakta serbest olduğu; Bakanlar Kurulu tarafından, kanun ile yetki verilen hallerde takdir yetkisi çerçevesinde düzenleyici işlem yapılabileceği; ancak yetkisini kanundan almayan kararlarının hukuka aykırı olacağının izahtan vareste olduğu,
Uyuşmazlıkta, kanunla sınırları çizilen konular haricinde düzenleme yapma yetkisinin bulunmadığı halde, Bakanlar Kurulu tarafından 09/07/2015 tarih ve 29411 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 15/06/2015 tarih ve 2015/7757 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan "3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu Gelirleri Kanunu Uyarınca Radyo, Televizyon, Video ve Birleşik Cihazlar ile Bunların Dışında Kalan Radyo ve Televizyon Yayınlarını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazdan Alınacak Bandrol Ücretlerine ilişkin Karar"ın 9. maddesinin 2. fıkrası ve 10. maddesi ile düzenlenen konularda yeni bir hukuk kuralı koyma sonucunu doğuracak şekilde düzenleme yapmasının hukuka açıkça aykırılık teşkil ettiği,
Diğer yandan, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 74. maddesinde, eşyanın serbest dolaşıma girişinin ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile tamamlanacağı belirtilmesine karşın, Bakanlar Kurulu kararının iptali istenen 9. maddesinin 2. fıkrası ile serbest dolaşıma girişin tamamlanması için Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından eşyanın bandrol ücretinin alındığının gümrük idaresine bildirilmesi şartının getirildiği; bunun yanında bandrol ücretinin tahsili ve takibine ilişkin olarak yapılacak işlemlerin 3093 sayılı Kanun'un "Tahsilat" başlıklı 5. maddesinde ve yine cihazların bandrolsüz veya etiketsiz satışını yapan imalatçı veya ithalatçıya Kurum tarafından bandrolsüz veya etiketsiz satılan veya satışa arz edilen her cihaz için hesaplanan bandrol ücretinin iki katı tutarında idari para cezası verileceğine ilişkin "Ceza hükmü" başlıklı 6. maddesindeki düzenlenmelere karşın, Bakanlar Kurulu Kararının iptali istenen 10. maddesinde, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyanın bandrol ücretinin hiç alınmadığı veya noksan alındığının tespiti halinde 4458 sayılı Kanun'da yer alan usul ve esaslara göre takip ve tahsil edileceği ve yine ortaya çıkan farklarda, 4458 sayılı Kanun uyarınca ithalat vergileri noksanlıklarında uygulanacak esaslara göre idari para cezası verileceğinin belirtildiği,
Aynı konuda hem 3093 sayılı Kanun'un hem de Bakanlar Kurulu kararının hükümlerinin uygulanmasının, hukuki belirlilik ve eşitlik ilkesine aykırılık oluşturacağı; ayrıca, bandrol ücretini gelir olarak tahsil eden Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ve bandrol ücretinin tahsilinde aracılık eden gümrük idareleri tarafından ilgililer aleyhine farklı idari işlemlerin tesis edilmesi ve bu idari işlemlerin uygulanması halinde hukuka ve hakkaniyete aykırı olacağı, dava konusu Kararın 9. maddesinin 2. fıkrasının ve 10. maddesinin üst hukuk normlarına ve mevzuata aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle, dava konusu düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idarelerden Cumhurbaşkanlığı tarafından, davanın usulden reddi gerektiği yönündeki iddialarının değerlendirilmediği; gümrük müşaviri sıfatını haiz olan ve ithalatçı konumunda bulunmayan davacının dava konusu düzenlemelerin iptali bakımından menfaatinin bulunmadığı; bu haliyle, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği; dava dilekçesinde imzası bulunan kişinin davacı şirketi temsile yetkili olup olmadığı hususunun araştırılmadığı; davanın süresinde açılmadığı yönündeki taleplerinin göz ardı edildiği; Anayasa'nın 8. maddesi uyarınca yürütme yetki ve görevini üstlenen Bakanlar Kurulunun karar alabilmesi için yasada açık yetkilendirmeye gerek olmadığı; 4458 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 9. fıkrasının (a) bendinde eşya ithalinde ödenecek olan eş etkili mali yüklerin ithalat vergileri kapsamında kabul edildiği; bu çerçevede ithal edilen cihazlardan alınan bandrol ücretinin eş etkili mali yük olarak ithalat vergisi mahiyetinde bulunduğu; 3093 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca, yükümlülere ithalat işlemlerinde bandrol ücretini ileri bir tarihte ödeme imkanının verildiği; bu bandrollerin ithalattan önce Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından verildiği gözetildiğinde, teminat verildiği hususunun gümrük idaresinin bilgisine sunulmasının, gümrük idaresince mükerrer bir tahsilata ve para cezasına hükmedilmemesi adına zorunluluk arz ettiği; serbest dolaşıma giriş koşullarını düzenleyen 4458 sayılı Kanun'un 74. maddesinde, "eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması"nın da bu koşullar arasında sayıldığı; bu bağlamda, serbest dolaşıma girişin tamamlanması için Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından eşyanın bandrol ücretinin alındığının gümrük idaresine bildirilmesi şartını öngören dava konusu düzenlemenin, anılan Kanun hükmüne uygun olduğu,
