Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/7529 Esas 2019/1720 Karar Sayılı İlamı

14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 27.11.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın reddine-birleştirilen davanın kabulüne dair verilen 08.01.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, davacıların 552 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, bu taşınmaz ile ana yol arasında davalılara ait 539, 553 ve 554 parsel sayılı taşınmazların olduğunu, taraflarla geçit konusunda anlaşamadıklarından davalı parsellerin uygun olanından davacı parsel lehine geçit tesis edilmesini talep etmiştir.
Bir kısım davalılar davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulü ile 552 parsel lehine, 513 ve 514 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100 sayılı HMK’nun 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir.
Somut olaya gelince; aleyhine geçit kurulan 513 ve 514 parsel sayılı taşınmazların kayıt maliklerinden ...’a dava dilekçesinin tebliğ edilmemiş olması ve ...’a usulsüz tebliği sebebiyle ilgililer davada taraf olarak yer almadığı halde hüküm kurulması doğru değildir. Anılan kayıt maliklerine dava dilekçesinin usulüne uygun şekilde tebliği ile davada taraf olarak yer almasının sağlanması savunma ve delillerin toplanması ve ondan sonra karar verilmesi gerekir.
Ayrıca, 553 parsel sayılı taşınmaz maliklerinden ... ile ...’in ölü olmaları sebebiyle mirasçılık belgelerinin dosyaya sunulduğu fakat ölü mirasçılarından ... ile Asiye Kavak’ın mirasçılık belgelerinin dosyaya sunulmadığı anlaşılmıştır. Tüm maliklerin davada yer alması gerekir. Ayrıca geçit istenen 553 parsel maliklerinin mirasçısı olarak ... adında 2 ayrı kişi bulunduğu; bunlardan Ali oğlu ...’in ölü, ... oğlu ...’in ise sağ olduğu anlaşılmıştır. Mirasçı sıfatıyla taraf sıfatını kazanan her iki ...’in de davada yer alması ve taraf teşkilinin sağlanması gerekir. Taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken, taraf teşkili sağlanmaksızın davanın esası hakkında hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.02.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.