Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi


Dava, davalı şirket nezdinde 01.04.1985 ile 30.04.1985 tarihleri arası kesintisiz çalışmanın tespiti ve 01.04.1985 tarihinin sigortalılık başlangıcı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı fer’i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer’i müdahil Kurum tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
A) DAVACININ İSTEMİ :
Dava, davacının davalıya ait işyerinde 01.04.1985 ile 30.04.1985 tarih aralığında çalışmanın tespiti istemine ilişkindir.
B) DAVALILARIN CEVABI :
Davalı mirasçıları vekili beyanında özetle; açılan davanın reddini talep etmiştir.
Feri müdahil vekili cevap dilekçesinde özetle;davacının iddialarının Kurum kayıtlarına eşdeğer yazılı belge ile kanıtlanması gerektiğinden, çalışma iddialarının salt tanık anlatımlarına dayalı olarak kanıtlanmasına muvafakatleri olmadığını belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
C) İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI :
İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne dair karar verilmiştir.
D) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNİN KARARI :
Fer’i müdahil Sgk vekili tarafından İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinafa başvurulması üzerine istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
E) TEMYİZ TALEBİ :
Fer’i Müdahil Sgk tarafından, Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın kaldırılmak suretiyle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
F) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, İlk Derece Mahkemesince yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Dava, 506 sayılı Kanunun 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.” Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Taraf tanıklarının sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenilmeli, re’sen araştırma kapsamında sadece taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve postabaşı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde belirlenmelidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 260652 sicilli işyerinden 01.04.1985 tarihli işe giriş bildirgesinin Kuruma 05.04.1985 tarihinde intikal ettiği, talebe konu olan dönem çerçevesinde davacının askerlik engelinin bulunmadığı, grafoloji uzmanı bilirkişi raporuna göre bahsi geçen işe giriş bildirgesindeki imza ve fotoğrafın davacıya ait olduğu, tanık beyanları nazara alınarak, davanın kabulüne dair hüküm kurulduğu tespit edilmiş ise de, Mahkemece yapılan araştırma yetersiz bulunmuştur.
Eldeki davada, davacı 05.12.1970 doğum tarihli olup, talep konusu dönemde okul çağında olduğu anlaşıldığından, bu süreçte okula gidip gitmediği, gidiyorsa hangi okula gittiği tespit edilerek; devamsızlık yapıp yapmadığı okul idaresinden sorularak, tespite konu dönemde okulda görevli olan tanıklar da dinlenerek; 30 günlük çalışmanın fiili olup olmadığı tereddütsüz şekilde kanıtladıktan sonra; sonuca göre Mahkemece karar verilmelidir.

İlk Derece Mahkemesince, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, feri müdahil Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 15.11.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.