Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/654 Esas 2021/1420 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/654
Karar No : 2021/1420


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Petrol Ürünleri Otomotiv İnşaat San. ve Tic Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Genel Müdürlüğü
UETS Kodu: ...
VEKİLİ : Av. ...
İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 11/11/2020 tarih ve E:2020/5946, K:2020/10747 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya ili, Akyazı ilçesi, ... Mahallesi, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın, Kuzey Marmara Otoyolu ( 3. Boğaz Köprüsü) Projesi kapsamında Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 27. maddesine göre acele kamulaştırılmasına ilişkin 16/10/2018 tarih ve 188 sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 11/11/2020 tarih ve E:2020/5946, K:2020/10747 sayılı kararıyla;
Acele kamulaştırmaya ilişkin kararların Resmi Gazete'de yayımlanmasının ilgililere tebliğ hükmünde olmadığı, acele kamulaştırmaya ilişkin işlemlerin Anayasa'da yer alan temel hak ve özgürlüklerden olan mülkiyet hakkını kısıtlayıcı nitelikte bireysel işlem olması karşısında, otuz gün içinde dava açılacak idarenin gösterilmesi suretiyle ilgiliye tebliğ edilmesinin Anayasa'da güvence altına alınmış olan hak arama özgürlüğünün bir gereği olduğu,
Kamulaştırma işlemi ile acele kamulaştırma işlemi birbirlerinden farklı işlemler olup, davacılara, meşruhatlı davetiyeyle usulüne uygun başvurulacak merci ve süresini gösteren bir tebligat yapılmış ise, bu tarihten itibaren Kamulaştırma Kanunu'nda belirtilen otuz günlük özel dava açma süresinin aranacağı, şayet davacılara başvurulacak merci ve süresini gösteren böyle bir tebligat yapılmamış ise, bu durumda ilgililerin dava konusu işlemi bütün unsurlarıyla öğrendikleri tarihten itibaren genel idari dava açma süresi olan altmış gün içerisinde, kamulaştırma işleminin iptali istemiyle dava açabileceği, acele kamulaştırma işleminin iptali istemiyle ise; anılan işlemin usulüne uygun tebliğ edilmemesi halinde kararın öğrenilmesi üzerine altmış günlük genel dava açma süresi içinde dava açılabileceği, 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin uygulanamayacağı,
Uyuşmazlıkta, dava konusu Cumhurbaşkanı kararının davacıya tebliğ edilmediği, acele el koyma kararı davacıya tebliğ edilmiş ise de, anılan kararda husumetin yöneltileceği idarenin gösterilmesi suretiyle otuz gün içinde acele kamulaştırma işleminin iptali istemiyle dava açılabileceği şerhine yer verilmediği anlaşıldığından, acele kamulaştırma işleminin iptali istemiyle öğrenme tarihinden itibaren altmış günlük dava açma süresi içerisinde dava açılabileceğinin kabulü gerektiği,
Bu durumda, davacının dava konusu işlemi en geç acele el koyma kararının kendisine tebliğ edildiği 06/01/2020 tarihinde öğrendiğinin kabulü gerektiğinden, altmış günlük genel dava açma süresi içerisinde, yani en son 06/03/2020 tarihinde açılması gereken davanın 16/03/2020 tarihinde açılması nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle,
davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, acele kamulaştırma tarihinden sonra 6 aylık sürede bedel tespiti ve tescil davasının açılmamış olması nedeniyle Kamulaştırma Kanunu'nun 7. maddesinin ihlali nedeniyle dava açma hakkı bulunmadığından, sürenin acele el koyma kararının tebliği ile başlatılmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle süre aşımı yönünden reddine ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 11/11/2020 tarih ve E:2020/5946, K:2020/10747 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 07/07/2021 tarihinde, esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.



KARŞI OY

X- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin birinci fıkrasında dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; 6545 sayılı Kanun'la eklenen "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde; acele kamulaştırma işlemlerinin ivedi yargılama usulüne tabi olduğu, ikinci fıkrasının (a) bendinde; ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu, aynı fıkranın (b) bendinde ise; ivedi yargılama usulünde bu Kanun'un 11. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı, hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinin birinci fıkrası uyarınca idari işlemlere karşı özel kanunlarında genel dava açma süreleri dışında ayrı dava açma sürelerinin öngörülmüş olması halinde, idare tarafından idari işlemlerin tabi oldukları dava açma süreleri gösterilmedikçe özel dava açma sürelerinin işletilmesine olanak bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, ivedi yargılama usulüne tabi uyuşmazlıklarda dava açma süresinin otuz gün olduğu hususunun da 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda düzenlendiği gözönüne alındığında, adı geçen Kanun'un 20/A maddesinde getirilen ivedi yargılama usulünde otuz günlük dava açma süresinin ivedi yargılama usulüne tabi uyuşmazlıklar yönünden genel dava açma süresi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, 2577 sayılı Kanunun 7. maddesinin birinci fıkrasında getirilen özel kanunlarda genel dava açma süresi öngörülmüş ise bu sürenin uygulanacağına yönelik düzenleme uyarınca, ivedi yargılama usulünde uygulanacak otuz günlük dava açma süresi özel kanunda düzenlenmeyip 2577 sayılı Kanun'da düzenlenmesi sebebiyle Anayasa'nın 40. maddesi uyarınca ivedi yargılama usulünde getirilen otuz günlük genel dava açma süresinin özel dava açma süresi olarak da kabulüne imkan bulunmamaktadır.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu taşınmazın acele el koyma davasına ilişkin olarak ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... Değişik İş sayılı dosyasında verilen ve içeriğinde dava konusu Cumhurbaşkanı kararının tarih ve sayısı ile mahiyeti belirtilen acele el koyma kararının, görülmekte olan davanın davacısına 06/01/2020 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, acele kamulaştırmaya ilişkin Cumhurbaşkanı kararını 06/01/2020 tarihinde öğrendiği anlaşılan davacı tarafından, bu tarihten itibaren, yukarıda belirtilen Kanun hükümleri gereğince otuz gün içerisinde ve en son 05/02/2020 (Çarşamba) günü dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 16/03/2020 tarihinde açılan davanın bu nedenle süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen Daire kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği oyuyla, karara gerekçe yönünden katılmıyorum.