MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 26. HUKUK DAİRESİ
...

Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kısmen kabulüne kısmen reddine dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı tarafın istinaf başvurusunun reddine yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı ... vekili , Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi Eskişehir Gar Geçişi Altyapı İnşaatı işi kapsamında yapımı tamamlanan kapalı kesit imalatları esnasında, kapalı kesit çalışmalarına engel teşkil eden Muttalip Köprüsünün projeye engel teşkil etmemesi için birlikte çözüm bulunması ve gerekli çalışmaların yapılması hususunun davalı ... Başkanlığına bildirilmesine rağmen herhangi bir cevap verilmediğini, Eskişehir Valiliği tarafından davalıya yazılan 21.12.2010 tarihli yazı ile Eskişehir Büyükşehir Belediyesinin sözkonusu köprüyü bir an önce yıkması gerektiği, aksi takdirde çalışmaların ilerleyemediği ve çevre yapıların risk içerisinde bulunduğu, köprünün büyükşehir belediyesince yıkılmadığı takdirde TCDD Genel Müdürlüğü tarafından yıkılıp, yıkım masraflarının büyükşehir belediyesinden tahsilinin TCDD tarafından yerine getirileceğinin belirtildiğini, köprünün yıkım işlemlerine başlanılmaması halinde davalı ile imzaladıkları 12.05.1997 tarihli sözleşmenin 17. maddesi gereğince köprünün yıkılarak tüm masrafların belediyelerine fatura edileceğinin 28.12.2010 tarihli yazı ile davalı belediyeye bildirildiğini, belediye nezdinde yapmış oldukları girişimlere rağmen olumlu bir sonuç alınamadığından 12.05.1997 tarihli sözleşmenin 17. maddesi gereğince Muttalip Köprüsünün yüklenici firmaya yıktırılmak zorunda kalındığını ileri sürerek, yıkım maliyeti olarak yüklenici firmaya ödenen 715.792,26 TL"nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini dilemiştir.
İlk derece mahkemesince; hakem sıfatı ile davanın kısmen kabulü ile, 715.792,26 TL’nin 03.03.2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ,fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulü kararına karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.

T.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI

Bölge adliye mahkemesince; davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3533 sayılı Mecburi Tahkim Kanunu’nun 1.maddesi gereğince, umumi mülhak ve hususi bütçelerle idare edilen daireler ve belediyeler, sermayesinin tamamı devlete veya belediyeye veya hususi idarelere ait olan daire ve müesseseler arasında çıkan ihtilaflardan, adliye mahkemelerinin vazifesi dahilinde bulunanlar, 3533 sayılı mecburi Tahkim Kanununda yazılı tahkim usulüne göre halledilir. Bir uyuşmazlığı 3533 sayılı yasa hükümlerine göre bakılabilmesi için, davanın her iki tarafının da Yasanın birinci maddesinde sayılan kamu kurumundan olması gerekir. Taraflardan birisi yasada belirtilen kamu kuruluşu değilse, davaya mecburi hakem sıfatıyla bakılamaz. Davalının 3533 sayılı yasada belirtilen kamu kurumu olduğu konusunda duraksama yoktur.
Davacı ... ise, 28.10.1984 tarihli 18559 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ana statüsü gereğince, ve 233 sayılı kanun hükmünde kararnamenin 2. maddesinin 3. bendi ile kararnamenin ekindeki listeye göre, ..., Ulaştırma Bakanlığı"na bağlı bir kamu iktisadi teşebbüsüdür. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4.maddesinde de, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tâbi, ancak genel muhasebe kanunu ile devlet ihale kanunu hükümlerine ve sayıştayın denetimine tabi değildir. Ana statüsünün 3. maddesinin 2. ve 3. bentlerinde, kuruluşun kanun hükmünde kararnamenin ana statü hükümleri saklı kalmak üzere, özel hukuk hükümlerine tâbi olduğu, genel muhasebe kanunu, devlet ihale kanunu hükümlerine ve sayıştayın denetimine tâbi olmadığı belirtilmiştir. 5018 sayılı kanuna ekli genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini gösteren (1) sayılı cetvelde de TCDD Genel Müdürlüğü gösterilmemiştir. O halde, davacı ..."nin, 3533 sayılı Yasada gösterilen daire ve kuruluşlardan olmadığı sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, uyuşmazlığın çözümünde de hakem sıfatı ile mahallin yüksek dereceli hukuk hakimi görevli değildir. Davaya bakmak, genel mahkemelerin görevi içinde kalır. Kural olarak, 3533 sayılı yasaya göre verilen kararlar aleyhine temyiz yoluna başvurulamaz, ancak kararı veren hakeme itiraz edilebilir ise de, görev kamu düzenine ilişkin olup bu konuda kazanılmış hakta olmaz yargılamanın her safhasında re"sen nazara alınması gerekir. Hakemin, görevini aşarak yazılı şekilde hüküm kurmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre, davalının temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının HMK"nin 371 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan 12.223,45 TL harcın temyiz edene iadesine, 2 .bentte gösterilen nedenlerle davalının temyiz itirazının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, dosyanın ilk derece mahkemesine kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.09.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.