BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 26. Hukuk Dairesi 2019/2223 Esas 2022/1135 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
26. HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No....
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
26. HUKUK DAİRESİ

...


T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
....

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 08/03/2019
NUMARASI :...
DAVANIN KONUSU : Tazminat

KARAR TARİHİ : 22/04/2022
GEREKÇELİ KARAR
YAZILMA TARİHİ : 09/05/2022

Mahalli mahkemesince verilen karara karşı davalı ... ... A.Ş. vekili ve davalı ... Belediyesi vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olup, başvuru şartlarının yerine getirildiği dosya üzerinde yapılan ön inceleme ile anlaşılmakla yapılan istinaf incelemesi sonunda;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; 12/05/2016 tarihinde, davalı ... Belediyesi tarafından düzenlenen ... gezisinde dava dışı ...idaresinde bulunan ...plakalı aracın yapmış olduğu tek yanlı kaza sonucunda araçta yolcu olarak bulunan ve davacılar ... ile ...'nin kızları, diğer davacıların ise kardeşleri olan ...'ın vefat ettiğini, kazaya karışan aracın Zorunlu Karayolu Taşımacılık Sigortası ile Genişletilmiş Kasko Sigortası'nın davalı ... şirketi tarafından yapıldığını, kazada desteklerini kaybeden ... ve ... için 100,00'er TL destekten yoksun kalma tazminatının davalı ... şirketi için temerrüt tarihinden, davalı belediye için kaza tarihinden itibaren işleyen ticari faizi ile birlikte, davacı ... ve ... için 25.000,00'er TL ve diğer davacılar için 10.000,00'er TL manevi tazminatın davalı ... şirketi için dava tarihinden, davalı belediye için olay tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın tam yargı davası olduğunu ve idari yargı yerinde bakılması gerektiğini, davaya bakmaya yetkili mahkemenin İstanbul ... Adliyesi Mahkemeleri olduğunu, davalı belediyenin 2016 yılı yurt içi kültür gezileri organizasyonu kapsamında 26/04/2016 tarihli sözleşme ile 28/04/2016-31/12/2016 tarihleri arasında ... ... Şirketine ihale ederek devir ettiğini ve kazaya karışan ...plakalı aracın da dava dışı şirket tarafından ...'den kiralandığının dikkate alındığında davalı belediyenin kaza nedeni ile doğan zarar ile bağlantısı ve işleten sıfatı bulunmadığından davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmesini, kaza nedeni ile doğan zarardan kiralayan şirket ve sürücünün sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Davalı ... ... ... ... Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; kazaya karışan ...plakalı aracın zorunlu karayolu taşımacılık sigortasının ve genişletilmiş kasko sigortasının davalı ... şirketi tarafından yapıldığını, taşımacılık sigortasının sadece bileti olan yolcuları kapsaması ve müteveffanın bileti olmaması nedeni ile taleplerin teminat dışı olduğunu, kaza nedeni ile doğan zarardan davalı şirketin poliçe limitleri ile sınırlı olarak ve sigortalısının kusuru oranında sorumlu olduğunu, manevi tazminatın zenginleşme aracı olmaması gerektiğini ve davacı tarafça talep edilen manevi tazminat miktarlarının fahiş olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkeme; davalı ... şirketinin yetki itirazı bulunmadığından mahkemenin yetkisinin kesinleşmesi nedeni ile diğer davalının yetki itirazının da yerinde görülmediğini, davalı ... Belediyesi tarafından düzenlenen gezi programında dava dışı ...'e ait olan ve sürücü ...idaresinde bulunan ...plakalı aracın direksiyon hakimiyetinin kaybederek yaptığı kaza sonucunda araçta yolcu olarak bulunan ...'