Hukuk Bölümü 2003/93 E., 2004/2 K.

"İçtihat Metni"

ASİL ÇELİK San. ve Tic.A.Ş. Genel Müdürlüğünde kapsam dışı sözleşmeli personel olarak çalışmakta iken, bu kuruluşun 8.8.2000 tarih ve 2000/65 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile idareye ait %96.6 oranındaki hissenin blok olarak satışı suretiyle özelleştirilmesi üzerine, 4046 sayılı Yasa"nın 22. maddesi uyarınca MKEK- MAKSAM Makine San. ve Tic.A.Ş. Genel Müdürlüğünde sözleşmeli mühendis kadrosuna naklen atanarak 14.12.2000 tarihinde bu görevine başlayan davacı, özelleştirilen kuruluşta 1.5.1983 - 13.12.2000 tarihleri arasındaki çalışması nedeniyle kıdem tazminatı alacağının, bankaların mevduata uyguladığı en yüksek faiziyle birlikte davalıdan tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 12.2.2002 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 1. İŞ MAHKEMESİ; 20.6.2002 gün ve E: 2002/146, K: 2002/283 sayı ile, davacının davalı işveren yanında kapsam dışı personel olarak çalıştığı; bu durumda, taraflar arasındaki ihtilafın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ"nin 3.10.2002 gün ve E: 2002/16367, K: 2002/17892 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı, aynı istekle, 29.11.2002 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

BURSA 1. İDARE MAHKEMESİ; 29.42003 gün ve E: 2002/1810 sayı ile, davacının, 1475 sayılı Yasaya tabi olarak çalıştığı ve özelleştirilerek özel hukuk tüzel kişisi konumuna gelen Asil Çelik San. ve Tic.A.Ş. aleyhine kıdem tazminatı ödenmesi istemiyle dava açtığı; bu durumda, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1. maddesi uyarınca iş mahkemesinin görevine girdiği; ancak, bu yargı yerince daha önce görevsizlik kararı verildiğinden bahisle, görevli yargı yerinin belirlenmesi için 2247 sayılı Yasa"nın 19. maddesine göre Uyuşmazlık Mahkemesi"ne başvurulmasına, bu konuda karar verilinceye değin işin incelenmesinin ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü"nün, Tülay TUĞCU"nun Başkanlığında, Üyeler: Dr. Atalay ÖZDEMİR, M. Lütfü ÜÇKARDEŞLER,Serap AKSOYLU, Z. Nurhan YÜCEL, Turgut ARIBAL ve Abdullah ARSLAN"ın katılımlarıyla yapılan 1/3/2004 günlü toplantısında, Raportör- Hakim İsa YEĞENOĞLU" nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Tülin ÖZGENÇ"in davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa"nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi"nce anılan Yasa"nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, 4046 sayılı Yasa"nın 22. maddesine göre bir kamu kuruluşuna naklen atanan davacının, özelleştirilen kuruluşta kapsam dışı sözleşmeli personel statüsünde çalıştığı sürelere ilişkin kıdem tazminatının ödenmesi isteminden ibarettir.

233 sayılı KHK: hükümlerine tabi bir İktisadi Devlet Teşekkülü olan Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumunun ( MKEK ) Bağlı Ortaklığı iken özelleştirme proğramına alınan Asil Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş."nde kamuya ait bulunan %96,6 oranındaki hisselerin, Özelleştirme Yüksek Kurulu"nca 8.8.2000 tarih ve 2000/65 sayı ile satışına karar verilmesi ve Özelleştirme İdaresi ile alıcı Yazıcı- Güriş- Parsan Demir Çelik San. ve Tic.A.Ş. arasında 29.8.2000 tarihli Hisse Satış Sözleşmesinin imzalanması üzerine özelleştirme süreci tamamlanmış olup; Asil Çelik San. ve Tic.A.Ş., aynı zamanda yürürlük tarihi olan sözleşmenin imza tarihi itibariyle, özel hukuk tüzel kişiliğine dönüşmüş bulunmaktadır.

