9. Hukuk Dairesi 2013/5737 E. , 2013/11886 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, sendikanın ...işyerinde teşkilatlandığını ve burada çalışan 39 kişi olduğnu ve davacı sendikanın burada çoğunluğu sağladığını, Bakanlığın davacı sendikanın söz konusu işyeri için 26 üyesi olduğu yönündeki tespitin yanlış olduğunu, gerçekte 29 sendika üyesi olduğunu belirterek sendikanın yetkili olmadığına ilişkin kararın iptaline ve söz konusu işyerinde sendikanın TİS yapmaya yetkili olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının davalı işyerinde ... için toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin olmadığına dair yetki tespitinde bulunduğunu, tespit yazısının 28/03/2011 tarihinde davacıya tebliğ edildiğini, Bakanlığın olumsuz yetki tespitini içeren yazısında davalı işverenin ... ve ..."da başka işletme niteliğinde işyerlerinin olduğunu belirttiğini ve bu işletmelerdeki çalışanların toplam sayısının 56, davacı sendikanın üye sayısının ise 26 olarak tespit ettiğini, bu nedenle başvuran sendikanın yetkili olmadığı sonucuna ulaştığını, olumsuz yetki tespitinde işletme olarak dikkate alınan İstanbul ve Isparta"daki işletmelerin metal işkolunda faaliyet gösteren işletmeler olmadığını, davacı sendikanın Gebze işyerinde teşkilatlandığını ve burada çalışan 39 kişi olduğunu ve davacı sendikanın burada çoğunluğu sağladığını, Bakanlığın davacı sendikanın söz konusu işyeri için 26 üyesi olduğu yönündeki tespitin yanlış olduğunu, gerçekte 29 sendika üyesi olduğunu belirterek sendikanın yetkili olmadığına ilişkin kararın iptaline ve söz konusu işyerinde sendikanın TİS yapmaya yetkili olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ...Yapı Elm. Tic. Ve San. A.Ş. Vekili 13/05/2011 tarihli cevap dilekçesiyle özetle; değişik yerlerde bulunan işyerlerinin bir bütün olduğunu söz konusu işyerlerinde toplam 95 kişinin çalıştığı sendikanın ise 26 üyesinin bulunduğunu belirterek haksız açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Davalı ... Çalışma Genel Müdürlüğü vekili 10/05/2011 havale tarihli cevap dilekçesi ile; davalı Bakanlığın yetki tespitini davalı işverenliğin SGK yapmış olduğu bildirimleri esas alarak işyerlerini ve çalışan sayısını tespit edip, sendikanın üye sayısına göre olumsuz yetki tespiti yaptığını, olumsuz yetki tespitinin doğru olduğunu haksız açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalı işyeri .... Yapı Elemanları ve Tic San AŞ nin metal iş kolunda olduğu, .... (11 işçi), ....-Büro (7 işçi), ...-Fabrika (34 işçi), ....-Fabrika (1 işçi) ve ....-Fabrika (42 işçi) olmak üzere 95 işçinin çalıştığının davacı sendikadan gönderilen sendika üye kayıt fişlerinden 29 işçinin sendikalı olduğu, eksik de olsa Bakanlık olumsuz yetki tespitinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
6356 Sayılı Sendikalar VE Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun Madde 34. maddesi uyarınca
(1) Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir.
(2) Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.
(3) Grup toplu iş sözleşmesi, tarafların anlaşması üzerine bir işçi sendikası ile bir işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerleri ve işletmeleri kapsamak üzere yapılır.
(4) İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay on beş gün içinde kesin olarak karar verir.
Somut olayda davalı iş verene ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu, toplu iş sözleşmesinin ancak işletme düzeyinde yapılabileceği anlaşılmaktadır. İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki yetkili mahkemede karara bağlanır.
Bu nedenle; mahkemece şirket merkezi belirlenerek yetki hususunun resen gözetilmesi gerekirken yetki hususu değerlendirilmeksizin işin esasına girilerek hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.