Danıştay 13. Daire 2021/3095 Esas 2021/2811 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3095
Karar No:2021/2811

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Tarım Hayvancılık Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu III. Bölge Müdürlüğü tarafından 17/07/2020 tarihinde gerçekleştirilen MTA Genel Müdürlüğü Çevre Araştırmaları Daire Başkanlığı koordinatörlüğünde çalışmaları yürütülen Türkiye Yerbilimleri Veri ve Karot Bilgi Bankası (TÜVEK) bünyesinde ve diğer birimlerde çalıştırılmak üzere "16 Personelin 12 Ay Çalıştırılması Hizmet Alımı" ihalesi üzerinde bırakılan ve 23/07/2020 tarihinde sözleşme imzalanan davacı şirketin, söz konusu ihalede istekli olan dava dışı ...Sosyal Hizmetler Gıda Taşımacılık Temizlik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile organik bağı bulunduğundan bahisle kesin teminatı irat kaydedilerek sözleşmenin feshedilmesine ilişkin Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu III. Bölge Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; dava konusu işlem tesis edilmeden önce yürütülen soruşturma kapsamında tespit edilen; dava konusu işleme konu olan ihalede en avantajlı teklifi sunan davacı şirketin sahibi ile en avantajlı ikinci teklifi veren şirketin sahibinin evli olduğu, söz konusu firmaların ihalede sundukları resmi belgelerdeki adres, telefon, faks bilgilerinin aynı olduğu, iki firmanın teklif zarflarının üzerindeki ihale bilgilerinin aynı formatta hazırlandığı ve ikisinde de ihale saati kısmında aynı hatanın yapılarak el yazısı ile düzeltilmiş olduğu, iki firmaya da yapılan ihale sonuç tebligatlarının üzerine firma yetkilileri tarafından düşülen "itirazımız yoktur." şeklindeki beyanların aynı el yazısına ait olduğu, iki firmaya ait tarih ve tutarı aynı olan geçici teminat mektuplarının aynı tarihte iki firma adına da faaliyet yürüten ... tarafından teslim alındığı, ikinci sırada en avantajlı teklifi veren şirket sahibi ...'ye ait sosyal medya hesabında davacı şirketin kuruluş ilanının yer aldığı ve davacı şirketin ambleminin profil resmi olarak kullanıldığı, profil künyesinde ....'nin kendisini iki firmanın da sahibi olarak tanıttığı, iki firmanın da işlerinin ... isimli personel tarafından yürütüldüğü, iki firmanın işlerinin yürütümü ile ilgili yazışmaların tek bir e-posta adresi üzerinde yapıldığı yönündeki hususlar birlikte değerlendirildiğinde, davacı şirket ile ihaleye katılan ve ekonomik anlamda en avantajlı ikinci teklif veren şirket arasında organik bağ bulunduğu, aralarında anlaşmak suretiyle ihaleye teklif sundukları, rekabeti engelleyecek şekilde davrandıkları ve bu itibarla, davacı şirket tarafından, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinin (b) ve (d) bentlerinin ihlâl edildiği anlaşıldığından, davacı şirketin teminat mektubunun irat kaydedilerek sözleşmenin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava dilekçesindeki iddialar ve beyanlar araştırılıp incelenmeksizin karar verildiği, davalı idarenin soruşturma raporundaki tespitleri gerçek kabul edilerek verilen kararın objektif bir değerlendirme ve inceleme sonucu alınmadığı, gerekli inceleme ve araştırma yapılmadan, soyut ve gerçek dışı iddialar hakkında ifadelerine başvurulmaksızın ve savunmaları alınmaksızın teftiş raporunun tanzim edildiği, bu rapor gerekçe hâline getirilerek karar verildiği, hukukî denetimden, hukukî dinlenilme hakkından, hakimin davayı aydınlatma ödevinden ve hukukun uygulanmasından yoksun bir yargılama sonucu verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, süresinde savunma dilekçesi vermeyen ve müzekkere gereklerini yerine getirmeyen davalı idarenin yargılamaya katkısı olduğundan bahisle lehine vekâlet ücreti takdirinde bulunulmasının usule, yasaya, hak ve hakkaniyete aykırı olduğu, organik bağ iddiasına ilişkin hususların tamamının sözleşme öncesine ve ihale aşamasına ilişkin olduğu, sözleşme imzalanıp işe başlandıktan 4 ay sonra bu hususların ileri sürülemeyeceği, idarenin daha önceden görüp değerlendirmesi gereken bu hususları işin başlamasından sonra sözleşme feshine ve irat kaydına konu edemeyeceği, organik bağ iddiasına ilişkin gerek mevzuat gerekse yargı kararlarındaki ilke ve standartların somut olayda kendileri açısından bulunmadığı, hem sözleşme feshedilip hem de teminatı irat kaydedilmekle iki ayrı ceza uygulandığı, dava konusu raporda bahsi geçen firma ile hiçbir hâl ve şartta organik bağlarının bulunmadığı, Ticaret Sicili Gazeteleri ve diğer resmi kayıtlar incelendiğinde anılan firma ile adreslerinin aynı olmadığının görüldüğü, haricen yapılan araştırma sonucunda anılan şirketin fiili ve resmî olarak faaliyette bulunduğu adreste sigortalı çalışan kaydı, elektrik, su ve internet aboneliklerinin olduğunun görüldüğü, şirket adresinde başka şirketlerin de bulunduğu ve bağımsız şekilde faaliyetlerine devam ettiği, davacı şirketin %100 oranında bütün paylarının tek kişide bulunduğu, dava dışı anılan şirket veya başka hiç bir şirketle herhangi bir ortaklık ilişkisinin bulunmadığı, dava dışı firmanın temsilcisi ile davacı şirketin temsilcisi evli olarak görünse de tarafların şiddetli geçimsizlik ve boşanma davaları sebebiyle ayrı yaşadıkları, çocuklarının ruhsal sağlığı için boşanma işlemlerinin tamamlanamadığı ancak ayrı evlerde yaşadıkları, birbirlerinin ticari tercihleri ve yaşamları üzerinde hak sahibi olmadıkları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlarda ihalelere katılımda hısımlığa ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, bu konudaki yargı ve Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararlarında yalnızca evlilik ilişkisi veya akrabalık bağı bulunmasının organik bağın varlığı için yeterli görülmediği, evlilik ilişkisinin varlığı baştan beri bilinen ve belirlenebilir bir durum olduğu, bu sebeple en başta değerlendirme dışı bırakılmalarının değerlendirilebileceği, anılan raporda adı geçen ...’nun firmalarının sigortalı çalışanı olduğu, adı geçen diğer şirket ile hiçbir bağ ve ilişkisinin olmadığı, firma sahiplerinin görünürdeki evlilik ilişkisinden dolayı tanışıklıklılarının olağan bir durum olduğu ve dolayısıyla bu şahıstan destek alınmasının hatır ilişkisinden kaynaklandığı, bu kişi tarafından teminat mektuplarının farklı bankalardan farklı tarihlerde alındığı, daha önce aralarında geçen bir uyuşmazlık dolayısıyla davalı idarenin kötü niyetli hareket ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, kararın usul ve yasaya uygun olduğu, davacının iddiaların yersiz olduğu, mahkemenin talebi üzerine dava konusu işleme ilişkin tüm bilgi ve belgelerin süresinde sunulduğu, idari işlemin tesis edilmesi aşamasında gerek davacı gerekse başka kurumlardan tüm bilgi ve belgeler toplanarak objektif kriterlerle soruşturmanın yürütüldüğü, ihalelerde rekabeti engelleyici unsurlardan olan şirketler arasında organik bağın somut olaydaki deliller birlikte değerlendirilmek ve emsal Kurul kararlarındaki kriterler ile desteklenmek suretiyle ortaya konulduğu, söz konusu soruşturma raporunda bu kriterlerden çok daha fazlasının bulunduğu, dava dilekçesi ve temyiz dilekçesi ekinde sunulan ve organik bağ bulunduğu belirtilen firmanın farklı adreste olduğunu gösterir Ticaret Sicili Gazetesi'nin 12/11/2020 tarihli ve soruşturmaya konu ihaleden sonra soruşturma sürecine denk gelen bir tarihe ait olduğu, firmaların aynı adreste olmadığına ilişkin sunulan bilgi ve belgelerin raporda değerlendirildiği ve daha kuvvetli diğer delilleri bertaraf edecek mahiyette görülmediği, soruşturmaya konu iki şirket sahibinin evli olduğunun İçişleri Bakanlığı Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü ile yapılan yazışmalardan görüldüğü, ihale aşamasında idare çalışanları tarafından gerekli kontrollerin yapılmamış olmasının ihaleye katılan firmaya ilişkin sakatlığın sonradan tespitini geçersiz kılmayacağı, teminat mektuplarının farklı bankalardan alındığı ancak aynı tarihli ve aynı tutarlı ve aynı kişi tarafından teslim alınmasının ticari hayatın olağan akışı ve basiretli tacir sıfatıyla uyuşmadığı, soruşturma raporunda şirketler arası organik bağın varlığı ve irade birliği içerisinde hareket edildiği tek bir olgu üzerinden değil birbirini destekleyen birçok delilin bir araya getirilmesiyle yapıldığı, ayrıntılı şekilde bu hususların raporda tek tek sayıldığı, davacı şirketin soruşturma konusu fiil ve davranışlarının sözleşme öncesi ve ihale sürecine ilişkin rekabeti engelleyici nitelikte olduğu, raporda 10 ayrı noktadan organik bağı bulunduğu tespit edilen şirketlerin irade birliği içerisinde hareket etmelerinin ihalede rekabeti engellemesi ve dolaylı olarak birden fazla teklif verme niteliği taşıdığından 4734 sayıılı Kanun'un 17. maddesinin (b) ve (d) bentlerini açıkça ihlâl ettiğinin ortaya koyulduğu, sözleşmenin feshi ve teminatın irat kaydının iki ayrı ceza olmadığı, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 21. maddesinde öngörülen yaptırımlar olduğu, ... adlı kişinin diğer firma ile ilişkisi bulunmadığı iddiasının doğru olmadığı, yapılan inceleme neticesinde, adı geçenin idarelerinin birçok hizmet alımında anılan firma adına ihaleye katılma, teklif verme ve sözleşme imzalama ile ilgili yetki vekâletnamesinin bulunduğu ve bu firma adına ihalelere katılıp sözleşme imzaladığının tespit edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.