BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/838 Esas 2020/745 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2018/838
Karar No: 2020/745
Karar Tarihi: 07.12.2020
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/838 Esas 2020/745 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2018/838
KARAR NO:2020/745
DAVA :İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:20/09/2018
KARAR TARİHİ:07/12/2020
Mahkememizde görülmekte olanİtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasında 13/06/2016 tarihli, 5 yıl süreli Otogaz Bayilik Sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye göre ...'ın davalıya LPG ikmal edeceğini, davalı, Sözleşme şartlarında ...'dan mal tedarik edeceği ve kendi akaryakıt istasyonunda tüketicilere satacağını, taraflar arasındaki 5 yıllık sözleşmeyi henüz birinci yılın dolmasından sonra haksız ve erken feshettiğini, sözleşmenin süresinden önce davalı tarafından haksız yere feshi üzerine davacının muaccel hale gelen alacaklarının davalıdan verilen faturalar ile talep edildiğini, davacı alacağının 204.374.10 TL (Cari hesap bakiyesi) olduğunu, sözleşmeyi haksız ve erken fesih eden davalının, kesilen faturaları ödemeyince aleyhine .... İcra Müdürlüğünün ... Esas Sayılı dosyasından icra takibi açıldığını, davalının haksız olarak takibe itirazda bulunduğundan işbu davanın açıldığı, davalının borca itirazının haksız olduğunu, davacı alacağının sözleşme ve faturaya dayalı, kayıtlı alacak olduğunu belirterek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla, davalının .... İcra Müdürlüğünün ... Esas Sayılı takibe yapılan haksız itirazın iptaline, takibin devamına, davalı aleyhine %20'den az olamamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı cevap dilekçesinde özetle; davacının hukuka aykırı olarak gayrinakdi hak bedeli ve cezai şart talebinde bulunmuş ise de bu alacakların ispatı ya da ödenmesi gerektiği konusunda hiçbir sözleşme dahi sunulmadığı, öncelikle davanın ispat edilmemiş olması nedeniyle reddi gerektiği, huzurdaki görülmekte olan davada 125.165.09 TL Cezai Şart bedeli ve 46.436.85 TL tutarında gayri nakdi hak bedeli adı altında alacak talep edilmiş ise de gerek dava dilekçesi, gerekse delil listesinde bu alacakların hangi Sözleşme hükümleri çerçevesinde ve neye dayanarak istendiği konusunda en ufak bir delil sunulmadığı, davacının iddiasını ispatla mükellef olduğunu, iddiaların yazılı sözleşme ve belgelerte ispatı gerektiğini, özellikle Cezai Şart alacağı için Sözleşmede Cezai şart hükmünün düzenlenmesi ve gayri nakdi hak bedeli için de sözlşeme ile bu bedelin ödeneceğinin kararlaştırılması ve ödemenin yapıldığının ispatının gerekmesi ve ayrıca bu bedelin tüm sözleşme süresi kapsamında ödendiğinin ispat edilerek süresinden önce sözleşmenin feshi halinde iade edileceğinin yine sözleşme hükümleri ile ispatı gerektiğinin hukuken tartışmasız olduğunu, davacı tarafından cari hesaptan kaynaklanan alacak olduğu iddia edilerek davalı şirket aleyhine takibe geçilmiş ise de faturalarda da davalının imzalarını içerene bir ikrarının bulunmadığı, davacının LPG faturaları ile ilgili olarakda davasını ispat edemediği, zira sadece yasal şartları haiz olmayan bir cari hesap kaydına dayanılarak alacağın ispatlanamayacağının hukuken de tartışmasız olduğunu, davalı şirketin davacı şirkete borçlu bulunmadığı gibi tam tersine kendisinden tahsil edilen tutarlar kapsamında davacı şirketten alacaklı olduğunu, davalı şirketin davacı şirkete borçlu bulunmadığı gibi tam tersine kendisinden tahsil edilen tutarlar kapsamında davacı şirketten alacaklı olduğu, yargılama sonunun bu durumun tespit edileceğini, Mahkemece aksı kanaatte olması halinde tahsil edilen tutarlar için ayrıca takas/mahsup talebi bulunduğunu belirterek haksız ve hukuka aykırı davanın reddine, Kötü niyetli takibin ve itirazın iptali dava nedeniyle takinin %20'si tutarında davacı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri, vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesi talep edilmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, itirazın iptali davasıdır.
....İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı takip dosyası getirtilerek incelendiğinde; davacı tarafından davalı aleyhine 204.383,10 TL asıl alacak, 10.821,99 işlemiş faiz olmak üzere 215.205,09 TL üzerinden takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
... Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak davalı şirket defterleri üzerinde mali müşavir aracılığı ile inceleme yapılmasına karar verilmiş, ... Asliye Ticaret Mahkemesinden talimat yolu ile alınan 19/12/2019 tarihli raporda; .... İcra Dairesi'nin ... E sayılı dosya ile davalı ...Tic. Ltd. Şti'ne asıl alacak 204.383,10 TL, işlemiş faiz %9,75 10,821,99 TL olmak üzere toplam 215.205,09 TL lik alacak üzerinden icra takibi yapıldığı, taraflar arasında 13/06/2016 tarihinde başlayan Standart Otogaz Bayiiik sözleşmesine dayalı ticari ilişkinin olduğu ve imzalanan bayilik sözleşmesi ile davacı ... tarafından ... Mahallesi ... ...caddesi No:... ... adresinde bulunan davalı ... Hay, Tur.Nak, İnş. San. Tic. Ltd. Şti ne bayilik verildiği, davalı şirketin 2016 ve 2017 yılı ticari defterlerinin incelenmesinde; 6102 sayılı T.T.K/nun 64. Maddesinde sayılan tacir tarafından tutulması zorunda olan tüm ticari belgeler üzerinde inceleme yapılarak TTK hükümlerine göre usulüne uygun tutuİmuş TTK. nun 64/3 maddesi uyanca 2017 yılı yevmiye ve kebir defterlerinin açılış ve yevmiye kapanış tasdiklerinin ...Noterliğince yaptırılmış olduğu, davalı şirketin 2016 ve 2017 yılı ticari defterlerinde yapılan incelemelerde 2017 yılı sonunda davacı ... 39.252,89 TL borçlu devrettiği, ancak takibe konu 5 adet faturalar nedeniyle; 01.06.2018 İcra takip tarihi itibariyle takibe konu 204.383,10 TL- 171.600,94 TL = 32.782,16 TL asıl alacak borcunun göründüğü, takibe konu faturalardan uyuşmazlık konusu olan bayilik feshi nedeniyle davalı şirket tarafından kabul edilmeyen ve bu nedenle kayıtlarına almadığı Cayma bedeli 125.165,09 TL ve gayrinakdı hak bedeli 46.436,85 TL 2 fatura tutarı 171.600,94 TL olup; (diğer 3 adet fatura kayıtlıdır ) bu husus da mahkemenin sözleşme gereği taraflarda haklı fesih nedeni oluşup oluşmadığı düzenlenen sözleşmeler ve protokoller dikkate alınarak değerlendirilmesi hususunun mahkemenin takdirlerine sunulduğu, Mahkemece kısmen itirazın iptaline karar verildiği takdirde 01/06/2015 icra takip tarihinden önce temerrüde düşürülmediğinden 32.782,16 TL lik asıl alacak miktarına işlemiş faiz olmayacağı, takip tarihinden itibaren değişen oranlarda ticari avans faizi tahakkuk ettirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Dosya mali müşavir, nitelikli hesaplama uzmanı, sektör bilirkişiden oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, düzenlenen 26/10/2020 tarihli raporda; davacı şirket tarafından davalı şirket aleyhine başlatılan .... İcra Müdürlüğünün 01/06/2018 tarih, ... Esas sayılı dosyasından başlatılan ilamsız icra takibinde davacının davalıdan 01/06/2018 takip tarihi itibariyle talep edebileceği alacak miktarının her ne kadar davalının fesih ihtarnamesinde ileri sürdüğü sebepler haklı feshe olanak tanıyabilecek olsa da dosya kapsamında bu hususların tespitine yarayacak bir belgeye rastlanılmadığı, bu nedenle feshin haklı sebebe dayanıp dayanmadığının Mahkememizin takdirinde olduğu, davacı tarafından davalı adına düzenlenen son 3 otogaz satış faturasından bakiye kalan Cari hesap alacağının 32.772,16 TL olarak tespit edildiği işbu tutarın talep edilebileceği, Yatırım Katılım Bedelinden talep edilebilecek iade alacağın talep gibi 46.436.85 TL olduğu, tamamen Mahkememizin takdirlerinde olmak üzere; davacının Kar Mahrumiyeti olarak ifade edilen ödeme taahhüdünden kaynaklanan alacağının 102.490,00 TL olduğu, her ne kadar protokolün d maddesinde "aynı ticari bölgede yeni bir bayilik tesis edilip edilmeyeceğine bakılmaksızın talep edilebileceği" şeklinde düzenlenmişse de Yargıtay'ın yerleşik içtihatları gereği bu hususun da gözetilebileceği, Protokolün 13. maddesinde dayanıldığının kabulü halinde, 17.620,50TL'nın ceza koşulu olarak talep edilebileceği, takıp 01/06/2018 tarihinde davalının temerrüde düşüldüğünün kabulüyle takip öncesi işlemiş faiz talebinin yerinde olmadığı, takip 01/06/2018 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesine uygun olarak % 9.75 ve değişen oranlarda Ticari faiz talep edilebileceği, diğer hususlardaki iddia ve taleplerin Mahkememiz takdirlerinde olduğu belirtilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde; taraflar arasında 13/06/2016 tarihinde 5 yıl süreli Otogaz Bayilik Sözleşmesi, Otogaz Bayilik Protokolü ve Ürün Alım Taahhütnamesi imzalandığı, sözleşme ile davalının ... ilindeki akaryakıt istasyonunda davacıdan alımı yapılacak LPG otogazın satımı konusunda anlaştıkları, sözleşme süresi sona ermeden davalının 18/08/2017 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi feshettiği, davalı tarafından gönderilen ihtarnamede akdedilen sözleşme ve protokoller kapsamında fiyatlandırma ve karlılık hususunda kalınan ticari mutabakat uyarınca satılacak ürünlerde yaz ve kış dönemi ayrı fiyat uygulamasının kararlaştırıldığı ancak davacının bu mutabakata uymaması nedeniyle sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiği belirtilmesine karşın dosya kapsamında buna ilişkin yazılı bir mutabakat bulunmadığı keza feshin haklı nedenle yapıldığına ilişkin somut delil sunulmamış olduğu gözetildiğinde sözleşmenin feshinin haklı bir nedene dayanmadığı kanaatine varılmıştır. Davacı tarafça sözleşmenin erken feshi nedeniyle cezai şart bedeli, sözleşmenin işleyemeyen dönemine isabet eden gayrinakdi hak bedeli ve LPG otogaz satışından kaynaklanan ve ödenmeyen LPG gaz bedellerinin talep edildiği, yapılan mali inceleme ile davalının davacıya cari hesaptan dolayı 32.772,16 TL borçlu olduğu tespit edilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan Otogaz Bayilik Protokolü uyarınca davacı davalı şirkete 5 yıllık sözleşme süresince geçerli olmak üzere 18.000 USD +KDV bedeli tutarında yatırım katılım bedelinin TL karşılığı olarak 13/07/2016 tarihinde 60.958,80 TL ödeme yapmıştır. Protokole göre sözleşmenin erken sonlanması halinde sözleşmenin gerçekleşmeyen süresine isabet edecek Yatırım Katılım Bedelinin davalı tarafından davacıya iade edileceğinin taahhüt edildiği, buna göre davacının 46.464,96 TL yatırım katılım bedeli talep edebileceği, ancak taleple bağlı kalınarak 46.436,85 TL yatırım katılım bedelinin davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Öte yandan 13/06/2016 tarihli Ürün Alım Taahhütnamesinde sözleşmenin feshi halinde yıllık otogaz alım taahhüdü olan 500 tondan eksik yapılacak alımlardan dolayı davacının uğrayacağı kar mahrumiyeti karşılığı olarak ton başına 15 USD üzerinden kar mahrumiyeti talep edilebileceği taahhüt edilmesine karşın davacının cezai şart bedeli olarak talepte bulunduğu, 13/06/2016 tarihli Otogaz Bayilik Protokolünün 13.maddesi uyarınca sözleşmeyi fesheden davalının 5.000 USD cezai şart bedelinden sorumlu olduğu değerlendirilmekle işbu bedelin TL karşılığı olarak hesaplanan 17.620,50 TL cezai şart bedelinin davalıdan tahsiline, alacağın likit nitelikte görülmediği ve tespiti yargılamayı gerektirdiğinden de icra inkar tazminatının reddine dair karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile,
1-....İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı takip dosyasında davalı borçlu tarafından yapılan itirazın KISMEN İPTALİ ile, takibin 32.772,16-TL (14.07.2017 tarih- 17.162,77-TL, 17.08.2017 tarih-15.493,27-TL ve 21.08.2017 tarih- 17.171,36-TL bedelli faturalardan kaynaklanan alacak), 46.436,85-TL asıl alacak (29.11.2017 tarihli Yatırım Katılım Bedeli) ve 17.620,50-TL asıl alacak (Protokolün 13.mad uyarınca cezai şart alacağı) olmak üzere toplam 96.829,51-TL üzerinden DEVAMINA, anapara tutarına takip tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesine uygun olarak % 9,75 ve değişen oranlarda ticari avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Alacağın tespiti yargılamayı gerektirdiğinden, icra inkar tazminatı talebinin reddine,
3-İcra İflas Kanun'unun 67/2. maddesi uyarınca asıl alacak miktarının %20.'si oranında hesaplanan 2.390,00-TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 6.614,42 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 2.599,14 TL + icra veznesine yatan 1.076,03 TL olmak üzere toplam 3.675,17 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.939,25 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
5-Davacı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden kabul edilen dava değeri itibariyle AAÜT uyarınca 13.148,80 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı taraf duruşmalarda vekil ile temsil edildiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği hesap ve takdir olunan 15.195,68 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan; 2.640,24 TL harç, 3.600,00 TL bilirkişi, 254,08 TL müzekkere, posta, tebligat masraflarından oluşan toplam 6.494,32 TL yargılama masrafından davanın kabulü reddi oranında yapılan hesaplama neticesinde 2.922,05 TL yargılama masrafının davalıdan tahsil edilerek davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmın davacının üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından sarf edilen yargılama gideri bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına,
9-Dosyada kullanılmayan bakiye gider avansının HMK.’nın 333. ve HMK. yönetmeliğinin 47/1. maddeleri uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa ödenmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 Hafta süre içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.07/12/2020
Katip ...
e-imzalıdır
Hakim ...
e-imzalıdır
