MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davanamede, derneğin feshi istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
... Cumhuriyet Başsavcılığının 10.03.2015 tarihli davanamesi ile; ... ilçesinde faaliyet gösteren "..."nin kuruluşunda tüzüğünde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi hususundaki kaymakamlık yazısının derneğin geçici Yönetim Kurulu Başkanı ..."a 15.01.2015 tarihinde tebliğ edildiği halde tespit edilen eksiklerin giderilmediği belirtilerek 4721 sayılı TMK"nın 60. maddesi ile Dernekler Yönetmeliği"nin 6. maddesi uyarınca derneğin kuruluş evrakları ve tüzüğünde tespit edilen kanuna aykırılık ve noksanlıkların yasal süresi içerisinde giderilemeyen ..."nin feshine karar verilmesi talep edilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 56. maddesine göre, dernek bir özel hukuk tüzel kişisi olup Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 33. maddesinin yollaması ile Türk Medeni Kanununun 50. maddesi uyarınca, tüzel kişinin iradesinin organları aracılığı ile açıklanacağı, organların hukuki işlemleri ve diğer tüm eylemleri ile tüzel kişiyi borç altına sokacağı, organların ancak kusurlarından dolayı ayrıca kişisel olarak sorumlu olacakları; 85. maddesinde ise, derneği yönetim kurulunun temsil edeceği ve bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getireceği temsil görevinin yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye devredilebileceği hükme bağlanmıştır.
Türk Medeni Kanunu"nun 60.maddesinde; "Kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, en büyük mülki amir tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir. Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukuki durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhal kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülki amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir.
Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve belgelerde kanuna aykırılık veya noksanlık bulunmaz ya da bu aykırılık veya noksanlık belirli sürede giderilmiş bulunursa; keyfiyet derhal derneğe yazıyla bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir." hükmü yer almaktadır. Benzer hüküm Dernekler Yönetmeliği"nin 6. maddesinde de bulunmaktadır.
Bir mahkeme kararının gerekçesi, o davaya konu maddi olguların mahkemece nasıl nitelendirildiğini, kurulan hükmün hangi nedenlere ve hukuksal düzenlemelere dayandırıldığını ortaya koyar; kısaca, maddi olgular ile hüküm arasındaki mantıksal bağlantıyı gösterir. Tarafların o dava yönünden, hukuk düzenince hangi nedenle haklı veya haksız görüldüklerini anlayıp değerlendirebilmeleri ve Yargıtayın hukuka uygunluk denetimini yapabilmesi için, ortada, usulüne uygun şekilde oluşturulmuş; hükmün hangi nedenle o içerik ve kapsamda verildiğini ayrıntılarıyla gösteren, ifadeleri özenle seçilmiş ve kuşkuya yer vermeyecek açıklıktaki bir gerekçe bölümünün bulunması zorunludur.
Bütün mahkemelerin her türlü kararlarının gerekçeli olarak yazılması gerektiğini öngören Anayasa’nın 141/3. maddesi ve ona koşut bir düzenleme içeren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297. maddesi, işte bu amacı gerçekleştirmeye yöneliktir.
Somut olayda dava, derneğin kuruluş evrakları ve tüzüğünde tespit edilen kanuna aykırılık ve noksanlıkların mülki amirliğin isteği üzerine yasal süresi içerisinde giderilmemesi nedeniyle ..."nin feshi istemine ilişkin olup Cumhuriyet savcısı tarafından ... davalı gösterilerek davaname ile açılmıştır. Davanın kabulüne karar verilmiş ise de gerek davanamede ve gerekse hükümde yukarıda gösterilen yasal düzenlemelerde belirtildiği üzere dernek kuruluş bildiriminde, tüzüğünde ve kurucuların hukuki durumlarında tespit edilen kanuna aykırılık veya noksanlıkların neler olduğunun Yargıtay denetimine olanak verecek biçimde açık ve net olarak yer almadığı gibi derneğin feshi istemli davanın dernek tüzel kişiliğine karşı açılması gerekirken davanamede davalı olarak ..."ın gösterildiği nazara alınmaksızın eksik hasım ve yetersiz inceleme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 29.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.