17. Hukuk Dairesi 2019/6664 E. , 2020/8764 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hükmün temyizen tetkiki davacı vekili ile davalılar vekilleri tarafından talep edilmiş, davalılar ... İnşaat Turizm Otomotiv Taah. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. ve ... vekilince de duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 16.12.2020 Çarşamba günü davacı vekili Av. ... ile davalılar ... İnşaat Turizm Otomotiv Taah. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili Av. ... geldiler. Diğer davalılar tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; müvekkilinin hazır beton imalatı ve inşaat malzemeleri satışı ile iştigal etmekte olduğunu, davalı ... İnşaat Turizm Otomotiv Taah. Paz. San. Tic. Ltd. Şti"nin inşaatta kullanılan hazır betonu 31/05/2013 tarihinden 27/08/2013 tarihine kadar müvekkili firmadan satın aldığını, karşılığında ise 30/09/2013 keşide tarihli 130.000,00 TL, 30/10/2013 keşide tarihli 200.000,00 TL ve 30/11/2013 keşide tarihli 203,00 TL bedelli üç adet çek verdiğini, karşılıksız çeklerle ilgili olarak ... 2. İcra Müdürlüğünün 2013/7228 sayılı dosyası ile icra takibi başlatmasına karşın borcu karşılayacak menkul ve gayrimenkul mal varlığı ile üçüncü şahıslardaki herhangi bir hak ve alacağın bulunmadığını, borçlu şirketin alacaklıdan mal kaçırmaya yönelik taşınmazların satışlarını diğer davalılara yaptığını, bu nedenle İİK 277 ve diğer maddeler gereğince dava konusu taşınmazlar üzerindeki tasarruflarının iptali ile dava konusu bağımsız bölümlerden icra dosyasından doğan alacakların tahsiline izin ve yetki verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, ilk kararında davanın reddine karar vermiş Dairemizin 02/04/2018 tarih ve 2015/16375 Esas, 2018/3689 Karar sayılı borcun doğum tarihi yönünden bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kabulü ile dava konusu ... ili, ... ilçesi, 1219 ada, 10 parsel, A14 Blok, 8 nolu bağımsız bölümün ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. temsilen ... tarafından ..."a yapılan 27/06/2013 tarih 32855 yevmiye numaralı tasarrufun, ... ili, ... ilçesi, 1219 ada, 10 parsel, A6 Blok, 36 nolu bağımsız bölümün ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve tic. Ltd. Şti. temsilen ... tarafından ..."e yapılan 04/07/2013 tarih 34286 yevmiye numaralı tasarrufun, ... ili, ... ilçesi, 1219 ada, 10 parsel, A14 Blok, 28 nolu bağımsız bölümün ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. temsilen ... tarafından ..."e yapılan 04/07/2013 tarih 34286 yevmiye numaralı tasarrufun, ... ili, ... ilçesi, 1219 ada, 10 parsel, A14 Blok, 37 nolu bağımsız bölümün ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. temsilen ... tarafından ..."e yapılan 04/07/2013 tarih 34286 yevmiye numaralı tasarrufun, ... ili, ... ilçesi, 1219 ada, 10 parsel, A14 Blok, 47 nolu bağımsız bölümün ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. temsilen ... tarafından ..."a yapılan 04/07/2013 tarih 34286 yevmiye numaralı tasarrufun, ... ili, ... ilçesi, 1219 ada, 10 parsel, A5 Blok, 14 nolu bağımsız bölümün ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. temsilen ... tarafından ..."a yapılan 20/09/2013 tarih 46822 yevmiye numaralı tasarrufların ayrı ayrı iptaline, davacıya ... 2. İcra Müdürlüğü"nün 2013/7228 sayılı dosyasındaki alacağını tahsil etmesi için, dosya borcu ile sınırlı olmak üzere dava konusu taşınmazda cebri icra hak ve yetkisi tanınmasına, karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalılar ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili ve davalılar ..., ..., ... ve ... vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosya içeriğine, bozmaya uygun karar verilmiş olmasına, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre; davalılar ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili ve davalılar ..., ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, İİK"nun 277 ve devamı maddelerine dayalı tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
Tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz yada iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da "iyiniyet kurallarına aykırılık"nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır. Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nispi nitelikte, yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
Bu tür davaların dinlenebilmesi için, davacının borçludaki alacağının gerçek olması, borçlu hakkındaki icra takibinin kesinleşmiş olması, iptali istenen tasarrufun takip konusu borçtan sonra yapılmış olması ve borçlu hakkında alınmış kesin veya geçici aciz belgesinin (İİK.nun 277 md) bulunması gerekir. Bu ön koşulların bulunması halinde ise İİK.nun 278, 279 ve 280.maddelerinde yazılı iptal şartlarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır. Özellikle İİK.nun 278.maddesinde akdin yapıldığı sırada kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği ve yasanın bağışlama hükmünde olarak iptale tâbi tuttuğu tasarrufların iptali gerektiğinden mahkemece ivazlar arasında fark bulunup bulunmadığı incelenmelidir. Aynı maddede sayılan akrabalık derecesi vs. araştırılmalıdır. Keza İİK.nun 280.maddesinde malvarlığı borçlarına yetmeyen bir borçlunun alacaklılarına zarar vermek kastıyla yaptığı tüm işlemler, borçlunun içinde bulunduğu mali durumu ve zarar verme kastının işlemin diğer tarafınca bilindiği veya bilinmesini gerektiren açık emarelerin bulunduğu hallerde tasarrufun iptal edileceği hususu düzenlendiğinden yapılan işlemde mal kaçırma kastı irdelenmelidir. Öte yandan İİK.nun 279. maddesinde de iptal nedenleri sayılmış olup bu maddede yazılan iptal nedenlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği de takdir olunmalıdır.
