5. Ceza Dairesi 2018/1836 E. , 2018/3543 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SUÇLAR : Zimmet, 1163 sayılı Yasa"ya muhalefet, görevi kötüye kullanma, denetim görevinin ihmali
HÜKÜM : 1- Sanıklar ..., ve hakkında, Burçak İnşaat Turz. Tic. Ltd. Şti."ne verilen çeklerin ödenmesine ilişkin olarak, gecikme faizi ödenmesine sebebiyet vererek kooperatifi zarara uğrattıkları ve bu suretle görevlerini kötüye kullandıkları iddiasıyla açılan kamu davasının, 765 sayılı TCK"nın 102/4 ve 104/2. maddeleri uyarınca, zamanaşımı sebebi ile düşürülmesine
2- Sanıklar ..., ... ve ... hakkında, SSK primlerini süresi içerisinde ödemedikleri, bu suretle görevi ihmal suçunu işledikleri iddiasıyla açılan kamu davasının, 765 sayılı TCK"nın 102/4 ve 104/2. maddeleri uyarınca, zamanaşımı sebebi ile düşürülmesine
3- Sanıklar ..., ... ve ... hakkında, taşeron firmaların prim borçlarını ödeyerek kooperatifi zarara uğrattıkları, bu suretle görevi kötüye kullanma suçunu işledikleri iddiasıyla açılan kamu davasına ilişkin olarak ayrı ayrı beraatlerine
4- Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve hakkında, Antalya 6. Noterliğince tanzim edilen 14083 nolu düzenleme şeklindeki gayri menkul satış vaadi ve inşaat sözleşmesinin tapu siciline şerh edilmesini sağlamayarak 1163 sayılı Yasaya muhalefet suçunu işledikleri iddiasıyla açılan kamu davasının, 765 sayılı TCK" nın 102/4 ve 104/2. maddeleri uyarınca, zamanaşımı sebebi ile düşürülmesine
5- Sanıklar , ... ve ... hakkında, ..."in kooperatif başkanı olmasına rağmen, ..."in hissedar olduğu şirketle kooperatif arasında ticari faaliyette bulundukları ve bu suretle 1163 sayılı Yasaya aykırı davrandıkları iddiası ile açılan kamu davasının, 765 sayılı TCK"nın 102/4 ve 104/2. maddeleri uyarınca, zamanaşımı sebebi ile düşürülmesine
6- Sanıklar ..., ... ve ... hakkında, inşaat bağımsız bölümünü kullanan ve montaj işlerini yapan Mehmet Acar"dan kira parası ve elektrik parası almayarak görevi ihmal suçunu işledikleri iddiası ile açılan kamu davasına ilişkin olarak, ayrı ayrı beraatlerine
7- Sanıklar ..., ... ve ... hakkında, kooperatife ait 163.996 TL"nin ... tarafından zimmete geçirilmesi eyleminde gerekli özen ve dikkati göstermedikleri, bu suretle zimmete sebebiyet verdikleri iddiası ile açılan kamu davasının, 765 sayılı TCK"nın 102/4 ve 104/2. maddeleri uyarınca, zamanaşımı sebebi ile düşürülmesine
8- Sanıklar ..., ... ve ..."un zimmet suçundan mahkumiyetlerine
Mahalli mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle dosya incelendi;
Tayin olunan cezanın miktarına göre vaki sanıklar Mehmet, Yusuf ve Ömer müdafiin duruşma isteminin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 318. maddesi uyarınca REDDİNE, incelemenin duruşmasız olarak yapılmasına karar verildikten sonra gereği düşünüldü:
Gerekçeli layihada müdafii tarafından sanık ... hakkındaki hükmün temyiz edilmediği, katılan vekilin temyiz itirazlarının ise mahkumiyet dışındaki hükümlere yönelik olduğu anlaşılmıştır.