Özelleştirilen Kuruluşta kapsam dışı sözleşmeli personel statüsünde çalışmakta olan davacının, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 22. maddesine göre kamu kurum ve kuruluşlarına ( MKE Kurumuna ) naklen atanmak için başvuruda bulunması ve bu isteğin Devlet Personel Başkanlığınca uygun görülmesi üzerine MKEK MAKSAM A.Ş. Genel Müdürlüğünün 12.12.2000 günlü oluru ile, 399 sayılı KHK. 9. maddesine göre bu Kuruluşun sözleşmeli mühendis kadrosuna ataması yapılmış, 13.12.2000 gününde eski kurumuyla ilişiği kesilmiş ve 14.12.2000 gününde ise MAKSAM A.Ş."ndeki görevine başlatılmıştır.

4046 sayılı Yasa"nın 22. maddesinin değişik ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde "Kamu kurum ve/veya kuruluşlarına atanacak personelin bu maddenin ( a ) ve ( b ) bendlerinde belirtilen durumlarda atamalarının yapılıp, eski kurumları ile ilişkilerinin kesileceği tarihe kadar geçecek süredeki, aylık ücret, sosyal hak ve yardımlar ile her türlü hakları Özelleştirme Fonundan ödenir ve bunlardan T.C. Emekli Sandığına tabi olanların bu süre içinde sandıkla olan ilgileri devam eder." kuralına yer verilmiş; Hisse Satış Sözleşmesinin "Çalışanlara İlişkin Hükümler ve İstihdama İlişkin Teminat" başlıklı 7. maddesinin ( a ) bendinde de "ŞİRKET"te 1475 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışan kapsam dışı personel, 4046 sayılı Kanun"un 22 nci maddesi çerçevesinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakledilecektir.

4046 sayılı Kanun"un 22 nci maddesi gereğince kapsam dışı personelin diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakil işlemi sonuçlanıp ŞİRKET ile ilişiklerinin kesileceği tarihe kadar geçecek süredeki aylık ücret, sosyal hak ve yardımlar ile her türlü özlük hakları ALICI tarafından ödeme zamanında ilgililere ödenecek ve ödemeyi müteakip bordro ve/veya ilgili diğer bilgi ve belgeler gerekli kontrol işlemleri ve mutabakatlar sağlandıktan sonra İDARE"ye intikal ettirilecektir. Bu ödemelerin karşılığı Özelleştirme Fonu"ndan en geç 60 ( Altmış ) gün içinde ALICI"ya ödenecektir." denilmiştir.

Olayda, anılan 4046 sayılı Yasa"nın 22. maddesine göre naklen atamaya tabi tutulan davacı, özelleştirilen kuruluşta kapsam dışı sözleşmeli personel olarak çalıştığı sürelere ilişkin kıdem tazminatının, artık bir özel hukuk tüzel kişisi olan davalı Şirket tarafından kendisine ödenmesine hükmedilmesi istemiyle, uyuşmazlığa konu edilen davayı açmış bulunmaktadır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu"nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

"a) (Değişik: 8.6.2000-4577/5md) idari işlemler hakkında yetki, şekil,sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik: 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."

İdari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

Buna göre, idare aleyhine dava açılmayıp davalı mevkiinde özel hukuk tüzel kişisinin bulunması karşısında, ortada idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan sözetmek olanaksızdır.

Uyuşmazlık Mahkemesi"nin 22.1.1996 gün ve E: 1995/1, K: 1996/1 sayılı ve özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlarda kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari yargı olduğuna ilişkin İlke Kararının, bu kuruluşlardaki kamu hisselerinin %50"nin altına düşmesine kadar olan süreci ilgilendirdiği; ancak, özelleştirmenin tamamlandığı andan itibaren bağlayıcılığını yitireceği açıktır.

Öte yandan, davacının kamu personeli olması da özel hukuk tüzel kişisi aleyhine açtığı davaya idari nitelik kazandırmaya yeterli değildir.

Belirtilen tüm bu hususlara göre, kapsam dışı sözleşmeli personel statüsünde çalıştığı sürelere ilişkin olarak davacıya, özelleştirilen kuruluşu devralan Alıcı Şirket tarafından Hisse Satış Sözleşmesi hükümleriyle belirlenen yükümlülükleri çerçevesinde kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceğine ilişkin bulunan davanın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi"nce yapılan başvurunun kabulü ile İş Mahkemesi"nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ :

Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Bursa 1.İdare Mahkemesi"nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Ankara 1. İş Mahkemesi"nin 20.6.2002 gün ve E: 2002/146, K: 2002/283 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 1.3.2004 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.