Danıştay 8. Daire 2018/6918 Esas 2021/3761 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6918
Karar No : 2021/3761

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ...
2- ... Uluslararası Madencilik İnş. Taah. Nak. Paz. Anonim Şirketi

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Bursa İli, Osmangazi İlçesi, ... Mahallesi, Bursa İşletme Müdürlüğü, Orhangazi İşletme Şefliği hudutları dahilinde İR:... no'lu ruhsat sahasına ilişkin olarak verilen maden işletme, altyapı tesisi ve tesis sahası izin olurlarının süresi içinde bedelleri ödenmediği ve taahhütname verilmediğinden bahisle iptaline ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:..., K:… kararda; 16.344,94 m² alana ilişkin 16.12.2011, 24.08.2010, 21.10.2011 ve 25.08.2010 tarihli izin olurlarının iptaline yönelik kısmının iptali istemiyle açılan davada; davalı idare tarafından sunulan savunma dilekçesinde eski izin olurlarının yürürlükten kalktığı ve verilen iznin yeni izin olduğu, Yönetmeliğin 11. maddesinin uygulama bulmayacağı, Yönetmeliğin 7. maddesinin ihlal edildiği ileri sürülmekte ise de, izin olurlarının iptaline dair işlem içeriğinde dayanak Yönetmelik maddesine yer verilmediği, tebliğ işleminde ise Yönetmeliğin 11/4 maddesine göre tebligatın yapıldığı, ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli ve teminatın üç kez istenilmesine yönelik dayanak mevzuat maddesinin yazılmamış olsa bile yönetmeliğin yürürlükten kalkan 11/1 maddesinin g bendi olduğu sabit olup bu haliyle işlem sürecinin 11. madde hükümleri doğrultusunda tamamlandığından işlem ve savunmanın birbiriyle çelişkili olduğu, talebin 7. madde kapsamında kesin izin olarak değerlendirilmediği, 19/04/2015 tarihinde yürürlükten kalkan yönetmelik maddesinin ise doğrudan mevcut izinlere yönelik olarak farklı yıllara ilişkin bir düzenleme olduğu, bu haliyle bile son iki ödeme yazısının 2015 yılına ait olması karşısında 3 kez tekerrür etmiş olma koşulunun dahi gerçekleşmediği, öte yandan ... tarih ve ...sayılı işlem ile eski tarihli 4 izin olurunun işlemden kaldırılmasının teklif edildiği halde 4 ayrı alan için 20.07.2020 tarihine kadar izin verilmesinin uygun görülmesine ilişkin ... tarih ve ... nolu Olur işleminde teklif işlemine değinilmediğinden işlem sürecinin bu yönüyle de sakat olduğu, bunun yanı sıra, davacının 446.702,27.-TL tutarlı mevcut borcunun 10 taksit halinde ödenmesi konusunda davalı idare temsilcisi ile 09/08/2017 tarihli borç tasfiye protokolü imzalandığı ve 3 taksidin ödendiğinin anlaşıldığı, bu itibarla yukarıda yapılan açıklamalar ile idari işlemin mevzuata aykırı olarak tesis edildiği görülmekte olup davacının protokol hükümlerine uygun olarak borç taksitlerini belirlenen süre içerisinde ödemek suretiyle borçlarını ödeme konusunda iradesini gösterdiği, buna göre dava konusu işlemin 116.344,94 m² alana ilişkin 16.12.2011, 24.08.2010, 21.10.2011 ve 25.08.2010 tarihli izin olurlarının iptaline yönelik kısmında hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Orman Kanunun 16. maddesinin Uygulama Yönetmeliğinin "Kesin İzin" başlıklı 7. maddesinde; Bakanlıkça uygun görülenlere ruhsat süresi dikkate alınarak izin verileceği, Ormanlık alanda verilen izinin, müracaat sahibine tebliğ edileceğinin, tebligat tarihinden itibaren üç ay içinde bedellerin ödenmemesi, teminatın veya onaylı taahhüt senedinin verilmemesi halinde saha tesliminin yapılmayacağını ve herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın iznin iptal edileceğinin düzenlendiğini; davacı tarafından süresinde bedellerin yatırılmadığını