MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle ; "... yapılan araştırma ve incelemenin eksik olduğu ve bozma gereklerinin yerine getirilmediği belirtilerek, dava tarihinden 20-30 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının getirtilmesi, mahallinde 3 ziraat mühendisi bilirşisi, fen elemanı ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi eşliğinde yeniden keşif yapılması, taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerinin başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihinin ayrı ayrı belirlenmesi, yöntemince mera araştırması yapılması, tanık ve yerel bilirkişi sözlerinin bilimsel esaslara göre hazırlanan bilirkişi raporuyla denetlenmesi daha sonra toplanmış ve toplanacak delillere göre karar verilmesi.." gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 12.12.2007 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 20.768,56 metrekarelik kısmın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşmiş olduğu gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Karar tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa"nın 1. maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi sınırlarının tüm ilin idari sınırları olacak şekilde genişletilmiş olması nedeniyle ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nın ilgili kamu tüzel kişisi olarak davaya dahil edilmesi gerekirken, bu gereğe riayet edilmeksizin yöntemince taraf teşkili sağlanmadan işin esası hakkında karar verilmiştir. Oysa, taraf teşkilinin sağlanması 6100 sayılı HMK’nın 114/1-d maddesi gereğince dava şartlarından olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir. (HMK 115/1). Mahkemece bu husus göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, işin esası yönünden yapılan araştırma ve inceleme de yetersizdir. Şöyle ki; Mahkemece, çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi hususunda önce tek ziraat bilirkişisinden rapor alınmış, daha sonra ise iki kişilik ziraatçı bilirkişi kurulundan rapor alınmış olup, söz konusu bu iki rapor birbiri ile tamamen uyumsuz olmasına rağmen, raporlar arasındaki çelişki giderilmeden ve neden ikinci rapora değer verildiği açıklanmadan hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Ayrıca hava fotoğraflarının incelenmesi sonucu sunulan jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi raporunda, 1985 tarihli hava fotoğrafı için "dava konusu alan içerisinde imar ihyanın bulunmadığı", 1999 tarihli hava fotoğrafı için ise "dava konusu alan içerisinde imar-ihyanın olduğu" yönünde teknik değerlendirmede bulunulmuş ise de, söz konusu bu rapor soyut içerikte olup, hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Öte yandan, dava konusu taşınmaza bitişik olan 19 parsele revizyon gören tapu kaydının doğu hududu mera okuduğu halde, mahkemece usulünce mera araştırılması yapılmamış ve dava konusu taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı da ilgili belediyeden sorularak belirlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmemektedir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, 6360 sayılı Yasa gereğince Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı yöntemine uygun şekilde davaya dahil etmek üzere davacıya süre ve imkan tanınmalı, bu yolla taraf teşkilinin sağlanması halinde, dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulmalı, bildirdiği takdirde delilleri toplanmalı, ayrıca dava konusu taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı ilgili belediyeden sorularak belirlenmeli ve imar planı kapsamında ise imar planının onaylı bir örneği dosyaya getirtilmeli, dava tarihinden ya da taşınmaz imar planı kapsamında kalmaktaysa imar planının onay tarihinden 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde çekilmiş farklı tarihlere ait en az 3 adet stereoskopik hava fotoğrafı ve bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları temin edilerek dosya arasına konulmalı, dava konusu taşınmaza komşu yeni 394 ada 2 ile yeni 395 ada 1 parsel sayılı taşınmazların kadastro tutanak ve dayanakları getirtilip dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra; mahalinde, taşınmazın bulunduğu köy ile komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik uzman ziraat mühendisi bilirkişi heyeti, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı, mera olup olmadığı, taşınmaz ile komşu mera parseli arasında ayırıcı unsurların bulunup bulunmadığı, imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın niteliğiyle ilgili önceki tarihli ziraat bilirkişi raporlarını da irdeler mahiyette ve komşu mera parseliyle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera vasfında olup olmadığını, mera parsellerinden nasıl ayrıldığını, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şeklini ve süresini, imar ve ihyaya konu edilip edilmediğini, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiğini bildiren, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmak sureti ile, çekişme konusu taşınmazların hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığının, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; teknik bilirkişiden, keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlemesi istenilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.06.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.