Danıştay 2. Daire 2021/13802 Esas 2021/2746 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13802
Karar No : 2021/2746


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnş. Kuf. Tur. Yem. Gıd.
San. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF(DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; Ankara İli, … Çarşısı, No: … adresinde bulunan davacıya ait işyerinin tahliyesine ilişkin işleme karşı … İdare Mahkemesi'nde açılan davada yürütmenin durdurulması isteminin reddi üzerine yapılan itirazın … Bölge İdare Mahkemesince reddedildiğinden bahisle işyerinin 29/01/2015 tarihi saat 10:00'da tahliye edileceğine ilişkin … gün ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : … İdare Mahkemesinin temyize konu kararıyla; davalı idarenin mahkeme kararlarının gereğini süresi içerisinde yerine getirmekle yükümlü olduğu dikkate alındığında, mahkeme kararlarının uygulanması amacıyla işyerinin tahliyesine yönelik tesis olunan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kiracılığın tespiti için dava açıldığı, … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararıyla davanın kabulüyle kiracılığın tespitine karar vedildiği ve bu kararın kesinleştiği, davalı idare tarafından tesis edilen işlemin hukuka aykırı olarak tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY : Ankara İli, Ulus … Çarşısı, No: … adresinde bulunan davacıya ait işyerinin tahliyesine ilişkin işleme karşı … İdare Mahkemesi'nde açılan davada yürütmenin durdurulması isteminin reddi üzerine yapılan itirazın … Bölge İdare Mahkemesince reddedildiğinden bahisle işyerinin 29/01/2015 tarihi saat 10:00'da tahliye edileceğine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde tanımlanan iptal davalarına, kesin ve yürütülmesi zorunlu idari işlemlerin konu edilebileceği açık olup; kesin ve yürütülmesi zorunlu olan ve idari davaya konu edilebilecek işlemlerin ise; idarenin kamu gücüne dayanarak, tek yanlı irade beyanıyla tesis ettiği, hukuk düzeninde değişiklik yapan, başka bir ifadeyle ilgililerin hukukunu etkileyen işlemler olduğu tartışmasızdır.
Yine 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (d) bendinde, dava konusu işlemlerin, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönünden inceleneceği; aynı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, kesin ve yürütülmesi gerekli olmayan işlemlere karşı açılan davaların reddedileceği hükmü bulunmaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 75. maddesinin 1. fıkrasında ise, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil isteneceği; 4. fıkrasında da, işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği hükümleri yer almaktadır.
13/07/2005 tarih ve 25874 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesinin 6. fıkrasında, belediye mallarına karşı suç işleyenlerin Devlet malına karşı suç işlemiş sayılacağı, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Ankara İl Özel İdaresinin mülkiyetindeyken, Ankara Büyükşehir Belediyesinin mülkiyetine geçen taşınmazın kiracısı olan davacının, taşınmazı tahliye etmesi aksi halde 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi uyarınca tahliye işlemi yapılmasına dair Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığının 17/04/2014 tarihli işleminin iptali istemiyle açılan davada verilen … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında; 24/10/2014 tarihli yürütmenin durdurulması isteminin reddi kararına yapılan itiraz … Bölge İdare Mahkemesi … Kurulunun … günlü, YD İt. No: … sayılı kararı ile reddedildiği, bunun üzerine dava konusu işlemle, tahliyesi gerçekleştirileceğine ilişkin işlemin tesis edildiği, ilk işlem nedeniyle açılan davada; Mahkemenin … günlü, E:… , K:… sayılı kararıyla davanın incelenmeksizin reddi yolunda verilen kararının Danıştay Onuncu Dairesinin 20/12/2018 günlü, E:2016/3815, K:2018/4123 sayılı kararıyla da onanarak kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi ve bu maddeye atıf yapan 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesi uyarınca, belediyelere ait taşınmazların tahliyesinin, ancak gayrimenkullerin bulunduğu yer mülki amirince sağlanacağı açık olup, idarelerce bu taşınmazların tahliye edilmesine yönelik olarak tesis edilen işlemlerin bildirim mahiyetinde olduğu, doğrudan ve kendiliğinden tahliye sonucu doğurmadığı bu nedenle de idari davaya konu olacak nitelikte icrailik özelliği taşımadığı tartışmasızdır. Bildirim niteliğinde olmayan işlemlerin ise yetki unsuru yönünden hukuki denetiminin yapılması gerektiği açıktır.
Bu durumda; tahliyeye yönelik olarak tesis edilen işlemlerin icrailik niteliği taşıyabilmesi için mülki amirce tesis edilmiş olması gerektiği kuşkusuzdur. Davacıya ait işyerinin tahliyesine ilişkin ilk işlemin bu niteliği taşımadığı yargı kararı ile belirlenmiştir. Anılan işlemin iptali istemiyle … İdare Mahkemesinde açılan davada yürütmenin durdurulması isteminin reddi üzerine, aynı işleme dayanılarak tahliye gerçekleştirilemeyeceği açık olup; taşınmazın 2886 sayılı Kanunun 75. maddesine dayanılarak davalı idarece tahliyesine ilişkin dava konusu işlemin hukuki incelemesinin bu çerçevede yapılması gerekirken, davanın reddi yolunda verilen mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:… , K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.