1- Hükmün 3. ve 6. bentlerinde kurulan beraat hükümlerine yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sanıklara isnat olunan ihmali ve icrai davranışla görevi kötüye kullanma suçlarının 765 sayılı TCK"nın 230 ve 240/1. maddelerinde öngörülen cezasının üst sınırı itibariyle aynı Kanunun 102/4 ve 104/2. maddelerinde belirtilen yedi yıl altı aylık, 5237 sayılı TCK"nın 257. maddesinde öngörülen cezasının üst sınırına göre aynı Kanunun 66/1-e ve 67/4. maddelerinde belirtilen 8 yıllık asli, 12 yıllık ilaveli zamanaşımına tabi olduğu, suç tarihleri olan 30/11/2002 ve 27/09/2005 ile inceleme günü arasında zamanaşımı süresinin gerçekleştiği anlaşıldığından, hükümlerin 5237 sayılı TCK"nın 7/2. maddesi ile 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gözetilmek suretiyle CMUK"nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ancak bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden aynı Yasanın 322/1 ve 5271 sayılı CMK"nın 223/8. maddeleri uyarınca sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında açılan kamu davalarının zamanaşımı nedeniyle DÜŞMESİNE,
2- Hükmün 1, 2, 4, 5 ve 7. (sanık ... ile sınırlı olarak) bentlerinde kurulan zamanaşımı nedeniyle kamu davalarının düşürülmesine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde ise;
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin soruşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya içeriğine göre yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine,
Ancak;
Kamu davalarının 5271 sayılı CMK"nın 223/8. maddesi uyarınca "düşmesi" yerine "düşürülmesine" karar verilmesi,
Kanuna aykırı, katılan vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden hükümlerin 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gözetilerek CMUK"nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, ancak bu cihet yeniden yargılamayı gerektirmediğinden CMUK"nın 322. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hükümde yer alan "düşürülmesine" ibaresinin çıkartılıp, yerine "CMK"nın 223/8. maddesi uyarınca düşmesine" yazılmak suretiyle sair yönleri usul ve yasaya uygun olan hükümlerin DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3- Hükmün 7. bendinde sanıklar ... ve ... hakkında kurulan zamanaşımı nedeniyle kamu davalarının düşürülmesine, 9. bendinde kurulan sanıklar ..., ... ve ..."un zimmet suçundan mahkumiyetlerine dair hükümlere yönelik temyiz itirazlarına gelince;
12/06/2008 günlü iddianamenin birinci paragrafında yer alan zimmet isnadının suç tarihinin 01/12/2003, ikinci paragrafında yer alan zimmet isnadının son suç tarihinin 27/09/2005, 19/09/2008 günlü iddianamede yer alan zimmet isnatlarına ilişkin son suç tarihlerinin sanık ... yönünden 25/06/2006, ... yönünden 18/09/2005, ... yönünden ise 20/06/2004 olduğu gözetilerek yapılan incelemede;
a) Birleştirilen dosyaya ilişkin olarak sanık ..."un açık kimliği saptanıp kendisine iddianame okunup, CMK"nın 147. maddesindeki hakları hatırlatılıp aynı Kanunun 191/3. maddesine uygun şekilde sorgusunun yapılması gerektiği gözetilmeden savunma hakkı kısıtlanarak yazılı şekilde hüküm tesisi,
