Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2016/1189 Esas 2017/1520 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinden doğan iş bedeli alacağının tahsili istemiyle asliye ticaret mahkemesine açılmış, bu mahkemenin görevsizlik kararı vermesi üzerine dosyanın gönderildiği asliye hukuk mahkemesince yapılan yargılama sonucu 51.000,00 TL üzerinden davanın kabulüne dair verilen karar, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, sözleşme tarihine göre uygulanması gereken 818 sayılı mülgâ BK 355 maddelerde düzenlenen ve konusu 21 bağımsız bölümün pimapen, iç kapı, mutfak dolabı, vestiyer, çelik kapı, laminant parke, alüminyum korkuluk ve camlarının yapılması işi olan eser sözleşmesine dayalı olarak bakiye iş bedelinin tahsili istemiyle açılmış alacak davasıdır.
492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispî esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tâyini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispî karar ve ilâm harcının 1/4"ü peşin alınır (28. Md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk
Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. Md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. Md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde; davacı, adli yardım talepli olarak dava açtığı için dava tarihinde yürürlükte olan HMK Yönetmeliği 45/2. maddedeki düzenlemeye uygun olarak harç yatırmamış ise de adli yardım talebi reddedilmiş olduğundan dava açılırken peşin alınması gereken harçları yatırmak zorundadır. Bu peşin harçlar yatırılmaksızın davanın görülerek esastan inceleme yapılması ve karar verilmesi mümkün değildir. Harç kamu düzenine ilişkin olup mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese bile Yargıtay tarafından da gözetilir. Bu durumda mahkemece Harçlar Kanunu"nun 30, 32. maddeleri gereğince davacıya noksan harç tamamlamak üzere bir sonraki duruşmaya kadar süre verilerek, tamamlanması halinde yargılamaya devam edilmesi, ikmâl edilmemesi durumunda 30. maddenin son cümlesi uyarınca işlem yapılması gerekirken bu husus gözden kaçırılarak Harçlar Yasası"nın 32. maddesine aykırı olarak yargılamaya devamla esastan inceleme yapılarak karar verilmesi doğru olmamış, hükmün diğer yönleri incelenmeksizin taraflar yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle davacı ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün temyiz eden davacı ve davalı yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 04.04.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.