23. Hukuk Dairesi 2015/8260 E. , 2018/3626 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali, tescil, tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kabulüne, birleşen davada reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl-birleşen davada davacı ... vekili ve asıl-birleşen davada davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Asıl davada davacı vekili, davalı yüklenici ile müvekkili arasındaki ....07.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği paylaşım oranının .../... arsa sahibine ve .../... oranın ise yükleniciye verileceğinin kararlaştırıldığını, yüklencinin imar artışı nedeniyle fazla bağımsız bölüm elde ettiğini ileri sürerek, fazladan elde edilen bodrum kat ... numaralı bağımsız bölümün sözleşmedeki oranla paylaşılması davalı adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline; bağımsız bölümün elden çıkarılması halinde davalı adına sözleşme gereği kalan bodrum kat ... numaralı bağımsız bölümde aynı işlemin uygulanmasına; bu talepleri de kabul edilemez ise bodrum kat ... numaralı dairenin rayiç değeri üzerinden tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiş ....06.2014 tarihli ıslah dilkeçesi ile tazminat talebini 41.661,00 TL"na yükseltmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davacı vekili, müvekkilinin yaşı itibariyle arsa payı karşılığı inşaat sözlemesinin yapıldığı tarihte fiil ehliyetinin bulunmadığını, ayrıca yüklenciye verilen vekaletin kötüye kullanılarak yan parsel malikine ...,... m2 lik bölümün haksız olarak devredildiğini ileri sürerek, öncelikle sözleşmenin feshi ile ....... m²"lik devredilen taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline, olmadığı takdirde bedelinin tazminine karar verilmesini talep ve dava etmiş, ıslah dilekçesi ile bedel olarak miktarın ....250,00 TL olduğunu, ecrimisil talebinin ise ....622,00 TL olduğunu bildirmiştir.
Davalılar vekilleri, asıl ve birleşen davaların reddini istemişlerdir.
Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamından; asıl davada imar artışı sebebiyle davalı yüklenci tarafından elde edilen fazla bağımsız bölüm olan zemin kat ... numaralı bağımsız bölümün .... kişiye satıldığı, taşınmazın dava tarihindeki rayiç bedelinin 90.000,00 TL olduğu, sözleşmedeki paylaşım oranı olan .../... (% 46,...) gereği davacıya 41.661,00 TL pay isabet ettiği, birleşen davada, davacı vekilinin son celsede sözleşmenin feshi talebi yönünden artık ehliyetsizliğe dayanmadıklarını; sadece vekaletin kötüye kullanılmasına dayandıklarını bildirdiği, ancak, olayda vekaletin kötüye kullanılmasının söz konusu olmadığı; davalı yüklencinin ...,... m²"lik taşkınlığı gidermeden inşaat ruhsatı almasının mümkün olmadığı gerekçesiyle asıl davanın tazminat istemi yönünden kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
...- Bir davada dava ehliyeti olmayanlar, yasal temsilcileri eliyle temsil edilirler (HMK. m.52). Bu sebeple, küçük veya kısıtlı olan kişinin, kendisi dava açamaz; kanuni temsilcisi olan velisi, vasisi veya kayyımının onun adına dava açması ve bu tür kişinin davalı olarak gösterildiği bir davada, usul işlemlerini onun adına yasal temsilcisi yapması gerekir.
Eğer, dava açıldıktan sonra taraflardan biri vesayet altına alınır veya kendisine yasal danışman (kanuni müşavir) atanması söz konusu olursa, bu durumda hakim, yasal temsilci atanmasına kadar yargılamayı erteleyebilir (HMK. m.56/...; m.165). HMK"nın 56/.... maddesi, “Taraflardan birinin vesayet altına alınması veya kendisine yasal danışman atanması talebi mahkemece uygun bulunur ya da mahkemece gerekli görülürse, bu konuda kesin bir karar verilinceye kadar yargılama ertelenebilir.” hükmünü içermektedir. Bu düzenlemenin yapılmasının nedeni, anılan kişilerin yargılamadaki haklarının korunmasıdır.
HMK"nın 114/...-d maddesi uyarınca, tarafların dava ehliyetine (HMK. m. 51) sahip olmaları dava şartlarından olup; mahkemece bu husus, HMK"nın 115/... maddesi gereği re"sen araştırılmalıdır. Görülmekte olan bir dava sırasında, taraflardan birinin vesayet altına alınması gerektiği iddia edilirse veya hakim tarafından kendiliğinden bu kanıya varılırsa, mahkeme hakiminin kendisi bu konuda vasi tayini yoluna gidemez. Mahkemenin yapması gereken ..., vesayet altına alınmayı gerektirip gerekmediğinin takdiri için sulh hukuk mahkemesine yazı yazması ve bekletici sorun (HMK. m. 165) yaparak, sonucunu beklemesidir.
Kısıtlı tarafından açılan davanın kısıtlının temsilcisi tarafından görülebilmesi için dava sırasında davacının vesayet altına alınması yetmez; vesayet makamının vasiye TMK"nın 462/.... maddesine göre dava açma yetkisi (izni) de vermiş olması gerekir. (HMK. m. 54)
Somut olayda, asıl ve birleşen davada davacı ..."in yaşlılık ve bilişsel yetersizlik nedeniyle ayırt etme gücünün etkilendiğine, kişinin hukuki ehliyetinin olmadığına yönelik ... ... Devlet Hastanesi"nin ....03.2012 tarih ve Defter/Protokol – 120001803/P120187808 numaralı sağlık raporunun bulunduğu gözetilerek; öncelikle TMK"nın 405/.... maddesi uyarınca adı geçenin vesayet altına alınmasını gerekli kılan bir nedenin bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi, böyle bir nedenin bulunduğu kanaatine varılırsa anılan hüküm uyarınca bu durumun hemen yetkili vesayet makamına bildirilmesi ve bu konuda kesin bir karar verilinceye kadar yargılamanın HMK"nın 56/.... madde hükmü uyarınca ertelenmesi, Davacı ..."in vesayet altına alınmasına karar verilirse, TMK"nın 462/.... maddesi uyarınca ilgili vesayet makamından husumete izin kararı alınması için vasiye ya da vasinin vekalet vermesi halinde adı geçen davacı vekiline ya da vekalet verdiği başka bir vekile uygun bir süre verilmesi, vasinin davacı vekiline ya da başka bir vekile vekaletname vermemesi halinde vasiye tebligat yapılarak taraf teşkilinin sağlanması ve bu usuli eksiklikler tamamlandıktan sonra uyuşmazlığın esasının incelenmesi, şayet vasiye ya da vekalet vermesi halinde adı geçen davacı vekiline ya da başka bir vekile usulü eksiklikleri gidermek üzere HMK"nın 54/.... madde hükmü uyarınca süre verildiği halde dava açılmaması ve dava açmaya izin kararının sunulmaması durumunda 6100 sayılı HMK"nın 114/...-d-e ve 115/.... maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, açıklanan şekilde bir inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın işin esasına ilişkin karar verilmesi doğru olmamıştır.
...- Bozma nedenine göre, taraflar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda ... numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün re"sen BOZULMASINA, ... numaralı bentte açıklanan nedenlerle bozma nedenine göre taraflar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....06.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.