MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiş, davalı vekilince duruşma talep edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 369. maddesi gereğince duruşma isteğinin süreden reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek fark kıdem ve fark ihbar tazminatları ile ödenmediğini iddia ettiği bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iş sözleşmesinin 02/12/2014 tarihli ikale sözleşmesi ile sona erdiğini, buna göre ödemelerin kendisine yapıldığını, bu sözleşmeye göre davacı tarafça davalının ibra edilip dava açma hakkından feragat ettiğini, hiçbir hak ve alacağının olmadığını, davayı kabul anlamına gelmemek üzere işyerinde genel olarak fazla mesai yapılmadığını, resmi ve dini bayramlarda çalışma olmadığını, varsa yapılan fazla mesai ve bayram tatili çalışmalarının karşılığının tam olarak ödendiğini, bu ödemelerin bordro imzalanarak işçiler tarafından kabul edildiğini, imzalanmış olan ücret bordrolarıyla bu hususların sabit olduğunu, davacının ücret miktarı konusundaki iddiaları kabul etmediklerini iddia ederek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı Temyizi Yönünden:
Taraflar arasında düzenlenen ibranamenin geçerliliği olup olmadığı uyuşmazlık konusudur.
Türk Hukukunda ibra sözleşmesi 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olup, kabul edilen Yasanın 132. maddesinde “Borcu doğuran işlem kanunen veya taraflarca belli bir şekle bağlı tutulmuş olsa bile borç, tarafların şekle bağlı olmaksızın yapacakları ibra sözleşmesiyle tamamen veya kısmen ortadan kaldırılabilir” şeklinde kurala yer verilmiştir.
İş ilişkisinde borcun ibra yoluyla sona ermesi ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesinde öngörülmüştür. Sözü edilen hükme göre, işçinin işverenden alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin yazılı olması, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin olarak hükümsüzdür. Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması gerekir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesinde, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren bir ay içinde yapılan ibra sözleşmelerine geçerlilik tanınmayacağı bildirilmiştir. Aynı maddede, alacağın bir kısmının ödenmesi şartına bağlı ibra sözleşmelerinin (ivazlı ibra), ancak ödemenin banka kanalıyla yapılmış olması halinde geçerli olacağı öngörülmüştür. 4857 sayılı Kanun"un 19. maddesinde, feshe itiraz bakımından bir aylık hak düşürücü süre öngörülmüş olmakla, feshi izleyen bir ay içinde işçinin işe iade davası açma hakkı bulunmaktadır. Bu noktada feshi izleyen bir aylık süre, işçinin eski işine dönüp dönmeyeceğinin tespiti bakımından önemlidir. O halde feshi izleyen bir aylık sürede işverenin olası baskılarını azaltmak, iş güvencesinin sağlanması için de gereklidir. Geçerli ve haklı neden iddialarına dayanan fesihlerde dahi ibraname düzenlenmesi için feshi izleyen bir aylık sürenin beklenmesi gerekir. Bir aylık bekleme süresi kısmi ibra açısından işçinin bir kısım işçilik alacaklarının ödenmesinin bir ay süreyle gecikmesi anlamına gelse de temelde işçi yararına bir durumdur. Hemen belirtelim ki bir aylık bekleme süresi ibra sözleşmelerinin düzenlenme zamanı ile ilgili olup ifayı ilgilendiren bir durum değildir. Başka bir anlatımla işçinin fesih ile muaccel hale gelen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve izin ücreti gibi haklarının ödeme tarihi bir ay süreyle ertelenmiş değildir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun değinilen maddesinde, işverence yapılacak olan ödemelerin banka yoluyla yapılması zorunluluğunun getirilmesi, ibranamenin geçerliliği noktasında sonuca etkilidir. Ancak banka dışı yollarla yapılan ödemelerde de borç ibra yerine tamamen veya kısmen ifa yoluyla sona ermiş olur.
Somut uyuşmazlıkta; dosyaya 03/01/2015 tarihli davacı imzasını içerir ibraname sunulmuş olup mahkemece söz konusu ibraname, miktarı açıkça yazılı kalemler yönünden geçerli sayılmış, bu belgeye göre de davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarını tahsil etmiş olduğu kabulüyle davacının anılan alacak istemleri reddedilmiştir. Ancak ibranamede belirtilen tutarların davacıya ödendiğine ilişkin banka kaydı mevcut olmadığından bu belgenin miktarı açıkça yazılı kalemler yönünden de olsa geçerli sayılması isabetsizdir. Mahkemece anılan belge makbuz hükmünde sayılarak, bu husustaki temyiz itirazı çerçevesinde, dosya kapsamındaki bilirkişi raporunda hesaplanan ihbar tazminatı tutarından yapılan ödemenin mahsubu ile bakiye ihbar tazminatı alacağının hüküm altına alınması gerekir.
Davalı temyizi yönünden;
Taraflar arasında davacının fazla çalışma, hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücret alacaklarının ödenip ödenmediği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir.
İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda ise işçinin ihtirazi kayıt ileri sürmesi beklenemeyeceğinden, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının her türlü delil ile ispatı mümkündür.
Aynı ispat kuralları hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacakları için de geçerlidir.
Dosya içeriğine göre; davacı vekilinin, Mahkemece iki tanığın dinlenilmesi halinde dava dilekçesinde belirtilen ilk iki tanık adına davetiye çıkartılmasını talep ettiği, Mahkemece ön inceleme duruşmasında, davacı vekilinin söz konusu beyanı gereği tanık listesinde yer alan ilk iki davacı tanığının beyanlarının alınması amacıyla işlem tesisi yönünde ara karar kurulduğu anlaşılmaktadır. Ancak davacı tarafından duruşmaya getirtilerek dinlenmeleri istenen tanıkların bildirilen tanıkların birinci ve üçüncü sırasında bulundukları ve davalıya karşı açtıkları aynı mahiyette dava dosyalarının bulunması nedeniyle husumetli tanık oldukları anlaşılmaktadır. Dava dilekçesinde tanık olarak bildirilen ikinci ve dördüncü sıradaki tanıkların ise UYAP sistemi sorgulamasına göre davalıya karşı açtıkları herhangi bir dava dosyası bulunmamaktadır. Bu itibarla Mahkemece yapılması gereken iş, davacı yanca tanık olarak bildirilen diğer tanıkların beyanlarına başvurmak ve tüm deliller ile birlikte değerlendirme yaparak fazla çalışma, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücret alacağı talepleri konusunda karar vermekten ibarettir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 25.03.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.