1. Hukuk Dairesi 2018/1880 E. , 2019/1774 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece ihalenin feshi kararının kesinleştiği ve davalı adına olan kaydın yolsuz hale geldiği gerekçesiyle tapu kaydının iptali ile tüm takyidatları ve şerhleri ile birlikte eski malik ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, davacının tapu iptali ve tescil davası açmakta taraf sıfatı ve hukuki yararının bulunmadığı, ayrıca istek olmadığı halde ihale sonucu terkin edilen tüm takyidatları ve şerhlerin yeniden tesisine karar verilmek suretiyle talep aşılarak hüküm kurulmasının da doğru olmadığı gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak davanın reddine ilişkin olarak verilen karar taraf vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava yolsuz tescil hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı, dava dışı borçlu ... aleyhine icra takibini başlattığını, takibin kesinleşmesi ile borçluya ait 1278 parsel sayılı taşınmazdaki 1/2 paya haciz konulduğunu, anılan taşınmaz üzerinde haciz devam ederken ... 14. İcra Müdürlüğünün 2012/11911 Esas sayılı takip dosyasında satış istenmesi üzerine Gaziosmanpaşa 5. İcra Müdürlüğünün 2013/303 Esas sayılı talimat dosyası ile taşınmazdaki 1/2 payın ihale suretiyle satış sonucu davalı ...Pazarlama ve Ticaret Ltd. Şti adına tescil edildiğini, ihalenin usulsüzlüğü nedeniyle ihalenin feshi davası açtıklarını ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile yeniden dava dışı önceki malik ... adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, ihalenin feshi kararının kesinleştiği ve davalı adına olan kaydın yolsuz hale geldiği gerekçesiyle tapu kaydının iptali ile tüm takyidatları ve şerhleri ile birlikte eski malik ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, davalı vekilinin istinaf başvurusu ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince davacının tapu iptali ve tescil davası açmakta taraf sıfatı ve hukuki yararının bulunmadığı, ayrıca istek olmadığı halde ihale sonucu terkin edilen tüm takyidatları ve şerhlerin yeniden tesisine karar verilmek suretiyle talep aşılarak hüküm kurulmasının da doğru olmadığı gerekçesiyle ilk derece mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacı alacaklının ... 7. İcra Müdürlüğünün 2013/11856 Esas, ... 4. İcra Müdürlüğünün 2013/12779 Esas, 2013/18417 Esas, 2013/20248 Esas ve 2013/22679 Esas sayılı dosyaları ile dava dışı borçlu ... aleyhine yapılan icra takibi sonucu, borçluya ait çekişme konusu 1278 parsel sayılı taşınmazın 1/2 payına haciz koydurulduğu, haciz devam ederken alacaklısı ..., borçlusu ... olan ... 14. İcra Müdürlüğü’nün 2012/11911 Esas sayılı takip dosyası üzerinden yapılan icra takibi sonucunda satış istenmesi üzerine Gaziosmanpaşa 5. İcra Müdürlüğü’nün 2013/303 Esas sayılı talimat dosyası ile yapılan ihale sonucu taşınmazın 615.000,00 TL bedelle 15.06.2016 tarihinde davalı şirkete ihale edildiği, ihalenin kesinleşmesi sonucunda 15.07.2016 tarihinde davalı şirket adına tescil edildiği, Gaziosmanpaşa İcra Hukuk Mahkemesi"nin 29.12.2016 tarihli 2016/718 Esas, 2016/1235 Karar sayılı ilamı ile ihalenin feshine karar verildiği, kararın 27.01.2017 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür bir iddia ile davacının ihalenin usulsüzlüğünden bahisle İcra İflas Kanununun 134. maddesi hükmüne göre, ihalenin feshi isteyebileceği gibi ihale sonucu edinilen mülkiyete dayalı, tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek tapu iptali ve tescil davası açmasına da yasal bir engel mevcut değildir.
Cebri icra yoluyla ve açık arttırma suretiyle yapılan satışlar sonucu bir taşınmazın satın alınması halinde dahi, Türk Medeni Kanunu’nun 1024. maddesinde dayanılan tescilin yolsuzluğuna ilişkin dava açılabilir. Davalı ihaleye katılan sıfatını taşıyor ise, olayı bilen, hatta daha ötesi olayı yaratan ve yürüten kişidir. Bu kişinin iktisapta üçüncü kişi sayılmasına olanak yoktur. O halde, kaydın illetini teşkil eden ihalenin geçersiz işlemlere dayanması durumunda yolsuz tescilin oluşmasına neden olacağı açıktır.
Öte yandan; tapu kaydının iptal ve tescilini isteme hakkı kural olarak kayıt maliki ve onun mirasçılarına ait olup, böyle bir davanın açılmasında davacının hukuki yararının bulunması gerektiği de açıktır.
Bilindiği üzere; davacının dava hakkına sahip olması dava açabilmesi için yeterli değildir. Bundan başka davacının dava açmakta hukuki yararının da bulunması gereklidir. Yani dava hakkı hukuki yarar ile sınırlıdır.
Usul hukukunda hukuki yarar mahkemeden hukuksal korunma istemi ile bir davanın açılabilmesi için davacının bu davayı açmakta (veya mahkemeden hukuksal korunma istemekte) bir çıkarının olması gerektiğine ilişkin ilke anlamına gelir. Davacının dava açmakla hukuk kuralları tarafından haklı bulunan (korunan) bir yararı olmalı, haklarını elde edebilmesi içir mahkeme kararına ihtiyaç bulunmalı ve davacı mahkemeyi gereksiz yere uğraştırmamalıdır. Öte yandan bu yararın " hukuki ve meşru", " doğrudan ve kişisel", "doğmuş ve güncel" olması zorunludur. Nitekim 6100 sayılı HMK"nun 114. maddesinin "4" fıkrası ile hukuki yarar dava şartı olarak düzenlenmiştir.
Yukarıda açıklanan ilke ve olgular doğrultusunda somut olaya bakıldığında; haciz alacaklısı olan davacının, taşımazın önceki malike dönmesinden sonra alacağını tahsil yönünde talep hakkı doğacağından tescilin yolsuz olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmakta hukuki yararı olduğu açıktır.
Hal böyle olunca; davalı adına tesis edilmiş olan sicil kaydının ihalenin feshiyle yolsuz tescil durumuna düştüğü gözetilerek tapu kaydının iptali ile önceki malik ... adına tesciline karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Davacının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/ç maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, dosyanın kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 13.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.