Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2019/76-2020/1884
İlk Derece
Mahkemesi : Aliağa 1. İş Mahkemesi
No : 2014/522-2018/752

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davacılar ile davalı ... ... ve fer"i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince davalılar kurum ve İlyas ..."ın istinaf başvurusunun reddine, davacıların istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... ... ve fer"i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi

I-İSTEM
Davacılar oğulları müteveffa sigortalı...’nın ... Gemi Geri Dönüşüm Ltd. Şti. üst işverenliği ile diğer davalı ... ...’ın nezdinde 15.02.2012 - 30.06.2014 tarihleri arasında kesintisiz çalışmasına rağmen işe giriş bildirgesinin bir ay sonra 15.03.2012 tarihinde verilerek sigorta günlerinin de Kuruma eksik bildirildiğini, davacıların ölüm aylığı alabilmeleri için ölen sigortalının en az 5 yıldan beri sigortalı olması ve toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primlerinin ödenmesi gerektiğini, sürekli işe giriş çıkış yapılmış olması ve sigorta günlerinin eksik gösterilmiş olması nedeniyle müvekkillerinin ölüm aylığı alamadığını beyanla müteveffa sigortalı...’nın 15.02.2012-30.06.2014 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespiti ile eksik primlerinin tamamlatılmasını talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı ... (...) vekili, davacıların murisinin çalıştığı davalı işyerinin çok tehlikeli gemi söküm işi olduğunu, işçiler işe girmeden önce doktor raporu aldıklarını, sigortalı olmayan hiçbir kimsenin işyerine giremediğini, sektörün yüksek risk nedeniyle daima kontrol ve denetim altında olduğunu, murisin sigortasız çalıştırıldığı iddiasının gerçekliğinin bulunmadığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... Gemi Geri Dönüşüm Ltd. Şti. tarafından davaya cevap verilmediği görülmüştür.
Fer"i müdahil SGK Başkanlığı vekili, hizmet süresinin tespitine ilişkin davaların kamu düzenini ilgilendirilmesi nedeniyle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kısmen kabulüne, davacının, ... numarası ile tescilli işvereni ... Gemi Geri Dönüşüm Dem. Çelik Nakliyat Taahhüt Sanayi Tic. Ltd. Şti."nin taşeron firması olan 1280939.35 numarası ile tescilli işvereni İlyas ..."a ait olan işyeri bünyesinde 5801200703628 sigorta sicil numarasıyla; 2012/08 yıl-ayına ait 16 gün, günlük 33,34 -TL brüt ücretle, 2012/10 yıl-ayına ait 5 gün, günlük 33,34-TL ücretle, 2012/11 yıl-ayına ait 6 gün, günlük 33,34-TL ücretle, 2013/06 yıl -ayına ait 9 gün, günlük 36,66-TL ücretle, 2013/07 yıl-ayına ait 18 gün, günlük 38,33-TL ücretle çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı ... (...) vekili ile fer"i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurularının reddine, Davacılar vekilinin istinaf talebinin kabulüne, Aliağa İş Mahkemesi"nden verilen 26.10.2018 tarih, 2014/522 Esas ve 2018/752 Karar sayılı kararının Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.2 maddesi uyarınca kaldırılmasına, davanın kabulüne, davacıların murisi..."nın, ... numarası ile tescilli işvereni ... Gemi Geri Dönüşüm Dem. Çelik Nakliyat Taahhüt Sanayi Tic. Ltd. Şti."nin taşeron firması olan 1280939.35 numarası ile tescilli alt işveren ... (...)"a ait işyerinde 01.02.2012 - 30.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak sürekli ve asgari ücret ile 870 gün çalıştığı, çalışmasının 773 günlük kısmının Sosyal Güvenlik Kurumu"na bildirildiği, 97 günlük kısmının ise bildirilmediğinin tespitine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
İstinaf kanun yoluna başvuran davalı ... (...) vekili, sigortasız çalışma olduğu iddia edilen dönemde davalı işyerinde yapılan sgk denetiminde sigortasız çalışan işçi tespit edilememişken, bu denetim raporu göz ardı edilerek davacının 15.03.2012-30.06.2014 tarihleri arasında kesintisiz ve bir dönem de sigortasız çalıştığını kabul etmesinin hatalı olduğunu beyanla, fer"i müdahil Kurum vekili, davada dinlenen tanık beyanlarının çelişkili olduğunu, davacının çalışmalarının kesin bir şekilde ispatlanamadığını beyanla kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; Davacılar murisleri .....nın 15.02.2012 - 30.06.2014 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitini talep etmişler olup, mahkemece 01.02.2012 - 30.06.2014 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak sürekli ve asgari ücret ile 870 gün çalıştığı, çalışmasının 773 günlük kısmının Sosyal Güvenlik Kurumu"na bildirildiği, 97 günlük kısmının ise bildirilmediğinin tespitine karar verilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi yerinde ise de; davacıların talebi 15.02.2012 -30.06.2014 dönemine ilişkin olduğundan hizmet başlangıcının 01.02.2012 tarihi alınması ve talep edilen dönemde 84 gün kuruma bildirim yapılmadığı halde 97 gün bildirim yapılmadığının tespitine karar verilmesi isabetli değildir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesinin 2019/76 Esas, 2020/1884 Karar sayılı 23.12.2020 tarihli hükmünün 2. fıkrasında yer alan "01.02.2012" ve "97" ibarelerinin silinerek yerine sırasıyla; "15.02.2012" ve "84" ibarelerinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTEREK ONANMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 15.11.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.