Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
No :


Dava, davalı Kurum işleminin iptaline ve davacının tüm emeklilik haklarının iadesine, davacının 01/07/2012 tarihi itibariyle yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının ve davalı Kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11.Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının... İnş. San. Tic. Ltd. Şti. işyerinde 01.07.2007-01.10.2007 tarihleri arasında geçen 91 günlük hizmetinin fiili olmadığı gerekçesiyle iptal eden Kurum işleminin iptali ile davacının 01.07.2012 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının ve davalı Kuruma borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan cevap dilekçesi ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesince “davacının 2007/7. ayında 30 gün, 8. ayında 30 gün, 9. ayında 30 gün ve 10. ayında 1 günlük çalışmasının..."ya ait 1119537 Kurum sandık numaralı işyerinde geçtiğinin ve hizmetlerinin fiili olduğunun tespitine, davalı SGK"nın davacının 2007/7,8,9,10. aylarına ilişkin olarak 1116246 Kurum sandık numaralı işyerindeki hizmetlerinin iptaline ve buna bağlı olarak emekliliğinin iptaline yönelik tüm işlemlerinin iptaline, davacının 01/07/2012 tarihinden itibaren aylık almaya hak kazandığının, bu nedenle Kuruma borcu olmadığının tespitine, ” karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı Kurum vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince “istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine,” karar verilmiştir.
V-TEMYİZ NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından sunulan temyiz dilekçesi ile davaya konu olayda, davacının başvuru ön şartını yerine getirmeden Kurum aleyhine dava açmış olması nedeniyle dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddinin gerektiği, İlk Derece Mahkemesince re"sen yargılama ilkesi ışığında denetmen raporunda ifadesine başvurulan kişilerin tanık olarak ifadesine başvurulmadığı, davacının ihtilaf konusu çalışma sürelerinde dava dışı Memet Bostancı İnşaat San Tic Ltd Şti ünvanlı işyerinde sürekli ve kesintisiz çalıştığını yazılı olarak ispat edemediği, yargılama sırasında dinlenen davacı taraf tanıklarının yanlı beyanları ile yetersiz bodro tanıklarının beyanlarının 02.05.2013 tarih ve 2013/İST/087 sayılı denetmen raporu ile yapılan tespitin aksini ispata elverişsiz olduğu belirtilerek verilen kararının bozulmasına karar verilmesi talep olunmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ
Sahte sigortalılığa dayanan davalar hizmet tespiti içerikli olmakla, davanın yasal dayanağını oluşturan 5510 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması halinde somut bilgilere dayanması inandırıcı olmaları koşuluyla bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen komşu işyeri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen diğer tanıklarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu olup mahkemece, tarafların sunduğu deliller ile yetinilmemeli, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri esas alınarak kendiliğinden araştırma ilkesi benimsenmeli, sigortalılığın kabulü ve hüküm altına alınabilmesi için hizmet akdinin ve eylemli çalışmanın varlığı ortaya konulmalıdır.
Hizmet tespiti davalarının amacı hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır.
Diğer taraftan, hizmet tespiti davalarında, Sosyal Güvenlik Kurumu yasal hasım konumunda olup elde edilecek hükmün sigortalılık hakları yönünden uygulayıcısı konumundadır. Husumet konusu, öncelikle halledilmesi gereken bir konu olup; Sosyal Güvenlik Kurumu yanında, tespiti istenen sürede; işyerinde, işveren olarak bulunanların tümü kendi hak alanını da ilgilendirdiğinden zorunlu dava arkadaşıdır. Zira, davanın niteliği itibariyle alınacak ilam, sonuçta SGK tarafından infaza ve böylece sigortalının bu hakkının tesciliyle sigorta primlerinin işverenden tahsiline yol açacağından sigortalıyı çalıştıran gerçek veya tüzel kişilere karşı da açılması gerekir.
Somut olayda, davacının ihtilaf konusu dönemde dava dışı Memet Bostancı İnşaat San Tic Ltd Şti ünvanlı, 1116246 sicil sayılı işyerince bildirilmiş olan ve iptal edilen hizmetlerinin yine dava dışı Memet Bostancı İnşaat San Tic Ltd Şti ünvanlı işyerine ait, Kurumda tescil kaydı bulunan başkaca inşaat işyerinde geçtiğinin kabul edilerek yazılı şekilde hükmün kurulduğu anlaşılmakla eldeki dava, dava dışı Memet Bostancı İnşaat San Tic Ltd Şti ünvanlı işyerinin hak alanını da etkileyeceğinden işyeri sahibine husumet yöneltilmesi için davacıya mehil verilmeli ve Hukuk Muhakemeleri Kanununun 124. maddesi gereğince işyeri sahibi davaya dahil edilerek göstereceği deliller de toplanmak suretiyle elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine 28/10/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.