4. Hukuk Dairesi 2018/1432 E. , 2019/5039 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacılar ... ve diğerleri vekili Avukat ... tarafından, davalılar... ve ... aleyhine 30/01/2014 gününde verilen dilekçe ile trafik kazasına bağlı ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 16/03/2016 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili ile davalılardan ... vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacıların, davalılardan ...’e yönelik temyiz itirazları ile davalılardan ...’in temyiz itirazları reddedilmelidir.
2) Davacıların davalılardan ...’e yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Dava, trafik kazasına bağlı ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davalılardan ... yönünden husumet nedeniyle talebin usulden reddine; diğer davalı yönünden maddi tazminat isteminin kabulüne; manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ile davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar vekili; davalılardan ...’in sahibi olduğu, diğer davalının sevk ve idaresinde bulunan 34 TCD 04 plaka sayılı ticari taksinin, 27/05/2011 tarihinde yaya olarak karşıdan karşıya geçmekte olan müvekkillerinin murisine çarpması sonucu ölümüne neden olduğunu, davalılardan ...’in taksirle ölüme neden olmak suçundan Gaziosmanpaşa 7. Asliye Ceza Mahkemesinin 2011/803 esas, 2013/416 sayılı kararı ile cezalandırılmasına karar verildiğini belirterek, davacılardan eş Gülbeyaz Sümeli ve ... yönünden destek tazminatı ile tüm davacılar yönünden manevi tazminat isteminde bulunmuştur.
Davalılar; yersiz açılan davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Mahkemece; kazaya karışan ...plaka sayılı ticari taksinin, kayıt maliki olan davalılardan ... tarafından uzun süreli sözleşme ile kiraya verildiği gerekçesi ile anılan davalı yönünden husumet yokluğu nedeniyle talebin reddine; diğer davalı yönünden
kusur ve hesap bilirkişi raporları hükme esas alınarak maddi tazminat talebinin kabulüne, manevi tazminat isteminin ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesi hükmüne göre, başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiğini ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğunu ispat edemediği takdirde kayda göre araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralanması, ariyeti veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişi; işletendir. Aynı Kanunun 85. maddesi hükmüne göre ise bir motorlu aracın işletilmesinden doğan zarardan o aracın işleteni sorumlu olur. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3 ve 19. maddeleri hükümlerine göre trafik kaydı “işleteni” kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak trafik kaydına rağmen işletenliğin bir üçüncü kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Bu bakımdan işletenliğin kayda aykırı olarak başkasına geçmiş bulunduğu her zaman ispatlanabilir.
İşletenliğin kayda rağmen başkasına geçmiş bulunduğu her zaman kanıtlanabilir ise de, bu konuda getirilecek kanıtların üçüncü kişiler yönünden bağlayıcı nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını ortadan kaldıracak (halele uğratacak) bir sonuç yaratmaması gerekir.
Dosya kapsamından; kazaya karışan 34 TCD 04 plaka sayılı ticari taksinin adına kayıtlı olduğu davalılardan ... tarafından, dava dışı Yaşar Ticaret ile aralarında imzaladıkları 11/06/2010 tarihli kira sözleşmesi uyarınca 1 yıllığına kiralandığına ilişkin dosyaya kira sözleşmesi sunulmuş ise de, kiralama sözleşmesinin taraflarca hazırlandığı, noter onayı bulunmadığı gibi; bu konuda üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte bir delil de sunulmadığı anlaşılmaktadır.
Şu durumda, dava konusu olayda davalı ... aracını, başka bir kişinin kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiğini ve araç üzerinde bu kişinin eylemli kullanımı (tasarrufu) bulunduğunu geçerli delillerle ispatlayamadığından, adı geçen davalının da sorumluluğuna gidilmelidir. Anılan yön gözetilmeden eksik inceleme sonucu yazılı biçimde karar verilmiş olması doğru değildir. Bu nedenle kararın davacılar yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar yararına, davalılardan ...’e yönelik olarak BOZULMASINA; davalılardan ...’in tüm, davacıların ...’e yönelik temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle reddine 06/11/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.