Danıştay 13. Daire 2021/2699 Esas 2021/2629 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2699
Karar No:2021/2629

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Yazılım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Balıkesir İl Sağlık Müdürlüğü'nce 29/12/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Pacs ve Rıs Teleradyoloji Hizmet Alımı" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 10/03/2021 tarih ve 2021/UH.II-585 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; uyuşmazlık konusu ihale dokümanı kapsamında isteklilerin, IHE entegrasyon belgelerini teklif dosyaları kapsamında sunmaları gerektiği, ayrıca istekliler tarafından sunulan IHE entegrasyon belgelerinin kurumlar arası doküman ve imaj paylaşımı olan “Cross-Enterprise Document Sharing for İmaging for Imaging (XDS-I.b)” profilinin ''Imaging Document Consumer'', ''Imaging Document Source'' ve ''Document Consumer'' aktörlerini desteklemesi gerektiği ve buna ilişkin deklarasyonu da teklif dosyası kapsamında sunmaları gerektiği, anılan belgelerin ihalede yeterlik kriteri olduğu, dava konusu ihaleye teklif sunan … Sağlık Bilişim Ticaret A.Ş.'ne ait teklifin IHE entegrasyon belgesinin istenilen kriteri karşılamadığı gerekçesiyle, … Medikal Bilgi Teknolojileri ve Tıbbi Cihazlar Bağlantı Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne ait teklifin ise IHE entegrasyon belgesinin Türkçe tercümesini sunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, bunun üzerine söz konusu şirketler tarafından şikâyet yoluna gidilmesi üzerine, 10/02/2021 tarihli ihale komisyon kararı ile, ihale dokümanında istenen IHE belgesinin rekabeti engelleyici bir unsur olduğu, ihaleye katılan 2 isteklinin IHE belgesi nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin iptal edilmesine ve teknik şartnamenin değiştirilip yeniden ihaleye çıkılmasına karar verildiği, davacı da dâhil olmak üzere istekli olabilecekler tarafından ihale ilanı ve dokümanında yer alan düzenlemeye yönelik olarak dokümanın satın alındığı tarihten başlamak üzere on gün içerisinde itirazda bulunulmadığından ihale dokümanının kesinleştiği, tekliflerin, ihale dokümanı tamamen okunup kabul edilmek suretiyle verildiği, başvuruya konu ihaleye ait idari şartname ve teknik şartnamede yer alan düzenlemeler uyarınca tekliflerin oluşturulması gerektiği, ihalenin mevcut doküman üzerinden sonuçlandırılması gerektiği, bu sebeple ihalenin iptaline yönelik dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, idareyi bağlayıcı nitelikte olan Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü'nün 29/05/2019 tarihli ve “IHE Belgesi İstenmesi Hakkında” konulu yazısı bağlamında IHE belgelerinin ihalelerde istenilmemesi gerektiği, İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi gereğince teklif dosyası kapsamında istekliler tarafından sunulması gereken IHE entegrasyon belgelerine ilişkin düzenlemenin Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü'nün anılan yazısına aykırı olduğu, ihaleye katılan 2 isteklinin IHE belgesi nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, bu nedenle dava konusu ihalede rekabetin oluşmadığı, ihtiyaçların temel ilkelere uygun olarak yerine getirilmesini sağlamakla sorumlu olan idarenin ihaleyi iptal etme konusundaki takdir yetkisinin bulunduğu, ihalenin iptaline karar verilmesi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Balıkesir İl Sağlık Müdürlüğü'nce 29/12/2020 tarihinde açık ihale usulü ile "Pacs ve Rıs Teleradyoloji Hizmeti Alımı" ihalesi gerçekleştirilmiş, söz konusu ihalede 6 adet ihale dokümanı indirilmiş, 29/12/2020 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 3 istekli tarafından teklif verilmiş, 21/01/2021 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile, … Medikal Bilgi Teknolojileri ve Tıbbi Cihazlar Bağlantı Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti.'ne ait teklif, "İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde yer alan düzenlemeye istinaden teklif zarfında sunduğu IHE Integration Statement belgesinin İngilizce olduğu ve Türkçe tercümesinin sunulmadığı" gerekçesiyle, … Sağlık Bilişim Tic. A.Ş.'ne ait teklif ise "İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesinde yer alan düzenlemeye istinaden teklif zarfında sunduğu IHE belgesinin istenilen 3 faktörden sadece Cross-Enterprise Document Sharing for Imaging faktörünü karşıladığı, istenen diğer iki faktörün sunmuş olduğu IHE belgesinde olmadığı" gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmış, davacı şirket, tek geçerli teklif sahibi kalmış ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olarak belirlenmiş, bunun üzerine, teklifleri değerlendirme dışı bırakılan … Medikal Bilgi Teknolojileri ve Tıbbi Cihazlar Bağlantı Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ile … Sağlık Bilişim Tic. A.