aynı zamanda taahhüt senedinin de verilmediğini bu nedenle dava konusu işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Bursa İli, Osmangazi İlçesi, ... Mahallesi, Bursa İşletme Müdürlüğü, dahilinde bulunan 99.72 hektarlık alanda İR:... nolu II-A Grup işletme ruhsatına sahip olan davacının, muhtelif tarihlerde yapılan başvurular üzerine maden tesisi (kırma eleme sahası) izni, maden açık işletme izni, altyapı tesis (pasa döküm) izni, maden altyapı tesis izni verildiği, aynı davacı tarafından ruhsat sahası içerisinde izin verilen 27027,88 m² lik alana ek olarak 89.217,06 m² lik açık işletme izninden oluşan toplam 116.244,94 m² lik maden açık işletme izni verilmesini, 6.742,87 m² lik maden tesis (kırma eleme sahası) izninin devamını, 46796,31 m² lik alan ile 60536,89 m² lik alan toplamı olan 101.251,42m² lik maden altyapı tesis izninin devamı ile 43.282,12 m² lik yeni altyapı tesis izin talebiyle birlikte toplam 144.533,54 m² lik altyapı tesis izni verilmesini konu alan 20.09.2012 tarihli talep dilekçesinin davalı idareye sunulması üzerine Yönetmelik koşullarına uyulması şartıyla 267.521,35 m² ormanlık sahanın maden açık işletme, altyapı tesisi ve kırma-eleme tesisi olarak kullanılmasında 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesine göre sakınca bulunmadığı şeklinde kanaat belirtir 28.05.2013 tarihli raporun hazırlanmıştır.
... tarih ve ...sayılı işlem ile eski tarihli dört izin olurunun işlemden kaldırılmasının teklif edildiği, teklif işleminin devamında yer alan süreç içerisinde ise 116.244,94 m² lik maden açık işletme alanı, 6.742,87 m² lik maden tesis (kırma eleme sahası) alanı, 144.533,54 m² lik altyapı tesis alanı için 20.07.2020 tarihine kadar izin verilmesinin uygun görülmesine ilişkin ... tarih ve ... nolu Olur işleminin tesis edildiği, iş bu işlem tarihinden sonra ise noter tasdikli taahhütname ile birlikte ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli ve teminata ilişkin belgelerin ... tarih ve ... sayılı, ... tarih ve ... sayılı, ... tarih ve ... sayılı işlem ile 3 kez istenildiği halde izin sahibi olan davacının izin süresi içinde bedelleri ödemediği ve taahhütname vermediğinden Yönetmeliğin ilgili hükümleri gereği verilen iznin iptaline ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine iş bu işlemin 116.344,94 m² alana ilişkin 16.12.2011, 24.08.2010, 21.10.2011 ve 24.08.2010 tarihli izin olurlarının iptaline yönelik kısmının üzerine bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesinde, devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, Çevre ve Orman Bakanlığınca bedeli alınarak izin verileceği ve maddenin uygulanması ile ilgili tanım, şekil, şart ve esaslar yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.
18/04/2014 tarih ve 28976 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Orman Kanununun 16 ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin "Kesin izin " başlıklı 7. maddesinde; "(1) Bakanlıkça uygun görülenlere ruhsat süresi dikkate alınarak izin verilir. Ormanlık alandan verilen izin, müracaat sahibine tebliğ edilir. Tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde izin sahibinden teminat, bedeller ve onaylı taahhüt senedi istenir. Tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde bedellerin ödenmemesi, teminatın veya onaylı taahhüt senedinin verilmemesi halinde ise saha teslimi yapılmaz, her hangi bir bildirime gerek kalmaksızın izin iptal edilir. İptal işlemi ilgiliye bildirilir. Aynı yerle ilgili yeniden izin talep edilmesi yeni izin talebi olarak değerlendirilir.