b) 5271 sayılı CMK"nın 225/1. maddesindeki "Hüküm, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilir." şeklindeki düzenleme karşısında, hükmün konusunun iddianamede gösterilen eylemden ibaret olduğu, açıklanan ve suç oluşturduğu ileri sürülen fiilin dışına çıkılarak davaya konu edilmeyen bir eylemden dolayı yargılama yapılması ve açılmayan davadan hüküm kurulmasının mümkün olmadığı, kamu davasının konusu ile hükmün konusunun maddi olay bakımından aynı olması gerektiği, davanın dayanağı olan ana iddianamenin birinci paragrafında sanıklar "... , ... ve ...’un kooperatife ait 4.012,- YTL yi zimmete geçirdikleri", ikinci paragrafında "kooperatife ait 163.996,- YTL nin ... tarafından zimmete geçirildiği, kooperatifin menfaatlerini korumakla yükümlü olan, bu manada denetim ve gözetim görevleri bulunan diğer kooperatif yönetim kurulu üyeleri ..., ... ve ...nın bu görevlerini beklenilen özen ve titizlikle yerine getirmemeleri sebebi ile atılı suçun işlenmesine imkan sağladıkları" şeklinde anlatımın olduğu, iddianamenin sevk maddeleri kısmında "b)TCK’nun 251/2,53,55 md. (Şüpheliler Yusuf, Ömer ve Önal hkd. 2 nolu başlık altında açıklanan zimmet suçunun işlenmesine imkan sağlamak suçundan)" şeklinde açıklama bulunduğu, dosya ile birleşen Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2008/387-2009/104 E.K. sayılı dava dosyasında yer alan 19/09/2008 günlü iddianamede ise özetle "S.S. Kardelengül Konut Yapı Kooperatifi yönetim kurulu üyesi olan şüphelilerin 2000-2006 yılları arasında toplam 645 YTL yi kendileri evrak düzenlemek sureti ile genel kurul toplantılarına katılan bakanlık temsilcilerine ödenmiş şekilde göstererek kayıtlara yansıttıkları, şüpheli ...’in 2000-2006 yılı dönemlerinde yöneticilik yaptığı ve toplam 645 YTL"nin ödendi gösterilmesinden, şüpheli ...’in 2002-2005 dönemlerinde görev yaptığı ve toplam 370 YTL nin ödendi gösterilmesinden, şüpheli ...’un 2002-2004 yılları arasında görev yaptığı ve toplam 270 YTL"nin ödendi gösterilmesinden ve şüpheli Önal Çiftcibaşı"nın 2005-2006 yılları arasında görev yaptığı ve toplam 200 YTL nin ödendi gösterilmesinden sorumlu olduğu, bu manada kayden gözüken bu parayı kendilerine mal edindikleri ve kooperatifi zarara uğrattıkları, birden fazla dönemde yöneticilik yaptıklarından aynı suçu birden fazla işlediklerinin sübuta erdiği iddia edilip " zimmet suçundan cezalandırılmaları istemiyle kamu davası açıldığı, yapılan yargılama sonunda mahkemece; "sanıklar ..., ... ve ..."un yönetim kurulu üyelikleri sırasında aynı kasıt altında birden çok zimmet eylemini ....gerçekleştirdikleri..., sanık ..., ... ve ..."un görev yaptıkları dönemde ..."in hissedar olduğu ..... Şti.ne yapılan inşaat işlemleri ile ilgili hakedişlerin dışında fazladan çeşitli tarihlerde avans verdikleri, verilen avansların belirli iş karşılığı olmadığı, söz konusu verilen avans miktarının toplam 295.264 TL olduğu, söz konusu zimmete konu paranın tamamının sanık ..."in uhdesinde bulunduğu, sanık
..."un mevcut zimmete geçirilen parada sebebiyet verdiği oranın 8.564 TL, ..."in ise 10.264 TL paranın zimmetine para geçirildiği..." kabul edilerek hüküm kurulduğu nazara alındığında sanıklar ... ve ..."un sübutu kabul edilen bu eyleminin iddianamede gösterilmediği, sanık ... yönünden ise 163.996,- TL olarak ifade edildiği gözetilmeden yargılamaya devamla hüküm kurulmak suretiyle 5271 sayılı CMK"nın 225. maddesine aykırı hareket edilip, sanıklar ... ve ... hakkında kooperatife ait 163.996 TL. nin ... tarafından zimmete geçirilmesi eyleminde gerekli özen ve dikkati göstermedikleri, bu suretle zimmete sebebiyet verdikleri iddiası ile açılan kamu davasının, 765 sayılı TCK"nın 102/4 ve 104/2. maddeleri uyarınca, zamanaşımı sebebi ile düşürülmesine de karar verilmek suretiyle hükmün karıştırılması,
