Danıştay 4. Daire 2016/20939 Esas 2021/3748 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/20939
Karar No : 2021/3748

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına gayrimenkul alım satımı yaparak ticari kazanç elde ettiğinden bahisle 10/12/2014 tarihi itibariyle ticari kazanç mükellefiyeti tesis edilerek takdir komisyonu kararına istinaden 2009 yılına ilişkin re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ile 2009/1-3,4-6,7-9 dönemlerine ilişkin re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı geçici verginin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; davacı tarafından farklı tarihlerde satın alınan arsa ve arazi vasfındaki 9 adet taşınmaza ilişkin davacı adına yapılan tarhiyata dayanak takdir komisyonu kararında; satışı gerçekleştirilen gayrımenküllerin alış bedellerinin ne kadar olduğu yönünde herhangi bir inceleme yapılmadığı gibi, söz konusu matrah belirlenirken arsa alım-satımı yapılarak ticari kazanç elde edilen sektörde kârlılık oranının tespitine ilişkin de takdir komisyonunca dikkate alınan bir veri bulunmadığı; gayrimenkul alım-satımı işinde kârlılık oranının gayrımenkulün edinme ve satış yılı arasındaki süreye bağlı olarak ve işin yapıldığı şehir ve bölgenin ekonomik ve ticari durumu ile alış-satış işleminin gerçekleştiği dönemdeki piyasa şartlarına göre değişiklik gösterebileceği açık olduğundan yeterli inceleme ve araştırma yapılmaksızın eksik incelemeye dayalı olarak matrah takdiri yapıldığı; matrah hesaplamada kârlılık oranı belirlenirken inşaat piyasasının dayanak alınması ile satışı yapılan taşınmazların arsa ve arazi niteliğinde olduğunun göz önünde bulundurulmamış olduğu; iktisap bedelleri belli olan diğer 2 taşınmazın iktisap bedellerinin maliyet unsuru olarak hiç dikkate alınmadığı anlaşılmış olup takdir komisyonu kararının bu yönlerden de eksik incelemeye dayalı olarak çelişkili bir yöntemle alındığı anlaşıldığından davacı adına yapılan tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Takdir komisyonu kararında yapılan açıklamalara göre, tayin ve takdir edilen matrahın kimi araştırma sonuçlarına ve verilere dayalı bulunduğu, davacının devamlı yaptığı faaliyeti nedeniyle elde ettiği kazancına karşılık Anayasa'nın 73.maddesiyle hüküm altına alınan vergisel yükümlülüğünü yerine getirmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2.Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3.Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4.Dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
5.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/07/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3/B maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olduğu, 30. maddesinde re'sen vergi tarhının, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olduğu, maddenin 1. bendinde, vergi beyannamesi kanuni süresi geçtiği halde verilmemiş olması halinde verginin re'sen tarh edileceği, takdir komisyonunun kuruluşunu düzenleyen 72. maddesinde, takdir komisyonunun illerde defterdarın, ilçelerde malmüdürünün (müstakil vergi dairesi olan ilçelerde ilgili vergi dairesi müdürünün) veya bunların tevkil edecekleri memurların başkanlığı altında, ilgili vergi dairesinin yetkili iki memuru ile seçilmiş iki üyeden kurulacağı, 73. maddesinde, üyelerin, tüccarlar için ticaret odasınca, diğer sanat ve meslek erbabı için bunların mensup oldukları mesleki teşekküllerce kendi üyeleri arasından veya hariçten seçileceği, 74. maddesinde ise, takdir komisyonunun görevleri arasında "Yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak" olduğu hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının gayri menkul alım-satımı faaliyeti ile ilgili olarak özellikle GİB İntranet sorgulaması esas alınmak suretiyle yapılan araştırma neticesinde; davacı tarafından farklı tarihlerde satın alınan arsa ve arazilerden dokuz adedinin 2009 yılında satışının gerçekleştirildiğinin tespit edildiği, davacının 2009 takvim yılına ait gelir ve gelir geçici vergisi matrahlarının tespiti için takdir komisyonuna sevk edildiği, takdir komisyonunca; itkisap bedelleri belli olmayan 7 adet taşınmazın emsal satış bedellerinin toplam 144.062,65 TL olarak dikkate alındığı, söz konusu 7 adet taşınmazın maliyet bedellerinin bilinmemesi nedeniyle inşaat piyasası ve Danıştay kararları da dikkate alınarak alış bedellerinin, satış bedellerinin %80'ni olarak hesaplandığı, bu orana isabet eden 115.250,12 TL maliyet bedelinin taşınmazların (9 adet) toplam satış bedeli olan 195.562,65 TL'den çıkarılması suretiyle de dava konusu tarhiyata ilişkin matrahın belirlendiği, belirlenen matrah üzerinden re'sen tarh edilen vergi ziyaı cezalı gelir ve geçici gelir vergilerinin kaldırılması istemiyle iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davacının gayrimenkul alım, satım işleriyle devamlı surette uğraştığı, çok sayıda taşınmaz alım-satımı gerçekleştirdiği ve ticari kazanç elde ettiğinin ve faaliyetinin bir organizasyon çerçevesinde gerçekleştirdiğinin tartışmasız olduğu, elde ettiği geliri beyan etmediği, dolayısıyla re'sen takdir nedeninin mevcut olduğu, takdir komisyonunca Kanunun kendisine verdiği görev ve yetki çerçevesinde matrah belirlendiği, buna istinaden dava konusu tarhiyatların tesis edildiği, bu durumda 213 sayılı Kanun'un 3. maddesi uyarınca yapılan tarhiyatın yerinde olmadığına ilişkin ispat külfeti davacıya ait iken dosyaya buna ilişkin ispat edici bilgi, belgelerin sunulmadığı ve yapılan tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Anılan nedenlerle, davalı idarenin temyiz istemi kabul edilerek davanın kabulüne ilişkin Mahkeme kararının bozulması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.