(2) Maden işletme izinlerinde, izin sahibi; izne konu alanı kapsayan işletme izin belgesini orman idaresine vermeden saha teslimi yapılmaz.
(3) Madencilik faaliyetine başlanılmadan önce izin sahibine, maden işletme ile tesis izin alanları, maden stok alanı, pasa döküm alanı, verimli toprak depolama alanı ve atık barajı izin sahasının sınırlarının köşe noktalarına zeminden en az iki metre yükseklikte koordinat değerleri belirli sabit işaretler tesis ettirilir. İki nokta arası 25 metreden fazla olamaz. Sabit işaretler izin süresi ve rehabilite izleme sürecinde muhafaza edilir. Aksi halde madencilik faaliyetine müsaade edilmez.”
(4) İzin verilmemesi halinde durum ilgiliye tebliğ edilir.
(5) Ruhsat alanında maden arama, maden işletme veya hammadde üretimi için ormanlık alanlarda Bakanlıkça veya ormanlık alan dışında ilgili kurumlarca izin verilmiş ise, bu ruhsata dayalı olarak madencilik faaliyetleri için gerekli ve orman alanı içinde yapılması zorunlu tesislere ve altyapı tesislerine ruhsat alanı içinde, talep edilen altyapı tesislerinin ruhsat alanı içinde yapılması için uygun alan bulunulmadığının heyet tarafından tespit edilmesi halinde ruhsat alanı bitişiğinde izin verilebilir.
(6) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için hammadde üretim izin belgesine dayanarak orman alanları içinde bu amaçla yapılacak işletme faaliyetleri, tesis ve altyapı tesislerine bu Yönetmelik hükümlerine göre izin verilir.
(7) İzin başlangıç tarihi; izin olurunda izin başlangıç tarihi belirtilmemiş ise izin olurunun verildiği tarihtir. İzin süresinin tamamen veya kısmen uzatıldığı izinlerde izin başlangıç tarihi ilk iznin verildiği tarihtir. Farklı tarihlerde verilen izinlerin birlikte uzatılması halinde izin başlangıç tarihi yeni izin olur tarihidir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; Orman sahaları içerisinde yapılacak her türlü madencilik faaliyetine verilen izinler ile ilgili olarak, Bakanlıkça uygun görülenlere ruhsat süresi dikkate alınarak izin verilebileceği, müracaat sahibine yapılan tebliğ tarihinden itibaren üç ay içerisinde izin sahibinin teminat, bedeller ve onaylı taahhüt senedini idareye tesliminin yasal zorunluluk olduğu; tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde bedellerin ödenmemesi, teminatın veya onaylı taahhüt senedinin verilmemesi her hangi bir bildirime gerek kalmaksızın izin iptal edileceği açıktır.
Davacıya ... tarih ve ... nolu Olur işlemi ile izin verilmesinin uygun görüldüğü, ancak iş bu işlem tarihinden sonra ise noter tasdikli taahhütname ile birlikte ağaçlandırma bedeli, arazi izin bedeli ve teminata ilişkin belgelerin ... tarih ve ... sayılı, ... tarih ve ... sayılı, ... tarih ve ... sayılı işlem ile üç kez istenildiği halde izin sahibi olan davacının izin süresi içinde bedelleri ödemediği ve belgeleri teslim etmeyerek yasal zorunluluklarını yerine getirmediği açıktır.
Mahkeme kararında davacının protokol hükümlerine uygun olarak borç taksitlerini belirlenen süre içerisinde ödemek suretiyle borçlarını ödeme konusunda iradesini gösterdiği belirtilse de; 09/08/2017 tarihli borç tasfiye protokolü incelendiğinde, borçlu tarafın Orhangazi İcra Müdürlüğü'nün E:… sayılı dosyasında yer alan borcu kabul ettiğini dolayısıyla borçlarını ödeme konusunda iradesini göstermediği icra takibi neticesinde borcunu taksitlendirdiği sonucuna ulaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 14/09/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.