Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2009/13790 Esas 2010/4812 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tahliye davasına dair karar davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, ihtiyaç nedeniyle kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkemece kiralananın tahliyesine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı dava konusu taşınmazı yeni iktisap ettiğini, kiralanana kamusal olarak ihtiyacı bulunduğunu iddia ederek malik sıfatı ile 6570 sayılı yasa gereğince kiralananın tahliyesini istemiştir. Davalı vekili, 6570 sayılı Yasa’nın 7. maddesinde, dava açma hakkının ihtar ve süre koşuluna bağlandığını, süre koşulu oluşmadan ihtiyaç koşulunun değerlendirilemeyeceğini savunmuştur. Mahkemece üstün kamusal nitelik taşıyan ihtiyaçta, 6570 sayılı Yasa’nın süreye bağlı koşullarının, sıkı sıkıya uygulanması kamusal amacın yerine getirilmesini engelleyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne ve kiralananın tahliyesine karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki ilk uyuşmazlık kira sözleşmesinin başlangıç ve süresi ile ilgili olup öncelikle davanın sürede açılıp açılmadığının araştırılması gerekir.
6570 Sayılı Yasa kapsamına giren bir taşınmazı iktisap eden kimse dilerse eski malik ile kiracı arasında yapılmış sözleşmeye dayanarak sözleşmenin sonunda, dilerse Yasanın 7/d maddesinde öngörülen sürelerden yararlanarak ihtiyaç nedeniyle tahliye davası açabilir. Yeni malikin bu seçeneklerden hangisi yararına ise onu tercih etme hakkı vardır. 6570 sayılı Yasanın 7/d maddesine dayanması halinde yeni malikin iktisap günü de dahil olmak üzere iktisap tarihinden itibaren bir (1) ay içinde kiralananı satın aldığını ve ihtiyacı olduğunu kiracıya bildirmesi ve yine iktisaptan itibaren iktisap günü dahil altı (6) ayın sonunda dava açması gerekir. Davanın altı ayın sonunda hemen açılması şart olmayıp sözleşme sonuna kadar açılması mümkündür. Ancak iktisabı izleyen bir ay içerisinde ihtar tebliği zorunlu olup bunun sonradan giderilmesi mümkün değildir.
6570 sayılı Yasanın 7/d maddesine göre açılacak davada tahliyeye karar verilebilmesi için ihtiyacın varlığının kanıtlanması gerekir.
6570 sayılı yasanın 7/b-c-ç maddelerine dayanan tahliye davasının anılan yasa maddeleriyle İc.İf.K.272.maddesinin kıyasen uygulanması ve yerleşmiş içtihatlar uyarınca kira akdinin hitamını takip eden bir ay içinde açılması gerekir. Daha önce veya bir aylık dava açma süresi içinde tahliye iradesi kiracıya bildirilmişse bu irade açıklaması süreyi koruyacağından bu bildirimi takip eden dönemin sonuna kadar dava açma hakkı saklı tutulmuş sayılır. Bu gibi durumlarda aktin başlangıcı olan ayın kirasının ihtirazı kayıtlı alınıp alınmaması önemli değildir.
6570 Sayılı Yasanın 1.maddesi kapsamına giren süresiz sözleşmelerde dava süresi Borçlar Kanununun 262.maddesine göre belirlenir. Anılan madde uyarınca altı (6) aylık bir dönem için üç ay önceden kiracıya feshi ihbar tebliğ ettirilmesi ve bu dönemin sonunda tahliye davası açılması gerekir. Bu gibi yerlerde Borçlar Kanunu kapsamına giren yerlerden farklı olarak tahliyeye karar verilebilmesi için feshi ihbar yeterli olmayıp davanın sebebine göre ileri sürülen iddianın kanıtlanması zorunludur.
Olayımıza gelince davacı ... tarafından açılan yeni iktisap ve ihtiyaç nedenine dayalı tahliye davasında davalının, davanın süresinde açılmadığı savunmasına rağmen mahkemece yeterli araştırma yapılmadan, 6570 Sayılı Yasanın süreye ilişkin koşullarının sıkı sıkıya uygulanması kamusal amacın yerine getirilmesini engelleyeceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi doğru değildir. Davanın süresinde açılıp açılmadığı kamu düzenine ilişkin olup bu hususun mahkemece resen dikkate alınması gerekir, kamu düzenine ilişkin bir itiraz var iken taraflardan birinin ihtiyacına üstünlük sağlanarak süre itirazının nazara alınmaması yasalar karşısında eşitlik kuralına da aykırıdır. Davanın süresinde açılıp açılmadığının tespiti için öncelikle kira sözleşmesinin başlangıcının, süresinin, böylece sona eriş tarihinin bilinmesi, kural olarak da kira sözleşmesinin başlangıç tarihini ve süresini davacının kanıtlaması gerekir. Davacı tarafından bildirilen tarihlere ve sürelere davalı karşı çıkarsa yasa hükümleri ve ilke kararları doğrultusunda bu hususların hadise olarak çözümlenmesi bu konuda taraf delillerinin toplanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken mahkemece bu hususlar üzerinde durulmadan davanın süre yönünden reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 22.4.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.