Danıştay 12. Daire 2021/560 Esas 2021/4521 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/560
Karar No : 2021/4521


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı / ANKARA
EKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) :
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Erzincan 3. Ordu Komutanlığı İstihkam Savaş Tabur Komutanlığında astsubay olarak görev yapmakta iken disiplinsizlik nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re'sen ayrılan davacı tarafından, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re'sen ayrılmasına ilişkin Milli Savunma Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davada; davanın reddi yolunda verilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ... Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 9. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; dava konusu işlemin dayanakları arasında yer alan ve davacı hakkında kamu davası açılmasına neden olan "Zincirleme Memuriyet Görevini Kötüye Kullanmak", "Zincirleme Askeri Eşyayı Zimmete Geçirmek", "Haksız Mal Edinmek" suçlarından ve toplam 9 ayrı tarihli yapım/onarım işine ilişkin olarak "Resmi Belgede Sahtecilik" suçundan davacı hakkında beraat kararları verilmiş ve söz konusu beraat kararları kesinleşmiş ise de; davacı hakkında toplam 3 ayrı tarihli yapım/onarım işine ilişkin olarak "Resmi Belgede Sahtecilik" suçundan K.K.K.lığı Askeri Mahkemesi'nce yapılan yargılama sonucunda ... tarih ve E:..., K:... sayılı karar ile mahkumiyet hükmü verilmiş olduğu, söz konusu mahkumiyet hükmü Askeri Yargıtay ... Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile bozulmuş ise de; ilgili bozma kararında; davacının da aralarında bulunduğu sanıkların memuriyet gereklerini gereği gibi yapmadıkları, ihale mevzuatının belirlediği usul ve esaslar dışına çıktıkları, bu eylemlerini bilerek ve isteyerek işledikleri hususlarının sabit olduğunun, bu haliyle eylemlerinin memuriyet görevini ihmal suçunu oluşturduğunun belirtilmiş olduğu ve anılan karara uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda K.K.K.lığı Askeri Mahkemesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda davacı hakkında kamu davasının düşmesine karar verilmiş ise de; anılan bozma kararında belirtilen ilgili hususlar gözetilerek davacının sabit olan memuriyet görevini ihmal suçu nedeniyle oluşan hazine zararının takibi hakkının davacı yönünden saklı tutulmasına karar verildiği; ayrıca dava konusu işlemin dayanağını oluşturan hususların sadece davacı hakkında açılmış bulunan kamu davalarından ibaret olmadığı, davacının sicil safahatında bazı olumsuz kanaatlerin olması, 21/03/1996 tarihinde disiplinsizlik nedeniyle 2 gün oda hapsi cezası ile, 12/11/2003 tarihinde mesaiye geç gelmek nedeniyle şiddetli tevbih cezası ile cezalandırılması hususlarının da dava konusu işlemin dayanakları arasında yer aldığının görüldüğü; bu haliyle Askeri Yargıtay ... Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı bozma kararında davacının sabit olduğuna karar verilen eyleminin niteliği ve dava konusu işleme dayanak alınan diğer hususlar nazara alındığında, mevcut disiplin durumu itibariyle disiplin bozucu hareketlerde bulunarak ikaz ve cezalara rağmen ıslah olmadığı, hizmetin gerektirdiği şekilde tavır ve hareketlerini ikazlara rağmen düzenleyemediği, Türk Silahlı Kuvvetlerinin itibarını sarsacak şekilde ahlak dışı hareketlerde bulunduğu sonucuna varılan davacı hakkında 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 94/b. maddesi ile Astsubay Sicil Yönetmeliği'nin 60. maddesinin (a), (b) ve (e) fıkraları uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı; öte yandan, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden, davacının statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenilmesine karar verilmesi isteminin de yerinde olmadığı gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüne davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; davacının sicil safahatında bazı olumsuz kanaatlerin olması, 21/03/1996 tarihinde disiplinsizlik nedeniyle 2 gün oda hapsi cezası ile 12/11/2003 tarihinde mesaiye geç gelmek nedeniyle şiddetli tevbih cezası ile cezalandırılmasına ilişkin disiplin cezalarının mahiyeti ile kararda ayrıntılarıyla aktarılan ve beraat ile sonuçlanan ve kesinleşen davaları ile "Memuriyet Görevini İhmal" suçundan davacı hakkında zaman aşımı süresinin dolduğu kabul edilerek kamu davasının düşmesine ilişkin karar nedeniyle davacının durumunun 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun 94/b. maddesi ile Astsubay Sicil Yönetmeliği'nin 60. maddesinin (a), (b) ve (e) fıkraları uyarınca disiplinsizlik nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re'sen ayrılmasını gerektirecek ağırlıkta bulunmadığı; öte yandan, dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediğinden, davacının statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hakediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesi gerektiği dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın kaldırılmasına; dava konusu işlemin iptaline, davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının hak ediş tarihlerinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Erzincan 3. Ordu Komutanlığı İstihkam Savaş Tabur Komutanlığında astsubay olarak görev yapmakta iken disiplinsizlik nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re'sen ayrılan davacı tarafından, disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden re'sen ayrılmasına ilişkin Milli Savunma Bakanlığının ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenilmesine karar verilmesi istemiyle davada; davanın reddi yolunda verilen Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ... Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 9. maddesi kapsamında yargılamanın yenilenmesi suretiyle kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali ile statü dışında geçirdiği sürelere ilişkin aylıkların hak ediş tarihinden itibaren yürütülecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen görülmekte olan dava açılmıştır.


