Danıştay 4. Daire 2016/20773 Esas 2021/3813 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/20773
Karar No : 2021/3813


TEMYİZ EDEN (DAVALI) :… Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …. - … Şubesi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, 2010 yılına ilişkin olarak kesinti suretiyle ödenen 11.142.436,69 TL gelir(stopaj) vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvuru üzerine düzenlenen vergi inceleme raporuyla ve başvurunun zımnen reddi suretiyle iade talebinin reddedilmesi yönünde tesis edilen işlemlerin iptali ve söz konusu tutarın tecil faizi ile birlikte iadesi ile haksız iade yapıldığının tespit edildiğinden bahisle tarh edilen 2010 yılı tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; dava konusu olayda, … ile … Anonim Ortaklığı arasında yapılan sözleşme uyarınca devralınan petrol arama haklarına ilişkin tutarların yurt dışındaki firma tarafından Türkiye temsilcisi olan davacı vasıtasıyla … Anonim Ortaklığına ödendiği, bu ödemelerin ve 2007 ila 2010 yılları arasında gerçekleştirilen petrol ve doğalgaz arama faaliyetleri nedeniyle oluşan tüm maliyetlerin davacının sonuç hesaplarına aktarıldığı, Sinop petrol arama sahası ruhsat hakkının sahip olunan kısmının yarısının … firmasına devri sonucu elde edilen kazancın da kurum kazancına ilave edildiği görülmüş olup, Türkiye'de elde edilen kazançlar ile katlanılan zararların Kurumlar Vergisi Kanununun 22. maddesine uygun olarak kurum hesaplarına aktarıldığı anlaşıldığından, kurum kazancına aktarılan, ticari kazancın elde edilmesi ile ilgili olan petrol arama ruhsat hakkının devrine ilişkin olarak ödenen vergilerin iade edilmemesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan, söz konusu tutarın davacıya iadesi yapılırken tecil faizi uygulanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı adına yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı, temyiz isteminin kabulü ve Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Vergi Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin reddine,
2.Temyize konu … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3.Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4.Dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
5.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 06/07/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
Davacı adına, 2010 yılına ilişkin olarak kesinti suretiyle ödenen 11.142.436,69 TL gelir(stopaj) vergisinin iadesi istemiyle yapılan başvuru üzerine düzenlenen vergi inceleme raporuyla ve başvurunun zımnen reddi suretiyle iade talebinin reddedilmesi yönünde tesis edilen işlemlerin iptali ve söz konusu tutarın tecil faizi ile birlikte iadesi ile haksız iade yapıldığının tespit edildiğinden bahisle tarh edilen 2010 yılı tekerrür hükümleri uygulanmak suretiyle vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davanın kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararı davalı idarece temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, petrol ve gaz çıkarılması(sondaj hizmetleri) faaliyetiyle iştigal eden davacı şirket tarafından, 10/05/2011 tarihli dilekçe ile kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilen 11.142.436,69 TL'nin iadesinin talep edilmesi üzerine 10.000,00 TL'nin nakden iade edildiği ve şirketin incelemeye sevk edildiği, bu kapsamda düzenlenen … tarih ve … sayılı Vergi İnceleme Raporu'nda; şirketin Hollanda'da bulunan merkezi …. ile … Anonim Ortaklığı arasında 17/08/2006 tarihinde varılan sözleşme ile Kırklareli ve Sinop arama sahalarında petrol arama hakkının %50'sinin …'ye devredildiği, …'nin iade edilmeyecek nitelikte Kırklareli arama sahası için 5.510.000 Dolar, Sinop arama sahası için 25.100.000 Dolarının 04/01/2007 tarihinde … Anonim Ortaklığı'na gönderildiği, … … ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı arasında 11/01/2010 tarihinde imzalanan sözleşmeye istinaden ise, Sinop petrol arama sahasındaki …'nin sahip olduğu %50 oranındaki ortaklık hissesinin %50'sinin ….'ye devredildiği, …'ye devredilen ruhsat hakkı payı nedeniyle düzenlenen gayrimaddi hak satışı fatura bedelleri