c) Sanıklar ile müdafiilerin aşamalarda savunma ve dilekçelerinde belirttikleri hususlar nazara alındığında raporların hüküm kurmaya yeterli ve elverişli olmadığı gözetildiğinde, sanıkların yönetimde bulunduğu dönemde kooperatife ait inşaatlarda hangi işlerin yapıldığı, gerekirse tarafların bildireceği tanıklar da dinlenerek; kooperatif inşaatlarına ait plan, proje, metraj cetvelleri, hakediş raporları ile birlikte inşaat konusunda uzman bilirkişilerin iştirakiyle mahallinde keşif yapılıp suç tarihleri itibarıyla inşaatların fiziki gerçekleşme oranlarının, bu kapsamda projeyle yapılan işlerle proje harici işlerin tespit edilmesi, "Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları esas alınarak" toplam inşaat maliyetinin ve kullanılan malzeme miktarıyla değerinin tespiti ve kullanılmayan malzeme bulunup bulunmadığı varsa değerinin saptanması, daha sonra kooperatife ait tüm defter, bilanço, tutanak, rapor ve başka evrak, banka hesap ekstreleri ve belgelerin dava dosyası ile birlikte Sayıştay emekli uzman denetçilerinden oluşan farklı bir bilirkişi kuruluna tevdii edilerek, dosya ile birleşen Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2008/387-2009/104 E.K. sayılı dava dosyasında 19/09/2008 günlü iddianamede yer alan isnatlara ilişkin savunmada belirtildiği şekilde genel kurul toplantıları için yapılan masrafların bakanlık temsilcilerine yapılmış ödeme şeklinde muhasebeleştirilip muhasebeleştirilmediği, dosyadaki raporlardaki tespitler irdelenmek ve tüm evrak tetkik edilmek suretiyle iddia, savunma ve kanıtlar birlikte değerlendirilerek kooperatifin suç tarihleri arasındaki tüm gelirleri ile mahkemece yapılacak keşif sonucu teknik bilirkişilerce verilen rapordaki tespitler de dikkate alınarak arsa ile gaye ve inşaatları için yapılanlar dahil tüm giderlerinin ne kadar olduğunun belirlenip karşılaştırılması, sanıkların uhdesinde kooperatif parası bulunup bulunmadığı, zararına yapılan herhangi bir işlemin olup olmadığı, başkalarına bir yarar sağlanıp sağlanmadığı, özellikle tahsilat ve tediye makbuzlarını düzenleyen kişiler itibariyle kooperatifin mali işlemlerinin fiilen belirli sanık ya da sanıklar tarafından yürütülüp yürütülmediği, avans vermeye ilişkin işlemlerin yönetim kurulu kararı ile yapılıp yapılmadığı, sanıkların bu işlemler yönünden sorumlulukları, hususlarında ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, hasıl olacak sonuca göre sanıkların hukuki durumlarının tayin ve takdiri yerine eksik inceleme ve yetersiz gerekçelerle yazılı şekilde hükümler kurulması,
d) Kabule göre de;
Kamu davalarının 5271 sayılı CMK"nın 223/8. maddesi uyarınca "düşmesi" yerine "düşürülmesine" karar verilmesi,
Yargılama giderlerinin hangi sanıktan ne oranda alınacağının belirtilmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarih ve E. 2014/140; K. 2015/85 sayılı Kararının Resmi Gazetenin 24/11/2015 tarih ve 29542 sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmiş olması nedeniyle sanıklar hakkında TCK"nın 53/1. maddesiyle ilgili olarak yeniden değerlendirme yapılmasında zorunluluk bulunması,
Sanıklar ... ve ... hakkında TCK’nın 53/5. maddesinin uygulanması sırasında hükmolunan cezanın yarısından bir katına kadar kötüye kullanılan hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına karar verilmesi gerektiği gözetilmeden hükmolunan cezanın yarısı olan “2 yıl 7 ay 8 gün” yerine “2 yıl 1 ay 7 gün” süreyle yasaklanmalarına karar verilmesi,
Kanuna aykırı, sanık ... ile müdafii, sanıklar ... ve ... müdafiileri ile katılan vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükümlerin 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi de gözetilerek CMUK"nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA, 10/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.