Mahkemece; dava konusu taşınmazlardan davalı ...’a devredilen 14 nolu bağımsız bölüm yönünden, 20/09/2013 tarihli tasarrufta taşınmazların sürüm değeri ile akit tablosundaki fahiş değer dikkate alındığında borçlu şirketin alacaklılardan mal kaçırması amacıyla dava konusu taşınmazları devrettiği ve söz konusu devrin alacaklılara zarar verdiği kanaati hasıl olduğundan, davanın kabulüne karar verilmiş ise de varılan sonuç dosya kapsamı ve mevcut delil durumuna uygun düşmemektedir. Tapudaki satış bedeli dışında yapılan ödemelerin davalı 3. kişi tarafından devir tarihi veya devir tarihine yakın tarihli banka hesap hareketleri, banka ödemesi, kredi kullanımı gibi delillerle ispatlanması mümkün olup bu belgelerdeki meblağların tapudaki bedele eklenerek bedel farkının varlığı değerlendirilmelidir.
Somut olayda; dava konusu taşınmazlardan davalı ...’a devredilen 14 nolu bağımsız bölüm 14.000,00 TL bedelle davalı borçlu tarafından 20/09/2013 tarihinde tapuda satılmış; bilirkişi tarafından bu taşınmaz için 183.360,00 TL rayiç bedel belirlenmiştir. Davalı 3. kişi ... ise; aslında taşınmazı 92.500,00 TL’ye satın aldığını ve tapudaki bedel dışında eşi Bahattin Pektaş hesabından davalı borçlu şirket hesabına 20/09/2013 tarihinde 92.500,00 TL havale yaptığını belirterek bu konuda dekont örneğini sunmuştur. Dairemiz uygulamasına göre bankadan havale edilen paranın borçluya ödenen para olduğu kabul edilerek bu durumda bilirkişi tarafından belirlenen rayiç değer ile davalı 3.kişi tarafından ödendiği ispat edilen değer arasında bedel farkı bulunmadığı anlaşıldığından mahkemenin bu yöndeki gerekçesine katılma imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle; davalı ...’a devredilen taşınmaza ilişkin tasarruf yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle hüküm tesisi isabetli görülmemiştir.
3-Tasarrufun iptali davalarında 3. kişinin borçludan satın aldığı malı elinden çıkarması ve satın alan dördüncü kişinin davaya dahil edilmemesi ya da davaya dahil edilmekle birlikte iyi niyetli olduğunun anlaşılması halinde İİK’nın 283/2 maddesi uyarınca bedele dönüşen davada üçüncü kişinin dava konusu malı elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle sorumlu tutulması gerekir.
Dava konusu taşınmazlardan 36 numaralı bağımsız bölüm 04/07/2013 tarihinde 14.000,00 TL bedelle davalı borçlu ... İnşaat Turizm Otomotiv Taah. Paz. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından davalı 3. kişi ...’e; 28/03/2014 tarihinde ise davalı 3. kişi ... tarafından dava dışı 4. kişi ...’e devredilmiştir.
Davacı vekili bu taşınmaz yönünden dava dışı 4.kişi ...’i davaya dahil etmemiş, tazminata hükmedilmesini talep etmiş olduğundan; sözü edilen taşınmaz yönünden davalı 3. kişi ...’in dava konusu taşınmazı (36 numaralı bağımsız bölümü) elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle, davacının icra dosyasındaki alacak ve ferileriyle sınırlı olarak sorumlu tutulması yönünde karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili ve davalılar ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; 2.540,00 TL vekalet ücretinin davalılar ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ..."dan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 5.809,03 TL kalan onama harcının temyiz eden davalılar ... İnşaat Turz. Oto. Taah. Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... ile davalılar ..., ... ve ..."dan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 21/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.