Danıştay 10. Daire 2021/5034 Esas 2021/4108 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/5034
Karar No : 2021/4108

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Nolu … Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu

İSTEMİN_ÖZETİ :… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN_ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ :…
DÜŞÜNCESİ :Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hakiminin raporu ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra, gereği görüşüldü:
Dava; davacının … Nolu F Tipi Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunmakta iken 01/02/2019 tarihinde … Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna sevk edilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; … İdare Mahkemesince davanın ehliyet yönünden reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun, …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla kesin olarak reddine karar verildiği; davacı tarafından Danıştaya hitaben verilen ve 03/05/2021 tarihinde kayda giren dilekçe ile … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulmasının istenildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanunla eklenen geçici 8. maddesinde, 6545 sayılı Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin 2576 sayılı Kanun'un anılan Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları 20/07/2016 tarihinden sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı; aynı Kanun'un "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin 6. fıkrasında, bölge idare mahkemelerinin 46. maddeye göre temyize açık olmayan kararlarının kesin olduğu; "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde, Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin bu maddede sayılan davalar hakkında verdikleri kararların Danıştayda temyiz edilebileceği, "Temyiz dilekçesi" başlıklı 48. maddesinin 6. fıkrasında, temyizin kesin bir karar hakkında olması halinde kararı veren merciin temyiz isteminin reddine karar vereceği; aynı maddenin 7. fıkrasında ise, temyizin kesin bir karar hakkında olduğunun anlaşıldığı hallerde altıncı fıkrada sözü edilen kararın Danıştayın ilgili dairesince kesin olarak verileceği, hükme bağlanmıştır.
Bu durumda; davacının … Nolu F Tipi Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunmakta iken 01/02/2019 tarihinde … Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna sevk edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava, 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesinde sayılan davalar arasında yer almadığından …Bölge İdare Mahkemesince istinaf başvurusunun reddi yönünde verilen karar kesin olup, temyizen incelenmesine hukuki olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin reddine, 20/09/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Dava, … Nolu F Tipi Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunmakta iken 01/02/2019 tarihinde … Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna sevk edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; dava açma ehliyetinden yoksun olan davacının vasisi tarafından takip edilmeyen davada, davacının objektif ehliyet koşulunu taşımadığı gerekçesiyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş, temyize konu kararla istinaf başvurusunun reddedilmesi üzerine davacı tarafından anılan kararın temyizen incelenerek bozulması talebinde bulunulmuştur.
Usul bakımından;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinde, bölge idare mahkemelerinin maddede sayılan davalar hakkında verdikleri kararların Danıştayda temyiz edilebileceği, aynı Kanun'un 45. maddesinin 6. fıkrasında ise bölge idare mahkemelerinin 46. maddeye göre temyize açık olmayan kararlarının kesin olduğu hüküm altına alınmıştır.
Anılan maddeler uyarınca, konusu 46. madde kapsamında olmayan davalarda bölge idare mahkemelerince verilen kararların kesin olduğu açık olmakla birlikte, bu hükümler uyuşmazlığın esası incelenerek verilen kararları işaret etmekte olup; idare mahkemeleri veya bölge idare mahkemelerince uyuşmazlığın esası incelenmeden verilen usule ilişkin kararları kapsamamaktadır.
Zira, idare mahkemelerinin ve bölge idare mahkemelerinin, bu tip davalarda usule ilişkin olarak vermiş oldukları kararlarda, uyuşmazlığın esasının incelenmemesi nedeniyle etkin yargı yolunun işletilemediği açıktır.
Davacının … Nolu F Tipi Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunmakta iken 01/02/2019 tarihinde … Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna sevk edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açtığı dava neticesinde … İdare Mahkemesince davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin olarak verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı davacının taleplerinin yargı yerlerince hiç incelenmemiş, diğer bir anlatımla yargılama yapılmamış olması nedeniyle kesin olmayıp; davacının bu karara ilişkin temyiz isteminin esasının davanın yargı yerlerince incelenmesini teminen temyiz merciince değerlendirilmesi gerekmektedir.

Esas bakımından;
Anayasa'nın "Hak arama hürriyeti" başlıklı 36. maddesinde, herkesin, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu hükümlerine yer verilmiştir
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 14. maddesinde, ayırt etme gücü bulunmayanların, küçüklerin ve kısıtlıların fiil ehliyetinin olmadığı; 16.maddesinde, ayırt etme gücüne sahip küçükler ve kısıtlıların yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça kendi işlemleriyle borç altına giremeyecekleri, karşılıksız kazanmada ve kişiye sıkı sıkıya bağlı hakları kullanmada bu rızanın gerekli olmadığı; 407. maddesinde ise, bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkum olan her erginin kısıtlanacağı, cezayı yerine getirmekle görevli makamın, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye başladığını, kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamına bildirmekle yükümlü olduğu; 413. maddesinde de, vesayet makamının bu görevi yapabilecek yetenekte olan bir ergini vasi olarak atayacağı hükme bağlanmış, 462. maddesinin 8.bendinde de, vesayet makamının izni olması gereken haller arasında "Acele hallerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması" sayılmıştır.
Aktarılan bu yasal düzenlemelere göre bir yıl veya daha fazla süreli hapis cezasına mahkum olanların cezalarını çekmeye başlamaları üzerine, hükmü icra ile görevli idarenin durumu sulh hukuk mahkemesine hemen ihbar ederek vasi atanmasını sağlamakla yükümlü olduğu, kısıtlının, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili davalar dışındaki davaları vesayet makamı olan sulh hukuk mahkemesinin izni ile vasisi tarafından veya vasinin tayin edeceği vekili aracılığıyla açılabileceği anlaşılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; hükümlü olan davacı tarafından, … Nolu F Tipi Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü olarak bulunmakta iken 01/02/2019 tarihinde … Nolu Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumuna sevk edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan bu davada, … İdare Mahkemesince davanın ehliyet yönünden reddine karar verildiği, bu karara yönelik istinaf başvurusunun ise temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararıyla reddedildiği anlaşılmıştır.
Hükümlü olan davacının başka bir ceza infaz kurumuna sevk edilmesine ilişkin dava konusu Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü işlemi davacının hükmünün infazına ilişkin bir işlem olup, bu işleme karşı dava açmanın kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğu ve vasinin onayı ya da vesayet makamının izninin aranmasının Anayasayla teminat altına alınmış olan hak arama hürriyetiyle bağdaşmayacağı hususu göz önünde bulundurulduğunda, davacının dava açmak konusunda mevzuatın aradığı şartları taşıdığı sonucuna varılmakla davanın esası incelenerek bir karar verilmesi gerekirken, davanın ehliyet yönünden reddi yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında ve bu karara karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda; davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin idare mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kesin olmaması nedeniyle davacının temyiz isteminin esasının incelenmesi ve davacının başka bir ceza infaz kurumuna sevk edilmesine ilişkin dava konusu Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle dava açma ehliyetinin bulunması nedeniyle … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulması gerektiği oyuyla aksi yöndeki Daire kararına katılmıyoruz.