Davalı idarelerden Ticaret Bakanlığı tarafından, 3093 sayılı Kanun kapsamında bandrol ücretine tabi tutulan eşyanın ithalatında, bandrol ücretinin tahsili için iki yöntemin öngörüldüğü; bu yöntemlerin, serbest dolaşıma girişte bandrolün alınması veya ithalatçıların bir ay içerisinde sattıkları cihazlardan tahsil ettikleri ücretleri, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumuna beyanname ile bildirip ödemeleri şeklinde olduğu; dava konusu Bakanlar Kurulu kararının 9. maddesinin 2. fıkrasında yer alan düzenlemenin ithalatçıların ikinci yöntemi tercih etmesi durumunda tahsilat işlemlerinde duraksama yaşanmaması ve yanlış işlem yapılmaması amacını taşıdığı; aksi halde, mükerrer tahsilat ve cezaların gündeme gelebileceği; 4458 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 9. fıkrasının (a) bendinde eşya ithalinde ödenecek olan eş etkili mali yüklerin ithalat vergileri kapsamında kabul edildiği; bu çerçevede ithal edilen cihazlardan alınan bandrol ücretinin eş etkili mali yük olarak ithalat vergisi mahiyetinde bulunduğu; dolayısıyla, bandrol ücretinin eksik tahsil edilmesi ya da hiç tahsil edilmemesi durumunda 4458 sayılı Kanun'da yer alan yaptırımların uygulanacağını öngören dava konusu kararın 10. maddesinde de hukuka aykırılık bulunmadığı,
Davalı idarelerden Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından, 4458 sayılı Kanun'un 3. maddesinin 9. fıkrasının (a) bendinde eşya ithalinde ödenecek olan eş etkili mali yüklerin ithalat vergileri kapsamında kabul edildiği; bu çerçevede ithal edilen cihazlardan alınan bandrol ücretinin eş etkili mali yük olarak ithalat vergisi mahiyetinde bulunduğu; dolayısıyla, bandrol ücretinin gümrük idarelerince 4458 sayılı Kanun uyarınca tahsil edilmesinde aykırı bir yön bulunmadığı; 3093 sayılı Kanun'un 6. Maddesinde, bandrol ücretine tabi cihazların bandrolsüz satılması halinde uygulanacak olan idari para cezasının düzenlendiği; 4458 sayılı Kanun'da ise serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyanın mali yükümlülüklerinin eksik bildirilmesi veya tamamen bildirilmemesi halinde uygulanacak yaptırımların hükme bağlandığı; bu nedenle dava konusu Bakanlar Kurulu kararının aynı konuda iki cezanın verilmesi sonucunu doğurmayacağı belirtilerek, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.


KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemleri hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddine,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 25/12/2019 tarih ve E:2016/11681, K:2019/10917 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idarelerden Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna iadesine,
4.Kesin olarak, 01/07/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- 3093 sayılı Kanun kapsamında ithal edilecek cihazlardan alınan bandrol ücretinin eşyanın, ithalatında ödenecek olan diğer eş etkili mali yük niteliğinde olduğu; bu haliyle, ithalat vergileri kapsamında bulunduğu anlaşılmakta olup, işlem tarihi itibarıyla eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden önce serbest dolaşıma girişine ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda yetkili kılınan Bakanlar Kurulunun dava konusu düzenlemeleri yapmasında yetki unsuru yönünden herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Öte yandan, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişini eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması şartına bağlayan 4458 sayılı Kanun'un 74. maddesinin 1. fıkrasına uygun olarak, bandrole tabi cihazları ithal edenlerin bandrol ücretlerini satıştan sonra ödemek istemeleri durumunda serbest dolaşıma girişi işlemlerinin Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu tarafından gümrük idarelerine bildirim yapılmasından sonra tamamlanacağını öngören dava konusu Bakanlar Kurulu kararının 9. maddesinin 2. fıkrası ile 4458 sayılı Kanun'un 3. maddesinde tanımlanan ithalat vergileri kapsamında olan bandrol ücretinin eksik ödenmesi veya hiç ödenmemesi halinde tahsil ve takip işlemlerinin 4458 sayılı Kanun uyarınca yapılmasını düzenleyen 10. maddesinde üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.