Danıştay 13. Daire 2021/2376 Esas 2021/2951 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2376
Karar No:2021/2951

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Enerji Üretim Ticaret ve Sanayi A.Ş.

VEKİLLERİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tunceli ilinde kurulması planlanan 2,5 MWm/2 MWe gücündeki ... HES projesi için verilen ... tarih ve … numaralı üretim lisansı sahibi davacı şirket tarafından, "Şirketin 08/01/2018 ve 13/02/2018 tarihli yazılarında belirtilen gerekçelerin mücbir sebep olarak değerlendirilmemesine, 08/01/2018 ve 13/02/2018 tarihli yazılarında belirtilen süre uzatım talebinin reddedilmesine, 6646 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun Geçici 9. maddesinin 1. fıkrası ile Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin Geçici 15. maddesi uyarınca üretim lisansının iptal edilmesine, söz konusu lisans kapsamında Kuruma sunmuş olduğu 120.000,00-TL tutarındaki teminat mektubunun irat kaydedilmesine ve davacı şirket ile şirketin yönetim kurulu başkanı, başkan yardımcısı ve üyelerinin lisans iptaline ilişkin Kurul karar tarihinden itibaren 3 (üç) yıl süre ile yasaklı sayılmasına" ilişkin olarak davalı idarenin … tarih ve E… sayılı yazısı ile bildirilen … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin olarak … tarih ve E… sayılı yazı ile bildirilen … tarih ve … sayılı Kurul kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 24. maddesinin 3. fıkrasının (c) bendinde tesis tamamlama süresinin uzatılması suretiyle lisansın tadil edilebilmesi için lisansta belirlenen tesis tamamlanma süresi içerisinde gerekçeleri ve belgeleriyle birlikte Kuruma başvurulmasının zorunlu olduğunun düzenlendiği, davacı şirketin tesis tamamlama süresinin 02/05/2017 tarihinde dolmasına rağmen davacı şirket tarafından bu tarihe kadar herhangi bir süre uzatım talebinde bulunulmadığı, ilk defa 13/02/2018 tarihli dilekçe ile süre uzatım talebinde bulunulduğu, kaldı ki "ÇED olumlu" kararına karşı açılan davada iş bu davaya konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla verilmiş herhangi bir yürütmenin durdurulması veya iptal kararının bulunmadığı, dolayısıyla ÇED süreci nedeniyle inşai faaliyette bulunulmasının önünde hukukî bir engelin bulunmadığı, nihayetinde de "ÇED olumlu" kararına karşı açılan davanın davacı şirket lehine sonuçlandığı, bu nedenle anılan durumun mevzuatta ön görülen anlamda mücbir sebep olarak kabulüne hukuken imkân bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, dava dilekçesinde, yalnızca ÇED sürecinin değil bölge halkının projeye karşı kışkırtılması, yerel yöneticilerin başvuruları sürüncemede bırakması ve terör sorununun da projenin hayata geçirilmesine mani olan mücbir sebepler arasında sayılması gerektiği ileri sürülmekte ise de, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 24. maddesinin 3. fıkrasının (c) bendinde, tesis tamamlama süresinin uzatılması suretiyle lisansın tadil edilebilmesi için lisansta belirlenen tesis tamamlanma süresi içerisinde gerekçeleri ve belgeleriyle birlikte Kuruma başvurulmasının zorunlu olduğunun düzenlendiği, ancak davacı şirket tarafından 13/02/2018 tarihli dilekçe ile yapılan süre uzatım talebinin yalnızca ÇED sürecine ilişkin yargılama nedeniyle oluşan belirsizliğe dayandırıldığı, anılan dilekçede bölge halkının projeye karşı kışkırtılması, yerel yöneticilerin başvuruları sürüncemede bırakması ve terör sorununun projenin hayata geçirilmesine mani olduğuna dair herhangi bir iddiada bulunulmadığı görüldüğünden iddiaya itibar edilmemiştir.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemler hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacının istinaf başvurusunun kabulünü gerektirir bir neden bulunmadığı belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, "ÇED olumlu" kararına karşı açılan dava sürecinin mücbir sebep kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, davanın kendilerinin iradesi dışında uzun bir süreçte sonuçlandığı, her ne kadar idare tarafından "ÇED olumlu" kararının hukuken ayakta olduğu gerekçesiyle işlem tesis edilmiş ise de, olayda salt ortaya çıkmış sebeplerin değil güçlü ihtimallerin de değerlendirilmesi gerektiği, yatırım tamamlandıktan sonra dayanağı "ÇED olumlu" kararının iptal edilmesi hâlinde bütün yatırımların heba olacağı, yasal düzenlemenin de buna uygun olarak mücbir sebepleri yoruma açık olarak düzenlediği, projenin tamamlanamamasının tek sebebinin "ÇED olumlu" kararına karşı açılan dava olmadığı, çalışmalar devam ederken bölge halkının HES projesine karşı kışkırtıldığı ve bölgedeki yerel yöneticilerin projenin önüne geçebilmek adına kamu imkânlarını kullanarak müracaatları uzun süre askıda bıraktığı, bunlar ve bölgedeki terör olayları gibi sebeplerle projenin aksadığı, sonuç olarak idareden kaynaklı gecikmeler, terör olayları, halkın kışkırtılması ve diğer sair sebeplerin projenin gecikmesine yol açtığı, belirtilen sebeplerin talep dilekçelerinde idareye bildirilmemiş olması nedeniyle itibar edilemeyeceğine yönelik değerlendirmenin uygun olmadığı, belirtilen hususların idareye bildirildiği, salt süre uzatım dilekçesinde yer almamasının mahkemece değerlendirilmesine engel teşkil etmediği, HES projesi için alınan kamulaştırma kararlarının yargı makamlarınca iptal edildiği, bu durumun da mücbir sebep teşkil ettiği, dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın .... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 21/09/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.