ın hayatını kaybettiğini, kazanın meydana gelmesinde sürücünün tam kusurlu olduğunu, davalı belediyenin geziyi düzenleyen ve işleten olarak, davalı ... şirketinin ise Genişletilmiş Kasko Poliçesi'ni düzenleyen olarak sorumluluğunun bulunduğunu, davacı tarafın maddi tazminat talebinin yargılama aşamasında yapılan ödeme nedeni ile konusuz kaldığını, manevi tazminat talebinin ise davacı anne ... ve ... ile müteveffanın kardeşi olan diğer davacılar yönünden kabulü ile; davacı ... için 25.000,00-TL, davacı ... için 10.000,00-TL, davacı ...için 10.000,00-TL, davacı ... için 10.000,00-TL, davacı ... için 25.000,00-TL manevi tazminatın (miras payları oranında 6.250,00-TL'den mirasçı sıfatı ile ..., ..., ..., ...'a verilmesi kaydı ile) davalı ... Belediye Başkanlığı yönünden kaza tarihinden itibaren, davalı ... ... ... ... ... Şirketi yönünden dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile müştereken ve müteselsilen tahsiline karar vermiştir.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme kararının gerekçesinin olmamasının yasaya aykırı olduğunu, davalı belediyenin 2016 yılı yurt içi kültür gezileri organizasyonu kapsamında 26/04/2016 tarihli sözleşme ile 28/04/2016-31/12/2016 tarihleri arasında ... ... Şirketine ihale ederek devir ettiği ve kazaya karışan ...plakalı aracın da dava dışı şirket tarafından ...'den kiralandığı dikkate alındığında davalı belediyenin kaza nedeni ile doğan zarar ile bağlantısı ve işleten sıfatı bulunmaması rağmen aleyhine hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, süresi içerisinde yapılan yetki itirazına rağmen dosyanın yetkili Çağlayan adliyesine gönderilmemesinin de hatalı olduğunu, takdir edilen manevi tazminat miktarlarının fahiş ve manevi tazminat alacağının devir edilemezliği ilkesine göre davacı ... için talep edilen manevi tazminatın mirasçılar lehine hükmedilmesinin de usul ve yasaya aykırı olması nedeni ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı ... ... ... ... A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde özetle; kazaya karışan araç için düzenlenen Artan Mali Sorumluluk ... poliçesindeki limitin 100.000,00-TL olduğunu ve limitin Ankara 26.İcra Müdürlüğü'nün 2017/23017 sayılı dosyası ve Ankara 8.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2016/770 esas ve 2017/877 karar sayılı dosyasında yapılan ödemeler ile tükendiğini, poliçe limitinin tükenmiş olması nedeni ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olması nedeni ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE
İstinaf talebinde bulunan davalı ... ... A.Ş. vekili ve davalı ... Belediyesi vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda, dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda;
Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeni ile destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
12/05/2016 tarihinde meydana gelen kaza nedeni ile hayatını kaybeden ...'ın annesi, babası ve kardeşlerinin manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne; davacılar için toplam 80.000,00-TL manevi tazminatın ödenmesine dair verilen karara karşı davalı tarafça istinaf talebinde bulunulmuştur.
Kaza yapan aracın Genişletilmiş Kasko Poliçesini düzenleyen davalı ... ... ... ... A.Ş.'nin aynı kazaya ilişkin olarak Ankara 26.İcra Müdürlüğü'nün 2017/23017 sayılı dosyası ve Ankara 8.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2016/770 esas - 2017/877 karar sayılı dosyasında ödeme yaptığını ve poliçe limitinin dolduğunu iddia ederek, yapılan ödemelerin dikkate alınmasını talep ettiği görülmüştür.
Dosya kapsamından, davaya konu kaza sebebi ile davalı ... şirketince kaza başına tek limit 100.000,00-TL manevi tazminat limitinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