üzerinden (2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca) %20 oranında vergi kesintisi hesaplandığı ve söz konusu stopaj tutarları kadar davacı şirket alacağının eksik tahakkuk ettirildiği, davacı şirketin düzenlediği faturalar üzerinden 2010 yılında 6. ayda 6.289.252,43 TL, 7. ayda 1.034.061,16 TL, 8. ayda 2.681.278,35 TL, 9. ayda 1.025.670,54 TL, 10. ayda 112.174,21 TL olmak üzere toplam 11.142.436,69 TL vergi kesintisi hesaplandığı, bu kesinti tutarlarının … tarafından ödendiği, davacı şirketin 2010 yılı gelir tablosunu etkileyen kalemlerden birisinin, 2009 yılında kapatılan Kırklareli arama sahası maliyetlerinin 2010 yılı sonuç hesaplarına yansıtılması, diğerinin ise Sinop arama sahası ruhsat hakkının yarısının 2010 yılında … firmasına devredilmesi karşılığında elde edilen gelirin 2010 yılı sonuç hesaplarına yansıtılması olduğu, davacının 2010 yılı ve önceki yıl hesaplarının zararla kapanmış olması nedeniyle kurumlar vergisi matrahının oluşmadığı ve davacı tarafından 11.142.436,69 TL gelir (stopaj) vergisinin iadesinin talep edildiği, davacı şirket tarafından ….'den yapılan tahsilatlara bağlı olarak 26/09/2010 tarihinde 10.635.593,22 USD ve 06/07/2010 tarihinde 34.603.588,74 USD'nin ana merkez şirketi olan …'nin Hollanda'daki hesabına transfer edildiği, şirket yetkilisinin bu miktarların transferine ilişkin olarak alınan ifadesinde, 10.635.593,22 USD'nin ruhsat hakkının yarısının devri nedeniyle ….'den alınan 12.550.000,00 USD'den katma değer vergisi sonrası kalan kısım olduğu, 34.603.588,74 USD'nin ise, ….'den tahsil edilen masraf katılım paylarının transfer işlemi olduğu, davacı tarafından gayrimaddi hak satışı nedeniyle tahsil edilerek ana merkeze transfer edilen tutarlarla ilgili olarak talep edilen özelge üzerine Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı'nca 20/02/2012 tarihli özelgenin düzenlendiği, bu özelgeye ilişkin talep formunda, idareye yanlış bilgi verildiği, satışa konu hissenin davacı aktifine kayıtlı bir gayrimaddi hak gibi gösterilerek bilgi istenildiği, Vergi Dairesi Başkanlığınca da bu bilgiye istinaden gayrimaddi hak satışı karşılığı elde edilen gelirin kurumun ticari faaliyeti kapsamında kurum kazancına dahil edileceği yönünde görüş verildiği, ancak söz konusu satışa konu arama ruhsatı ortaklık payının, davacının aktifine değil, ….'nin aktifine kayıtlı olduğu, dolayısıyla ruhsat hakkının bir kısmının devri nedeniyle elde edilen gelir üzerinden kesilen vergilerin iadesini talep etme hakkının, davacıya değil, ….'ye ait olduğu tespitlerine yer verilerek davacının iade talebinin reddedilmesi ve daha önce nakden iade edilen 10.000,00 TL'nin geri alınması gerektiği sonucuna varıldığı, bunun üzerine yapılan cezalı tarhiyatın kaldırılması ve 11.142.436,69 TL'nin tecil faizi ile birlikte iadesi istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, davaya konu petrol arama ruhsat hakkının %50'lik kısmının … Anonim Ortaklığı ile imzalanan sözleşme neticesinde Hollanda'da bulunan …'ye devredildiği, daha sonra ise bu şirketin sahip olduğu %50 oranındaki ortaklık hissesinin %50'sinin, …., … ile …. Anonim Ortaklığı arasında imzalanan sözleşmeye istinaden …'ye devredildiği, anılan sözleşmelerin tarafının davacı değil, ... isimli firma olduğu, bu nedenle yapılan kesintilerin asıl muhatabının ve iade talep hakkı sahibinin de anılan firma olduğu açık olup, davacının kendisine ait olmayan bir hakkın kısmen devrinden elde edilen gelir üzerinden yapılan vergi kesintisine istinaden iade talep hakkı bulunmadığı sonucuna varıldığından, iade talebinin reddi yönünde tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık, aksi yönde verilen temyize konu kararda ise hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan, hakkın sahibi olan …. tarafından iade talebinde bulunulması halinde Türkiye Cumhuriyeti ile Hollanda Krallığı Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması hükümleri dikkate alınarak değerlendirme yapılacağı tabiidir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ve Vergi Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşüyle Dairemiz kararına katılmıyorum.