BAM Hukuk Mahkemeleri Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2022/1315 Esas 2022/1020 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ANTALYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I

İNCELENEN KARARIN;
MAHKEMESİ :ALANYA ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ:24/02/2022
MAHKEMESİ :ALANYA 1.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
(Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)
TARİHİ:06/09/2021
DAVANIN KONUSU:Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ:25/04/2022
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ:25/04/2022

Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 2016 yılı nisan ayı içerisinde, kendisine ciro edilen bir kısım kiymetli evrakı kaybettiğini, bu çekler ile ilgili olarak değişik zamanlarda “zayi nedeniyle çek iptali davası” açtığını, zayi ettiğini düşündüğü ve dava açtığı çeklerin arasında davaya konu 62.150.TL bedelli, Vakıfbank ... Şubesinden verilme, keşide yeri ... , keşide tarihi 14.04.2016, keşidecisi ... , ... nolu çek de bulunduğunu, davacının bu çek ile ilgili olarak Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasından dava açtığını, davalıya çok sayıda çek verildiği için müvekkilinin bu çekin kaybedildiğini sandığını, Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin ... Esas sayılı dosyasından iş bu çek ile ilgili istirdat ve menfi tespit davası açılmak üzere tarafımıza süre verildiğini, müvekkilinin ticari faaliyette bulunduğunu, davalının da toptan ve perakende tarım ürünleri satarak ticari hayatına devam ettiğini, davalının davalıya çekleri sözleşme tarihinden önce ve sözleşme tarihinde avans olarak verdiğini, çeklerin avans olarak davalıya verildiğinin sözleşmede açıkça belirtildiğini, avans çeklerinin toplam bedeli 1.855.285 TL olduğunu, davalı 25.02.2016 tarihine kadar 1.855.285 TL değerinde yaş meyveye davacıya teslim etmesi gerektiğini, eğer bu tarihe kadar bu kadar ürünü teslim edemez ise teslim etmediği mal bedeli kadar çekin bedelsiz kalacağını, davalının 25.02.2016 tarihine kadar sözleşmede taahhüt ettiği ürünleri davacıya teslim etmediğini, çeklerin tamamının bedelsiz kaldığını, iptalini talep ettikleri çekin davalı tarafından takasa verildiğini, Davalının çeki teslim etmesinin mümkün olmadığını ifade ederek, davanın kabulüne, Çekin icra takibine konulmaması ve söz konusu çeklere dayalı olarak, davalı veya üçüncü kişiler tarafından açılacak olan icra takibinin durdurulması için ihtiyati tadbir kararı verilmesine, Eğer icra takibi açılmış ise İİK 'nın 72/2 maddesi gereğince uygun görülecek bir teminat karşılığında, icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, sonrasında bedelsiz kalan çekten dolayı; Müvekkilin açıkladığımız şekilde yukarıda bildirilen çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine ve çekin iptali ile istirdat edilerek müvekkillere teslimine, Her halde, söz konusu çekin davalı veya ciro edeceği 3.kişiler tarafından tahsil edilmesi halinde çekin ödeme tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi veya çek icra vasıtası ile ödenmek zorunda kalınır ise icra dosyasına yatırılan bedelin icra masrafları ile birlikte davalıdan geri alınmasına, Kötüniyetli davalının %20 tazminata mahküm edilmesine, yargılama giderlerinin ve vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesine, karar veritmesini talep ettiği, yapılan yargılama sonucunda Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) ... esas ... karar ve 06/09/2021 tarihli kararıyla davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu kanaatiyle görevsizlik kararı verildiği, Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi ise ... esas ... karar ve 24/02/2022 tarihli kararıyla davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) olduğu kanaatiyle karşı görevsizlik kararı verildiği, her iki mahkeme arasında görev uyuşmazlığının doğduğu, sorunun merci tayini yoluyla çözülebileceği tespit edilmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi İle Hukuki Sebepler ve Gerekçe:
Dava, Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) istemine ilişkindir.
Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararında; Antalya Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Antalya ilinin mülki sınırları (Alanya ve Manavgat Ağır Ceza Mahkemeleri yargı çevreleri hariç) belirlenmesine işbu kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) ... esas ... karar ve 06/09/2021 tarihli ilamında ise yukarıda açıklanan karar uyarınca görevsizlik kararı verildiği anlaşılmaktadır.
6100 sayılı HMK’nın 1.maddesinde mahkemelerin görevlerinin ancak kanunla düzenleneceği, görev kurallarının kamu düzenine ilişkin olduğu hükmü, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5. maddesinde ise ticari davaların Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği ve Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişkinin de görev ilişkisi olduğu belirtilmiştir. 6335 sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 5/4. maddesinde ise, yargı çevresinde ayrı bir Asliye Ticaret Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemelerine açılan davalarda görev kuralına dayanılmamış olması görevsizlik kararı verilmesini gerektirmeyeceği düzenlendiğinden yargı çevresinde Asliye Ticaret Mahkemesi bulunmayan yerlerde bir ticari uyuşmazlığın çözümü için Asliye Hukuk Mahkemesine dava açılması halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilmeksizin işin esasının görülmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Dava açmanın maddi hukuk ve yargılama hukuku bakımından birtakım sonuçları vardır. Dava açmanın yargılama hukukuna ilişkin en önemli sonuçlarından biri davanın açılması anında görevli ve yetkili olan mahkemenin artık sabit hale gelmesidir (perpetuatio fori). Bu ilkeye göre sonradan ortaya çıkan değişiklikler görevi ve yetkiyi etkilemez. Bu çerçevede ortaya çıkan ikinci önemli sonuç da mahkemenin davayı inceleme zorunluluğunun doğmasıdır. Nitekim yasa değişikliklerinde dahi ayrı ve açık bir geçiş hükmü yoksa mahkemeler görevsizlik kararı vererek ellerinde derdest bulunan dosyaları yeni kurulan mahkemeye gönderemezler; bunlara bakıp sonuçlandırmak zorundadırlar.
Yukarıda açıklanan Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu kararında, yargı çevresinin belirlenmesine ilişkin kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, görülmekte olan davaların devri ile ilgili bir düzenlemenin bulunmadığı, söz konusu genel kurul kararının görülmekte olan davaların da devredilmesi gerektiği şeklinde yorumlanarak kapsamının genişletilemeyeceği, 01/09/2021 tarihinden önce açılan eldeki davada görevli ve yetkili mahkemenin Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) olduğu anlaşıldığından Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) ... esas ... karar ve 06/09/2021 tarihligörevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle davaya Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesince bakılması gerekirken Alanya Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmediğinden, Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) ... esas ... karar ve 06/09/2021 tarihli görevsizlik kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiş aşağıda hüküm tesis olunmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davaya Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesince (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) bakılması gerekirken Alanya Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, HMK'nın 353/1-a, 353/3 maddeleri gereğince, Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) ... esas ... karar ve 06/09/2021 tarihli görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2-Yargı yeri olarak Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) olarak belirlenmesine,
Dosyanın, davanın yeniden görülmesi için Alanya 1.Asliye Hukuk Mahkemesi'ne (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) gönderilmek üzere Alanya Asliye Ticaret Mahkemesi’ne iadesine dosya üzerinden oy birliği ile KESİN olmak üzere karar verildi.25/04/2022

...