KTK'nin 96. maddesi hükmüne göre, garameten ödeme ilkesi; bir rizikonun gerçekleşmesi ile zarar görenlerin birden fazla olması ve tazminat alacaklarının da ... sözleşmesinde öngörülen ... bedelinden fazla olduğu hallerde, zarar görenlerden her birinin sigortacıya karşı yöneltebileceği tazminat miktarı isteminden, ... bedelinin tazminat alacaklıları toplamına olan oranına göre indirim yapılmasını ifade etmektedir. Burada amaç, zarar görenlerin birden fazla olması halinde, sigortacının poliçede gösterilen limitle sorumlu olacağı da dikkate alınarak, zarar görenler arasında eşitliği sağlayıcı biçimde ve poliçe limitini de aşmayacak biçimde eşit paylaştırmanın sağlanmasıdır.
Diğer taraftan aynı maddenin 2. fıkrasında ise "başka tazminat taleplerinin bulunduğunu bilmeksizin zarar görenlerin birine veya birkaçına kendilerine düşecek olandan daha fazla ödemede bulunan iyiniyetli sigortacı, yaptığı ödeme çerçevesinde, diğer zarar görenlere karşı da borcundan kurtulmuş sayılır" düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosya kapsamından İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası manevi tazminat kapsamında tek limit 100.000,00-TL poliçe limiti bulunduğu, manevi tazminat klozu içeren ve davalı ... ... ... ... A.Ş.'ne kasko ... poliçesi ile sigortalı aracın tek taraflı olarak karıştığı trafik kazasında 5 ölüm ve 41 yaralanma olayı olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre, olay çoklu hasar olup poliçe limiti itibariyle, başka başvurular olması halinde yukarıda açıklandığı üzere KTK.nun 96. maddesi uyarınca garame hesabı yapılması gerektiği de açıktır.
Mahkemece; bu yöne ilişkin herhangi bir araştırma yapılmamıştır. O halde, Mahkemece davalı ... şirketi tarafından bildirilen dava dosyalarının (Ankara 26.İcra Müdürlüğü'nün 2017/23017 sayılı dosyası ve Ankara 8.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2016/770 esas ve 2017/877 karar sayılı dosyası) sonuçlanıp sonuçlanmadıkları hususları araştırılarak, varsa ilgili hasar dosyaları ile ödeme dekont ve makbuzları, dava dosyaları vs. getirtildikten sonra, yukarıda açıklanan hususlar hep birlikte tartışılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Açıklanan hukuki ve maddi vakıalar karşısında; mahkemece, dava konusu kazayla ilgili olarak tüm hasar ve derdest dava dosyaları ile ödeme dekont ve makbuzları getirtilerek, davaya etkisi araştırılmak suretiyle dava konusu talep yönünden davalı tarafın sorumluluğuna düşen miktarın tespiti için bilirkişiden garame hesabı ile ilgili gerekirse rapor alınması, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme sonucu hüküm kurulmuş olması doğru görülmediğinden davalı ... ... A.Ş. vekilinin istinaf başvurularının kabulü ile HMK.nın 353/1.a.6. maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda yeniden inceleme yapılarak ve sonucuna göre yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, davalı ... Belediyesi vekilinin istinaf sebeplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;
1-Davalı ... ... A.Ş. vekilinin istinaf başvurularının KABULÜ ile; Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verilen 08/03/2019 tarih, 2016/571 Esas - 2019/195 Karar sayılı kararının, HMK’nın 353/1-a-6.maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Dosyanın, davanın yeniden görülmesi için mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-Davalı ... Belediyesi vekilinin istinaf sebeplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına
4-İstinaf başvurma harcı dışında istinaf peşin harcı olarak alınan karar harcının istek halinde istinafa gelen davalılara iadesine,
5-İstinaf aşamasında duruşma açılmadığından davalı taraf lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-İstinaf yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesinde değerlendirilmesine,
7-Karar tebliği, kesinleştirme, harç ve gider avansı iadesi işlemlerinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda, HMK.nın 362/1-a maddesi uyarınca KESİN olmak üzere 22/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.


....





* Bu belge, 5070 sayılı Kanun hükümleri gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır.