Danıştay 13. Daire 2021/2097 Esas 2021/2833 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2097
Karar No:2021/2833


TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVACI) …
2. (DAVACI YANINDA MÜDAHİL) …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı - …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Elazığ ili, Sivrice ilçesi, … köyünde bulunan mülkiyeti Hazine'ye ait … ada, … parsel numaralı 1.250 m2 yüz ölçümlü taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle satışına ilişkin 14/01/2020 tarihli ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce; dava konusu ihaleye ilişkin taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 45. maddesi uyarınca 6.500,00-TL muhammen bedel üzerinden açık ihale usulüyle 14/01/2020 tarihinde saat 10:30'da satışına olur verilmesi üzerine duyurunun yapılması için … tarih ve … sayılı Sivrice Kaymakamlığı yazısı ile ilgili kurumlardan ihalenin ilan edilmesinin istendiği, ihale ilan metninin 22/11/2020 tarihinde taşınmazın bulunduğu köyde ilan tahtasında; 26/12/2019 tarihinde Sivrice Hükümet Konağı ilan tahtasında; 27/12/2019, 02/01/2020 ve 09/01/2020 tarihlerinde Sivrice Belediye Başkanlığı'nca hoparlörle ilan edildiği ve ilan panosuna ilan metninin asıldığı; yapılan ihaleye yalnızca taşınmazın satışını talep eden …'ın katıldığı ve 6.700,00-TL tutarında teklif sunulduğu, ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılmasına karar verildiği, ihale komisyon kararının 15/01/2020 tarihinde ita amirince onaylandığı, bunun üzerine satış ihalesinin iptali istemiyle davacı tarafından bakılmakta olan davanın açıldığı,
Bu durumda, mülkiyeti Hazine'ye ait taşınmazın satışına ilişkin ihale ilanının, 2886 sayılı Kanun'un 17. maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak ihalenin yapılacağı belediye ve hükümet binalarının ilan panolarına asılarak ve belediye hoparlörüyle 27/12/2019, 02/01/2020 ve 09/01/2020 tarihlerinde üç kez duyurulmak suretiyle ilan edildiği, bunların haricinde zorunlu olmadığı hâlde taşınmazın bulunduğu … köyünde de ilan edilerek duyurulduğu, ayrıca ihaleye çıkılmadan önce taşınmaz ile ilgili alanda inceleme yapılarak söz konusu taşınmazın boş ve işgalsiz olduğu, üzerinde herhangi bir muhdesat bulunmadığı yönünde tespit yapıldığı; dolasıyla, davalı idarece yapılan ihalede rekabet ve açıklık ilkelerine uygun hareket edildiği anlaşılmış olup, anılan Kanun'da öngörülen şartlara uygun yapılan ilan ve ihale işlemleri sonrası ihaleye tek kişinin katılmış olmasının da ihaleyi sakatlayan bir neden olamayacağından bahisle dava konusu ihalede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davacı ve davacı yanında müdahil tarafından, söz konusu taşınmaz üzerinde kendilerine ait muhdesat bulunduğuna dair iddialarını ispatlar nitelikte bilgi ve belge sunulmadığı gibi dava dosyasında da buna ilişkin herhangi bir bilgi ve belgenin de yer almadığından bahisle, söz konusu iddia hukuken itibar edilebilir nitelikte bulunmamıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı ve davacı yanında müdahil tarafından, dava konusu ihaleye ilişkin taşınmaz üzerinde taraflarına ait meyve ağaçlarının bulunduğu, bu ağaçların meyvelerinin kendilerince toplandığı, ayrıca taşınmaz üzerinde eski yapılara ait temellerin de bulunduğu, davalı idarenin taşınmazın boş ve işgalsiz olduğu yönündeki tespitinde isabet bulunmadığı, muhdesat sahipleri ve üçüncü şahıslara haber verilmeksizin ihalenin yapıldığı, taşınmazın bulunduğu köyde ihalenin ilan edilmediği, dava konusu ihalede rekabet ortamının oluşmaması nedeniyle kamunun zarara uğratıldığı, keşif taleplerinin bulunmasına rağmen İdare Mahkemesi'nce bu istem karşılanmaksızın eksik inceleme ve değerlendirmede bulunulmak suretiyle karar verildiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Dava dışı ... tarafından, Elazığ ili, Sivrice ilçesi, … köyünde bulunan mülkiyeti Hazine'ye ait … ada, … parsel numaralı 1.250 m2 yüz ölçümlü taşınmazın satın alınmak istendiğinden bahisle Sivrice Kaymakamlığı'na yapılan 25/09/2019 tarihli başvuru üzerine söz konusu taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle satışına ilişkin 14/01/2020 tarihli ihalenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun "İlkeler" başlıklı 2. maddesinde, bu Kanun'un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu; 17. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (a) alt bendinde, günlük gazete çıkan yerlerde ihalelerin, ihalenin yapılacağı yerde çıkan gazetelerde en az bir gün aralıkla yayınlanmak suretiyle iki defa duyurulacağı, gazete ile yapılacak ilk ilan ile ihale günü arasının 10 günden, son ilan ile ihale günü arasının 5 günden az olamayacağı; aynı maddenin (b) alt bendinde, günlük gazete çıkmayan yerlerdeki ihalelerde ilanın, bu fıkranın (a) bendindeki süreler içinde ilgili idare ile hükümet ve belediye binalarının ilan tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılacağı, bu işlemlerin bir tutanakla belgeleneceği, bu yerlerde en çok 7 gün aralıklarla gazete çıkıyorsa ayrıca gazete ile bir defa ilan yapılacağı; 18. maddesinde, ilanlarda belirtilmesi zorunlu olan hususların neler olduğu sayılmış; 20. maddesinde, 17. ve 18. maddelerdeki düzenlemelere uygun olmayan ilanların geçersiz sayılacağı, bu durumda ilan yenilenmedikçe ihalenin yapılamayacağı, ilanların geçersizliğinin ihale yapıldıktan sonra anlaşılması hâlinde, ihale veya sözleşmenin feshedileceği, ancak, işte ivedilik ve ihalede Devlet'in yararı varsa, ihale ve sözleşmenin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın uygun görüşü ve birinci derece ita amirinin onayı ile geçerli sayılabileceği, ihalenin veya sözleşmenin bozulması hâlinde, müteahhit veya müşterinin fesih tarihine kadar yapmış olduğu gerçek masrafları ile varsa tahakkuk etmiş hakedişlerinin verileceği kuralına yer verilmiştir.
19/06/2007 tarih ve 26557 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, Hazine'nin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması, kiraya verilmesi, ön izin verilmesi ve üzerlerinde irtifak hakkı kurulması, Devlet'in hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi, ön izin ve kullanma izni verilmesi ile ecrimisil ve tahliye işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu belirtilmiş; "İhalenin ilanı" başlıklı 19. maddesinin birinci fıkrasında,
"(1) İhale konusu olan işler, aşağıdaki usul ve esaslara göre isteklilere ilan yoluyla duyurulur.
a) İhalenin yapılacağı yerdeki ilanlar;
1) Günlük gazete çıkan yerlerde ihaleler, ihalenin yapılacağı yerde çıkan gazetelerde en az bir gün aralıkla yayımlanmak suretiyle iki defa duyurulur.
2) Gazete ile yapılacak ilk ilan ile ihale günü arası on günden, son ilan ile ihale günü arası beş günden az olamaz.
3) Günlük gazete çıkmayan yerlerdeki ihalelerde ise ilan, bu fıkranın (1) numaralı alt bendindeki süreler içinde defterdarlık veya malmüdürlüğü ile Hükûmet ve belediye binalarının ilan tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılır. Bu işlemler bir tutanakla tespit edilir. Bu yerlerde en çok yedi gün aralıkla çıkan gazete varsa, ayrıca gazete ile de bir defa ilan yapılır."; aynı maddenin üçüncü fıkrasında, ihale komisyonlarının, gerektiğinde basın ve yayın organlarının ihale işlemlerini izlemesi de dâhil olmak üzere, ihalenin rekabet ve açıklık ilkelerine uygun şekilde yapılmasını sağlayan her türlü tedbiri alacağı; 20. maddesinde, ilanlarda belirtilmesi zorunlu olan hususların neler olduğu sayılmış; 22. maddesinde, 19. ve 20. maddelere uygun olmayan ilanların geçersiz sayılacağı, bu durumda ilan yenilenmedikçe ihalenin yapılamayacağı, ilanların geçersizliğinin ihale yapıldıktan sonra anlaşılması hâlinde, ihale veya sözleşmenin feshedileceği, ancak, işte ivedilik ve ihalede Devlet'in yararı varsa, ihale ve sözleşmenin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın onayıyla geçerli sayılabileceği, ihalenin veya sözleşmenin bozulması hâlinde, müşterinin fesih tarihine kadar yapmış olduğu gerçek masraflarının verileceği kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden, ihalelerde esas alınan açıklık ve rekabet ilkeleriyle, gereksinimlerin en uygun şartlarda ve zamanda karşılanması amaçlanmaktadır. Bu ilkelerin hayata geçirilebilmesi için de herşeyden önce sözleşme konusunun herkese duyurulması ve mümkün olduğu kadar çok sayıda kişinin ihaleye katılımının sağlanması gerekmektedir. Bu nedenle, 2886 sayılı Kanun, kamu ihalelerinin yapımından belli bir süre önce ilan yoluyla kamuya duyurulmalarını öngörmüştür.
Dava dosyasının incelenmesinden, Elazığ Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı oluru ile, Elazığ ili, Sivrice ilçesi, … köyünde bulunan mülkiyeti Hazine'ye ait … ada, … parsel numaralı 1.250 m2 yüz ölçümlü taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 45. maddesi uyarınca ve 6.500,00-TL muhammen bedel üzerinden açık teklif usulüyle satışa çıkarılmasına karar verilmesi üzerine, Sivrice Kaymakamlığı Milli Emlak Şefliği'nin … tarih ve … sayılı yazısı ile söz konusu taşınmazın satışına ilişkin ilan metni, belirtilen yazı ekinde Elazığ Valiliği ile aynı ildeki dokuz kaymakamlığa gönderilerek, satışı yapılacak taşınmazlara ait ilan metninin, ilan panosuna asılarak gerekli duyurunun yapılması ve ilanın yapıldığına dair ilan tutanağının ihale tarihinden önce Sivrice Kaymakamlığı'na (Milli Emlak Şefliği'ne) gönderilmesi istenilmiştir.
Ayrıca, Sivrice Milli Emlak Şefliği'nin … tarih ve … sayılı yazısı ile söz konusu taşınmazın satışına ilişkin ilan metni, belirtilen yazı ekinde Sivrice Belediye Başkanlığı'na gönderilerek, ilanın belediyenin mutat vasıtalarıyla yapıldığına ilişkin tutanağın, ihale tarihinden önce Kaymakamlığa (Milli Emlak Şefliği'ne) gönderilmesi istenmiştir.
Öte yandan, Sivrice Milli Emlak Şefliği'nin … tarih ve … sayılı yazısı ile … Köy Muhtarlığı'ndan, söz konusu taşınmazın satışının yapılacağı, ihale ilanının herkesin görebileceği yerde asılarak, ilanın yapıldığına dair tutanağın ihale tarihinden önce Kaymakamlığa (Milli Emlak Şefliği'ne) gönderilmesi istenmiştir.
Sivrice Milli Emlak Şefliği'nin söz konusu yazıları üzerine, dava konusu ihaleye ilişkin ilan metninin, 26/12/2019 tarihinde, Sivrice ilçesi hükümet binasının ilan panosuna asıldığına dair tutanağın Kaymakamlığa gönderildiği ve Sivrice Belediye Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısı ile söz konusu ilanın, belediye hoparlörü ile 27/12/2019, 02/01/2020 ve 09/01/2020 tarihlerinde yapıldığına ilişkin "hoparlör ilan tutanağının" gönderildiği anlaşılmıştır.