Ş. tarafından idareye şikâyet başvurusunda bulunulmuş, söz konusu şikâyet başvuruları üzerine 10/02/2021 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin iptaline karar verilmiş, bunun üzerine davacı tarafından ihalenin iptali kararına karşı kuruma itirazen şikâyet başvurusu yapılmış itirazen şikâyet başvurusunun dava konusu kurul kararıyla reddi üzerine anılan Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Temel ilkeler" başlıklı 5. maddesinde, idarelerin, bu Kanun'a göre yapılacak ihalelerde, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları; 39. maddesinde, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ihalenin iptal edilmesi hâlinde bu durumun bütün isteklilere derhâl bildirileceği, idarenin bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği, ancak, idarenin isteklilerin talepte bulunması hâlinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği; 40. maddesinde, 37. ve 38. maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihalenin, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılacağı, ihale komisyonunun gerekçeli kararını belirleyerek ihale yetkilisinin onayına sunacağı, kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanlarının, teklif edilen bedellerin, ihalenin tarihinin ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığının, ihale yapılmamış ise nedenlerinin belirtileceği, ihale yetkilisinin, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylayacağı veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal edeceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, idarenin ihaleyi iptal edip etmeme konusunda takdir yetkisinin bulunduğu açık olup, bu yetki kullanılırken hukuken geçerli seçenekler arasından tercihte bulunulması ve işlemin yapılıp yapılmaması noktasında makûl ve meşru sebepler dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir. İhale işlemleri bakımından takdir yetkisinin yargısal denetiminde, temel ihale ilkelerinin gözetileceği, yeterli rekabetin sağlanamaması hâlinde ise ihalenin ana amacının gerçekleşemeyeceği ve dolayısıyla ihaleden beklenen faydanın sağlanamayacağı açıktır.
Öte yandan, ihale yetkilisine ihaleyi onaylama ya da onaylamayarak iptal etme konusunda tanınan yetki, ihale işlemlerinin sırf mevzuata uygunluğunu denetlemeye yönelik olmayıp, aynı zamanda ihale konusu işin özelliklerini, benzer işlere ilişkin diğer ihalelerin sonuçlarını ve ihalede oluşan fiyatın piyasa şartlarına uygun olup olmadığını en iyi bilebilecek durumda bulunması nedeniyle ihale yetkilisinin yerindelik denetimi yaparak idare menfaatini koruması amacıyla düzenlenmiştir. Nitekim, ihaleye katılanlar arasında yapılan anlaşmalar veya bazı katılımcıların ihaleden çekilmeye zorlanmaları veya belli paylar karşılığında piyasa şartlarına uygun olmayan teklifler vermeye ikna edilmeleri yoluyla kamu kaynaklarının haksız biçimde özel kişi veya kuruluşlara aktarılması şeklinde gelişen olaylara ülkemizde sıkça rastlandığı bilinen bir husustur. İşte bütün bu gerçekler göz önünde tutularak, son kez genel bir değerlendirme yaparak idare menfaatini kollamak üzere ihale yetkilisine sözü edilen yetki tanınmıştır.
Bu itibarla, idare tarafından ihalenin iptaline ilişkin alınan idarî kararın yargısal denetiminin de özellik arz edeceği açıktır. Başka bir anlatımla, ihalenin iptaline ilişkin takdir yetkisinin kullanımında, bu yetkinin kamu yararına kullanıldığının ispatı bakımından, idarece hukuken kesin delil niteliği taşıyan belgelere dayanılması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Bu nedenle, ihale iptali işleminin idari davaya konu edilmesi hâlinde, gerek davalı idarenin mahkemeye yapacağı açıklamalar ve sunduğu belgeler ve gerekse mahkemece re'sen yapılacak araştırma sonucunda elde edilen bulgular işlemde kamu yararına aykırılık bulunmadığını ortaya koyar nitelikte ise idarece somut belge sunulmadığından bahisle ihale iptali işleminin yargı yerince iptal edilmemesi gerekir.
İdari Şartname’nin 7.5.4’üncü maddesi gereğince teklif dosyası kapsamında istekliler tarafından sunulması gereken IHE entegrasyon belgelerine ilişkin düzenlemenin Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü'nün 29/05/2019 tarihli ve “IHE Belgesi İstenmesi Hakkında” konulu yazısına aykırı olduğu, söz konusu ihalede 6 adet ihale dokümanı indirildiği, 29/12/2020 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 3 istekli tarafından teklif verildiği ihaleye katılan 2 isteklinin IHE belgesi nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, davacı şirketin tek geçerli teklif sahibi olduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, dava konusu ihalede rekabetin oluşmadığı, bu nedenle ihalenin iptaline karar verildiği dikkate alındığında, idarenin ihaleyi iptal edebilmesi için takdir yetkisi çerçevesinde makûl sebeplerin oluştuğu, 4734 sayılı Kanun uyarınca ihaleyi yapan idarenin, Kanun'un 5. maddesinde belirtilen rekabet, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkelerini gözetmek zorunda olduğu, idarenin takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında subjektif ve keyfi amaçlar doğrultusunda kullandığına ilişkin olarak dosya içeriğinde herhangi bir somut bilgi ve belge de bulunmadığı anlaşıldığından, idare tarafından ihalenin iptaline ilişkin işleme karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen davacı tarafından yapılan …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 05/07/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.