Danıştay 13. Daire 2021/2353 Esas 2021/2671 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2353
Karar No:2021/2671

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Madeni Yağ Üretimi Petrol Kimya İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) ... tarih ve ... sayılı kararı ile verilen idarî para cezasının tahsili amacıyla düzenlenen ... tarih ve ... sayılı, 502.609,00-TL tutarlı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkete ait iş yerinde 07/08/2018 tarihinde denetim yapıldığı, tesiste bulunan hammadde ve mamul ürünlerden gerekli teknik içerik analizlerinin yapılması amacıyla numune alınarak TÜBİTAK MAM'a gönderildiği, TÜBİTAK MAM Kimyasal Teknoloji Enstitüsü tarafından hazırlanan analiz raporuna göre, dolum makinesinin haznesinden alınan ve "Dişli Yağ" olarak beyan edilen üründen alınan numunenin TS 11485:2017 Tl:2017 standardına uygun olmadığının ifade edildiği, bunun üzerine, davacının "madeni yağ tesisinden alınan satışa hazır ürünlerin teknik düzenlemelere uygun olmaması" fiilini işlediğinden bahisle 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin 2. fıkrasının (e) bendinin (2) numaralı alt bendi gereğince 502.609,00-TL idari para cezası uygulandığı, dava konusu ödeme emrinin dayanağı ... tarih ve … sayılı kararın iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verildiği görüldüğünden, bahse konu idarî para cezasının 6183 sayılı Kanun uyarınca tahsiline yönelik tesis olunan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, temyize konu kararın ileri sürdüğü hususlar yeterince değerlendirilmeden verilmiş olduğu, ödeme emrinin dayanağı idarî para cezasının iptali istemiyle dava açtığı, söz konusu dava derdest olduğundan kesinleşmiş bir borcunun bulunmadığı, ceza miktarının çok yüksek olduğu, teknik düzenlemelere ve mevzuata uygun üretim yaparak satış gerçekleştirdiği, ödeme emrinin dayanağı olan idarî para cezasının hukuka aykırı olduğu, idarî para cezasının esası ve Kurul kararına yönelik itirazların ödeme emrine karşı açılan davada da incelenmesi gerektiği, 6183 sayılı Kanun'un "Ödeme Emrine İtiraz" başlıklı maddesinin iptal davasında ileri sürülebilecek ve idarî yargı yerlerince incelenebilecek hususları sınırlamayacağı, işlemin fiile değil kendisine yönelik olduğu, EPDK tarafından aynı denetimle ilgili mükerrer cezalar uygulandığı, "non bis in idem" kuralı ile ölçülülük ilkesinin ihlâl edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, kanuni süresi içinde ödenmeyen amme borçlarının ödeme emri düzenlenerek takip edilmesinin hukuken zorunlu olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ :
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun "İdarî para cezaları" başlıklı 19. maddesinde "Bu Kanun kapsamında verilen idari para cezalarına karşı yargı yoluna başvurulması, ilgili vergi dairesine idari para cezasına ilişkin banka teminat mektubu verilmesi durumu hariç tahsil işlemlerini durdurmaz." kuralı yer almaktadır.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun "Genel kanun niteliği" başlıklı 3. maddesinde bu Kanun'un İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması hâlinde, diğer genel hükümlerinin, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı; "Zaman bakımından uygulama" başlıklı 5. maddesinde 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanacağı, ancak, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralının geçerli olacağı kurala bağlanmıştır.
Maddenin gerekçesi "Maddenin birinci fıkrasında, zaman bakımından uygulama ile ilgili olarak yeni Türk Ceza Kanunu'nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanabileceği vurgulanmıştır. Ancak, idarî yaptırımların yerine getirilmesi bakımından derhal uygulama kuralı kabul edilmiştir." şeklindedir.
"Bu hükme göre ceza hukukunun zaman bakımından uygulamaya ilişkin ilkeleri, idarî yaptırımlar açısından da geçerlidir. Ancak idarî yaptırım kararlarının uygulanmasında derhal uygulama kuralı geçerlidir. Dolayısıyla genel ilkelere bir istisna getirilmektedir. Buradaki istisna infaz rejimine ilişkindir. Başka bir ifade ile idari yaptırım kararı verildikten sonra, bu kararın yerine getirilmesi aşamasında, kararın yerine getirilmesine ilişkin yeni bir kanun yürürlüğe girerse, bu kanun kişinin lehine yahut aleyhine mi olduğuna bakılmaksızın derhal uygulanır.
" (ÇAĞLAYAN, Ramazan- DOĞAN, Beşir Fatih, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun Verdiği Para Cezalarının Uygulanması Sorunu Üzerine, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C.12, Y. 2008, sa 1-2, s. 580) Hukukun tüm dallarına egemen olan derhal uygulama kuralı, bir hukuk normu yürürlüğe girdiğinde, uygulanabilecek olan tüm olaylara uygulanacağını, bu normun lehte ya da aleyhte olmasına bakılmayacağını anlatır. (YURTCAN, Erdener, Yargıtay Kararları Işığında Kabahatler Kanunu ve Yorumu, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Nisan 2016, s.50)
Tüm bu açıklamalar kapsamında 5015 sayılı Kanun'un "İdarî para cezaları" başlıklı 19. maddesinde yer alan "Bu Kanun kapsamında verilen idari para cezalarına karşı yargı yoluna başvurulması, ilgili vergi dairesine idari para cezasına ilişkin banka teminat mektubu verilmesi durumu hariç tahsil işlemlerini durdurmaz." kuralının derhal uygulanacak bir kural olduğu açıktır.
Yukarıdaki nedenlerle, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu ve onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın .... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 07/07/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.