MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacılar ... ve ... vekilleri Avukat ... tarafından, davalılar ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ ve diğerleri aleyhine 21/10/2013 gününde verilen dilekçe ile trafik kazası sonucu yaralanma nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 28/06/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalılar ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ ve ... vekili ve ... vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-Davalı ...’nın temyiz isteminin incelenmesinde;
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalı ...’nın tüm temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Diğer davalılar ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ ve Denizbank AŞ’nin temyiz itirazlarına gelince;
Dava, trafik kazası sonucu yaralanma nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; karar, davalılar ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ vekili, ... vekili ile dahili davalı ... AŞ vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, davalılardan ... Otomotiv Servis ve Ticaret AŞ adına kayıtlı olan ..."nin sevk ve idaresindeki araç ile davacılardan ..."ın sevk ve idaresindeki araca çarparak trafik kazasına sebebiyet verdiğini, davalılardan ..."nin ceza yargılamasında tam kusurlu olduğu kabul edilerek mahkum olduğunu, meydana gelen trafik kazasında davacılardan ...’ın basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaralandığını, diğer davacı ...’ın ise ağır yaralandığını, kaza nedeniyle ameliyat olduğunu, bacağına platin takıldığını, çalışma gücünün azaldığını belirterek maddi ve manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
Davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ vekili davaya konu aracın Denizbank AŞ"ye kiralandığını, araç kiralama sözleşmesi bulunduğunu, Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesine göre uzun dönem araç kiralamalarında işletenlik sıfatının kiracıya geçeceğini, bu nedenlerle müvekkil şirketin işleten sıfatıyla sorunlu bulunmadığını belirterek davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Yargılama aşamasında davaya dahil edilen Denizbank AŞ vekili, davaya konu aracın malikinin davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ’nin olduğunu, müvekkili şirket tarafından anılan davalıdan aracın kiralandığını, banka işlerinde kullanması için aracın davalı ...’ya tahsis edildiğini, kazanın davalı ...’nın sevk ve idaresinde iken gerçekleştiğini, bu nedenle müvekkiline husumet düşmeyeceğini belirterek davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, alınan kusur ve maluliyete ilişkin bilirkişi raporları, ceza dosyası ve tüm dosya kapsamının bir bütün olarak değerlendirilmesi neticesinde davanın kabulüne karar verilmiştir.
İşleten tanımı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır.
2918 sayılı KTK"nın 85. maddesi ise “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar” hükmünü içermektedir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahibinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde , artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Kiracının işleten sıfatını haiz olması için, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması gerekecektir.
Somut olayda, aracın kayden maliki davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ olup davalı şirket vekili cevap dilekçesinde, davaya konu aracı kaza tarihinden önce uzun süreli kira sözleşmesi ile dahili davalı ... AŞ’ye kiraladığını belirterek buna ilişkin uzun süreli araç kiralama sözleşmesi adı altında adi yazılı kira sözleşmesini mahkemeye sunmuş, ayrıca delil olarak kira bedeli faturalarına dayanmıştır. Bunun üzerine davaya davacı tarafından Denizbank AŞ de dahil edilmiş, ancak işletenlik sıfatı konusunda mahkemece gerekli inceleme ve araştırma yapılmadan her iki davalı şirket tazminattan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuştur.
Şu durumda; yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ve davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ’nin savunması göz önünde bulundurularak, işletenlik sıfatının aracı kiralayan dahili davalı ... AŞ’ye geçip geçmediği, davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ’nin işletenlik sıfatının devam edip etmediğinin tespiti bakımından, ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ ve Denizbank AŞ ‘nin olay tarihindeki ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak kira bedeline ilişkin faturaların ticari defterlere işlenip işlenmediği, ticari defterlerin usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediği, ibraz edilen kira sözleşmesinin vergi dairesine bildirilip bildirilmediği hususlarında tereddüde yer bırakmayacak şekilde araştırma ve inceleme yapılarak, varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılardan Denizbank AŞ ve ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ yararına BOZULMASINA, davalı ..."nın tüm temyiz itirazlarının ilk bentte gösterilen nedenlerle reddine ve davalı ... Otomotiv Servis ve Tic. AŞ ile dahili davalı ... AŞ"den peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 21/11/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.