Mahkemenin 28/10/2020 tarihli ara kararı ile davalı idareden, dava konusu ihaleye ilişkin ilanın, … Köy Muhtarlığı tarafından köyde herkesin görebileceği yerde asılarak ilan edildiğini gösterir askı ilan tutanağı, fotoğraf vb. bilgi ve belgelerin onaylı okunaklı örneklerin gönderilmesinin istenilmesine karar verilmiş olup, Sivrice Kaymakamlığı İlçe Jandarma Komutanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısının ekinde, söz konusu ilanın 11/11/2020 ve 21/11/2020 tarihleri arasında -ihale tarihinden sonra- … köyünde ilan panosuna asılarak ilan edildiğine dair tutanak gönderilmiştir.
Sivrice Kaymakamlığı'nca 14/01/2020 tarihinde yapılan dava konusu ihaleye tek isteklinin katıldığı ve bu istekli tarafından sunulan 6.700,00-TL teklifin ihale komisyonca uygun görülerek dava konusu ihalenin bu istekli uhdesinde bırakılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Dairemizin 24/06/2021 tarihli ara kararı ile uyuşmazlığın çözümlenebilmesine yönelik olarak davalı idareden, dava konusu ihaleye ilişkin ilanın, 2886 sayılı Kanun'un 17. maddesi ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 19. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendindeki süreler içinde defterdarlık veya mal müdürlüğü ve belediye binalarının ilan tahtalarına asılan yazılar ile yapılıp yapılmadığının; ihalenin yapıldığı yerde en çok yedi gün aralıkla çıkan gazete olup olmadığının; varsa, gazete ile bir defa ilan yapılıp yapılmadığının; ayrıca, ihaleye iştirakin ve rekabetin artırılması için diğer usullere (broşür, SMS, e-mail vb.) başvurulup başvurulmadığının sorulmasına ve varsa ilanların onaylı birer örneğinin istenilmesine karar verilmiştir.
Davalı idarenin … tarih ve … sayılı cevabî yazısında, dava konusu ihaleye ilişkin ilanın, 2886 sayılı Kanun'un 17. maddesi uyarınca yapıldığı belirtilerek, buna ilişkin bilgi ve belgeler söz konusu cevabî yazının ekinde sunulmuştur.
Gerek savunma dilekçesi gerekse Dairemizin anılan ara kararı üzerine davalı idare verilen cevabî yazı ekinde sunulan bilgi ve belgelerden, dava konusu ihaleye ilişkin ilan metninin, Sivrice ilçesinde hükümet binasının ilan panosuna asılarak ve Sivrice Belediye Başkanlığı'nca hoparlörle ilan edilmek suretiyle duyurulduğu açık olsa da, Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik'in 19. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, ihalenin sıhhati için ilanın, belediye yayın araçları ile duyurulmasının yanı sıra, ilan metninin defterdarlık veya mal müdürlüğü ile hükümet ve belediye binalarının ilan tahtalarına asılmasının da zorunlu olması karşısında, dava konusu ihaleye ilişkin ilan metninin, Sivrice ilçesinde, defterdarlık veya mal müdürlüğü ile belediye binalarının ilan tahtalarına asılarak ilan edildiğine ilişkin olarak düzenlenmiş tutanakların bulunmaması ve yapılan bu ihaleye bir kişinin katıldığı göz önünde bulundurulduğunda, dava konusu ihaleye ilişkin satış ilanının usûlüne uygun olarak yapılmadığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, usûlüne uygun olarak ilan edilmeden gerçekleştirilen dava konusu ihalede hukuka uygunluk, bu ihalenin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.



KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı ve davacı yanında müdahilin temyiz istemlerinin kabulüne;
2.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4.Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL müdahil yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacı yanında müdahile verilmesine,
6.Posta giderleri avansından artan tutarların davacı ve davacı yanında müdahile ayrı ayrı; istemi hâlinde temyiz aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının ise davacıya iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 14/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.