10. Hukuk Dairesi 2021/5135 E. , 2021/14193 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi ....Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalıya ait ekmek fabrikasında 20.03.1999 tarihinde hizmet akdi ile işe başladığını ve kesintisiz olarak 2006 yılının Ağustos ayına kadar devam ettirdiğini, davacı için 400 günlük hizmet bildirildiğini, davalının tekrar daveti üzerine 15.08.2014 tarihinde tekrar davalıya ait işyerinde çalışmaya başlayan davacının 31.12.2014 tarihine kadar yine kesintisiz bir şekilde çalıştığını belirterek davacının 20.03.1999 tarihinden 2006 yılına kadar kesintisiz bir şekilde davalıya ait işyerinde çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı vekili, hak düşürücü sürenin geçtiğini, sosyal güvenlik kurumunun davaya taraf olmasının gerektiğini, ayrıca davacının çalıştığı sürenin SGK’na bildirildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Fer"i müdahil Kurum vekili, 2009 yılından önceki döneme ilişkin sürenin hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesini talep ederek, davacının davalıya ait 1000167 sicil sayılı dosyada ekmek imalatı adına işlem gören işyerine 20.12.1999 tarihinde çalışmaya başladığını 30.01.2001 tarihinde işten ayrıldığının kayden tespit edildiğini, davacının 01.03.2001 tarihinden 31.05.2002 tarihleri arasında bu işyerinde çalışmadığından isteğe bağlı sigortalı yaptırdığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, davanın kabulüne, Davacının 20/03/1999-31/12/2005 tarihleri arasında kuruma sigortalı olarak bildirilen süreler dışlanarak davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, eksik gösterilen sigortalılık sayılması gerekli kılan sürelere ilişkin prim miktarının kurum tarafından tespiti ile davalı işyerinden tahsiline karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalılar vekilleri davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığı yönünden kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddesidir. 506 sayılı Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
İnceleme konusu dosyada; davacı 20.03.1999 tarihinden 2006 yılına kadar kesintisiz bir şekilde davalıya ait işyerinde çalıştığının tespitini talep etmiş, mahkemece davacının 20/03/1999-31/12/2005 tarihleri arasında kuruma sigortalı olarak bildirilen süreler dışlanarak davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, eksik gösterilen sigortalılık sayılması gerekli kılan sürelere ilişkin prim miktarının kurum tarafından tespiti ile davalı işyerinden tahsiline karar verilmiştir.
Mahkemece hizmet tespitine ilişkin hüküm yerinde ise de; ücretin kurumca belirlenmesine yönelik tespit yapılması hatalı olup, davacının asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 370. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle ... Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin 2015/64 Esas, 2018/186 Karar sayılı, 22.02.2018 tarihli hükmünün 1. fıkrasında yer alan " eksik gösterilen sigortalılık sayılması gerekli kılan sürelere ilişkin prim miktarının kurum tarafından tespiti ile davalı işyerinden tahsiline," ibaresinin hükümden çıkartılarak yerine; "asgari ücretle çalıştığının tespitine," ibaresinin yazılmasına, kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.11.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.