İLGİLİ MEVZUAT:
11/02/2017 tarih ve 29976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6771 sayılı T.C. Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la Anayasa'ya eklenen Geçici 21. maddenin (E) bendinde, askeri yargının kaldırıldığı ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde görülmekte olan dosyalardan kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde gönderileceği düzenlemesine yer verilmiştir.
25/08/2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 694 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere ilişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin 203. maddesinde, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun yürürlükten kaldırıldığı, 36. maddesiyle eklenen 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun geçici 45. maddesinde ise, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olanların Danıştay'a, diğerlerinin Ankara İdare Mahkemeleri'ne herhangi bir karara gerek kalmaksızın gönderileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemeler değerlendirildiğinde; askeri yargının kaldırıldığı, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun mülga olduğu, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nde kanun yolu incelemesi aşamasında olan dava dosyalarının Danıştay'a, diğer dosyaların ise görevli ve yetkili idari yargı mercilerine gönderileceği anlaşılmakla; dava dosyalarının devrini müteakip "usul kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi" gereğince uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı, 2577 sayılı Kanun'un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 1. bendinde ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup, anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 tarih ve 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemeleri'nin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Kararı uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.

2577 sayılı Kanun'un, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Dairesince kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan ve 6352 sayılı Yasa ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup, 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'un "Temyiz İncelemesi Üzerine Verilecek Kararlar" başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrasında, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar.
2. fıkrasında Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.
3. fıkrasında kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.
4. fıkrasında Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıdaki açıklamalar ve yürürlükteki mevzuat göz önüne alındığında; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ... Dairesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı ilk kararın, 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmiş bulunduğu ve 2577 sayılı Kanun'a göre temyize tabi bir karar olduğu ve bu nedenle, bahsi geçen karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine verilen ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının da, doğrudan temyize tabi olduğu ve temyiz incelemesinin de yine doğrudan Danıştay'da yapılacak olması karşısında, Bölge İdare Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın Danıştay'a gönderilmesi gerekirken, davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.
Nitekim; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 20/01/2021 tarih ve E:2020/916, K:2021/67 sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi kararının kaldırılması; dava konusu işlemin iptali, davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının hak ediş tarihlerinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Dava Dairesine gönderilmesine, 21/09/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.